Jimmy Witherspoon
Jimmy Witherspoon (1974)
|
| Imię i nazwisko
|
James John Witherspoon
|
| Pseudonim
|
„Spoon”
|
| Data i miejsce urodzenia
|
18 sierpnia 1921
Gurdon
|
| Pochodzenie
|
Arkansas
|
| Data i miejsce śmierci
|
18 września 1997
Los Angeles
|
| Typ głosu
|
baryton
|
| Gatunki
|
blues, jazz
|
| Zawód
|
muzyk (wokalista)
|
| Powiązania
|
Jay McShann
|
| Zespoły
|
| The Jay McShann Orchestra
|
|
|
Jimmy Witherspoon, właśc. James John Witherspoon, ps. „Spoon” (ur. 18 sierpnia 1921[a] w Gurdon, zm. 18 września 1997 w Los Angeles)[2] – afroamerykański wokalista bluesowy i jazzowy.
Życiorys
Wychował się w rodzinie religijnej, rodzice byli członkami chóru w kościele baptystów[3]. Jego ojciec, Leonard, był kolejarzem Missouri Pacific Railroad[1]. Zmarł, gdy Jimmy był jeszcze dzieckiem. Matka, Eva z d. Tatum, była pianistką–amatorką i grała w kościele. Nie znosiła bluesa, uważając tę muzykę za „prostacką i brudną”[1]. Mimo to, w młodym wieku słuchał bluesa i innej świeckiej muzyki w radiu i szafach grających. Natomiast śpiewać zaczął w wieku sześciu lat. Występował w chórze kościelnym. W tym czasie wygrał konkurs wokalny hrabstwa Clark[1].
W końcu lat 30. prawdopodobnie uciekł z domu do Los Angeles[4]. Zarobkował zmywaniem naczyń w sklepowym barze. W wolnym czasie bywał w klubach bluesowych i jazzowych w dzielnicy Central Avenue. Poznał tam kilku znanych bluesmanów, m.in. swojego idola, wokalistę Big Joego Turnera, oraz początkującego gitarzystę elektrycznego T-Bone Walkera, który zaprosił go do zespołu, w którym grał, i nakłonił do śpiewania[1][4].
Po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej, rozpoczął w 1942 służbę w amerykańskiej marynarce handlowej, dostarczającej zaopatrzenie brytyjskim siłom zbrojnym w Azji[1]. Na statku był kucharzem. Podczas urlopu w indyjskiej Kalkucie śpiewał w grającej w Hotelu Grand orkiestrze pianisty Teddy’ego Weatherforda[4]. Koncerty zespołu były transmitowane przez radio w ramach American Forces Network dla żołnierzy amerykańskich rozmieszczonych za granicą.
Po powrocie do kraju przeprowadził się z matką w 1945 do rejonu zatoki San Francisco[4]. Zatrudnił się jako wokalista w The Waterfront Café niedaleko Vallejo. Kiedy do miasta w ramach swojego tournée przyjechał pianista Jay McShann, którego grupę właśnie opuścił wokalista, zgłosił się do niego z propozycją wspólnego występu[4]. „Spoon” wyszedł na scenę i zaśpiewał przebój „Wee Baby Blues” Joego Turnera i parę innych numerów, i dostał niezłe oklaski – wspominał pianista[4]. Następnego wieczoru w Stockton, kolejnym punkcie na trasie McShanna, śpiewał już jako członek jego zespołu. Nagrywał z nim także płyty. Swojego pierwszego nagrania pod własnym nazwiskiem, ale z towarzyszeniem grupy McShanna, dokonał w 1947. Dwa lata później w takim samym zestawieniu nagrał swój pierwszy i zarazem największy przebój Ain’t Nobody's Business. Ten jeden z pierwszych standardów bluesowych był najlepiej sprzedawaną w 1949 w Stanach Zjednoczonych race record – płytą z muzyką afroamerykańską i szybko stał się jego utworem rozpoznawczym. Do 1952 na listach bestsellerów muzyki R&B uplasowały się jeszcze takie jego utwory, jak In the Evening (nowa wersja znanego bluesa Leroya Carra (In the Evening) When the Sun Goes Down, No Rollin’ Blues, Big Fine Girl i The Wind Is Blowin’. Popularnością cieszyły się także śpiewane przez niego bluesy: Failing by Degrees, New Orleans Woman oraz jego kompozycja Times Gettin’ Tougher Than Tough.
W pierwszej połowie lat 50. jego – uznana za niemodną – wokalistyka blues shoutera przestała interesować słuchaczy. W rezultacie nierzadko borykał się z kłopotami finansowymi. W 1953 ogłosił bankructwo[1]. Do łask publiczności przywrócił go w 1959 owacyjnie przyjęty występ na festiwalu jazzowym w kalifornijskim Monterey oraz album Jimmy Witherspoon at the Monterey Jazz Festival[4]. Na estradzie towarzyszyli mu wówczas luminarze jazzu: trębacz Roy Eldridge, klarnecista Woody Herman, saksofoniści Ben Webster i Coleman Hawkins, pianista Earl Hines oraz perkusista Mel Lewis[5].
W 1961 po raz pierwszy pojawił się w Europie, odbywając tournée z zespołem trębacza Bucka Claytona. Później jeszcze wielokrotnie przyjeżdżał na Stary Kontynent. Szczególnie często wracał do Wielkiej Brytanii, występując i nagrywając płyty również z muzykami brytyjskimi, m.in. saksofonistą Dickem Morrisseyem i gitarzystą Terrym Smithem. W 1971 nagrał także album Guilty! (później wydany pt. Black & White Blues), wspólnie z Ericem Burdonem, byłym wokalistą grup The Animals i War. Później występował głównie ze swoim zespołem, w którym przez dłuższy czas grali przyszli członkowie grupy Yellowjackets: gitarzysta Robben Ford i klawiszowiec Russell Ferrante.
Oprócz muzyki okazjonalnie zajmował się również aktorstwem. W 1974 zagrał tytułową rolę w filmie kryminalnym The Black God Father[6]. W 1990 wystąpił w komedii To Sleep with Anger, a w 1995 dramacie obyczajowym Georgia[6].
Na początku lat 80. zdiagnozowano u niego raka gardła[2]. Nadal występował, ale radioterapia, która przedłużyła mu życie, miała wpływ na jego struny głosowe i pogorszenie poziomu jego wokalistyki[4]. Przez większą część życia palił papierosy.
W 1995 nagrał swój ostatni album Spoon’s Blues. W następnym roku został wprowadzony do Jazzowego Panteonu Sławy stanu Arkansas oraz otrzymał Nagrodę za Całokształt Dokonań (Lifetime Achievement Award) przyznana przez Arkansas Jazz Heritage Foundation[7].
Zmarł wskutek nawrotu choroby nowotworowej. Miał 77 lat.
Żony, partnerki i dzieci
W 1951 ożenił się z Rachel, z którą rozwiódł się dwa lata później[1]. Nie mieli dzieci. W 1962 poślubił Dianę Williams, ale jeszcze pod koniec tego samego roku miał wszcząć postępowanie rozwodowe. Na początku lat 70. miał partnerkę o imieniu „Joyce”. W 1978 prasa doniosła o jego zaręczynach z Sharon Riverą. Przy okazji podano, że przez dwanaście lat pozostawał w stanie wolnym. Natomiast w 1997 w jednym z jego nekrologów napisano, że pozostawił żonę Dianę i troje dzieci[1].
Wybrana dyskografia
- 1957 Wilbur de Paris Plays & Jimmy Witherspoon Sings – New Orleans Blues (Atlantic)
- 1958 Jimmy Witherspoon with Jay McShann and His Band – Goin’ to Kansas City Blues (RCA Victor)
- 1959
- Feelin’ the Spirit (HiFi Jazz)
- Singin’ the Blues (World Pacific)
- Jimmy Witherspoon at the Monterey Jazz Festival (HiFi Jazz)
- 1960
- Witherspoon–Mulligan–Webster – At the Renaissance (HiFi Jazz)
- Jimmy Witherspoon (Crown Records)
- Jimmy Witherspoon Sings the Blues (Crown)
- 1961
- Jimmy Witherspoon with Buck Clayton (Vogue)
- Spoon (Reprise)
- Hey, Mrs. Jones (Reprise)
- 1962 Roots – Jimmy Witherspoon featuring Ben Webster (Reprise)
- 1963
- Baby, Baby, Baby (Prestige)
- Stormy Monday and Other Blues by Jimmy Witherspoon (Sutton)
- 1964
- Evenin’ Blues (Prestige)
- Blues Around the Clock (Prestige)
- Blue Spoon (Prestige)
- Some of My Best Friends are the Blues (Prestige)
- Take This Hammer (Constellation Records)
- 1965
- In Person (Vogue)
- Spoon in London (Prestige)
- Blues for Spoon and Groove – Jimmy Witherspoon and Groove Holmes (Surrey Records)
- 1966
- Spoon Calls Hootie – Jimmy Witherspoon with Jay McShann’s Band (Polydor)
- Spoon Sings and Swings (Fontana)
- A Blue Point of View (Verve)
- 1967
- Blues for Easy Livers (Prestige)
- Jimmy Witherspoon with Brother Jack McDuff – The Blues is Now (Verve)
- 1968
- A Spoonful of Soul (Verve)
- Live (Stateside)
- 1969 The Blues Sings (BluesWay)
- 1970
- Hunh! (BluesWay)
- Ain’t Nobody’s Business – The Dutch Swing College Band Meets Jimmy Witherspoon (DSC Production)
- 1971
- Handbags And Gladrags (ABC)
- Guilty! – Jimmy Witherspoon–Eric Burdon (MGM Records) lub Eric Burdon & Jimmy Witherspoon – Black & White Blues (LAX Records)
- 1974 Jimmy Witherspoon & Ben Webster – Previously Unreleased Recordings (Verve)
- 1975
- 1977
- Live Jimmy Witherspoon & Robben Ford (LAX Records)
- Buck Clayton And Jimmy Witherspoon – Live In Paris (Vogue)
- 1978 Jimmy Witherspoon Sings the Blues (Black & Blue)
- 1980 Spoon’s Life (Isabel)
- 1983 Jimmy Witherspoon (Doblon)
- 1985 Patcha, Patcha, All Night Long – Joe Turner Meets Jimmy Witherspoon (Pablo)
- 1990
- Ain’t Nobody's Business (Jazz Hour)
- Spoon So Easy (Chess)
- 1992 Jimmy Witherspoon & Robben Ford – Live at the Notodden Blues Festival (Blue Rock’it Records)
- 1995 Spoon’s Blues (Stony Plain Records)
- 2003 The Chronological Jimmy Witherspoon 1947–1948 (Classics)
- 2004 The Chronological Jimmy Witherspoon 1948–1949 (Classics)
- 2006 The Chronological Jimmy Witherspoon 1950–1951 (Classics)
- 2021 Jimmy Witherspoon – The Dick Morrissey Quartet – Live in London 1966 (Rhythm and Blues)
- 2022 Jimmy Witherspoon Sings the Blues (Black & Blue)
Nagrody i wyróżnienia
Uwaga
- ↑ Niektóre źródła jako datę jego urodzenia podają 8 sierpnia 1920 lub 1923. Inne natomiast – za jego synem – podają datę 18 sierpnia 1921. Natomiast sam w 1996 powiedział w wywiadzie, że ma siedemdziesiąt cztery lata, co mogłoby uwiarygodnić datę podawaną przez syna[1].
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
