Jednocześnie z wprowadzeniem do uzbrojenia uniwersalnego karabinu maszynowegoPK/PKS do uzbrojenia przyjęto ręczny karabin maszynowy RPK. Nowy rkm miał być uzbrojeniem tych pododdziałów, dla których PK/PKS był zbyt ciężki (np. spadochroniarzy). Armia Radziecka dysponowała już co prawda odpowiednim rkmem – RPD, ale nie cieszył się on specjalnym uznaniem (problemy z niezawodnością). Ponadto uznano, że najlepszym rozwiązaniem będzie broń zasilana z takich samych magazynków jak standardowy karabin AK/AKM.
W Wojsku Polskim pojawił się w latach 70 XX wieku, zakupiono wówczas około 5 tys. RPK i RPKS. Były używane przez jednostki specjalne i wojska powietrznodesantowe. Dzisiaj niewiele sztuk jest w użyciu w jednostkach powietrznodesantowych, zdecydowana większość pozostaje w magazynach.
Konstrukcje nowego karabinu maszynowego oparto na AKM dokonując tylko niezbędnych zmian. Na wydłużonej lufie o pogrubionych ściankach zamontowano dwójnóg. Zmieniono kształt kolby, dzięki czemu przy strzelaniu z dwójnogu można ją dodatkowo docisnąć do ramienia ręką. Do nowego rkmu opracowano nowe magazynki: bębnowy (75-nabojowy) i łukowy (40 naboi). Można także korzystać ze standardowych magazynków łukowych (30-nabojowych) karabinu AK. Poza wersją z kolbą stałą opracowano wersję z kolbą składaną RPKS, a także wersję RPKSN wyposażoną w szynę do montażu celowników noktowizyjnych lub optycznych.
Następcą karabinu RPK był 5,45 mm ręczny karabin maszynowy RPK-74.
Walter Schultz: 1000 ręcznej broni palnej. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2011, s. 270. ISBN 978-83-7708-745-9.
Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa 1994: Wydawnictwo „WIS”, s. 194-195. ISBN 83-86028-01-7.