Krosno

Krosno

miasto na prawach powiatu
Krosno Parva Cracovia „Mały Kraków” – panorama miasta
Herb Flaga
Dewiza: Krosno Miasto Szkła
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Prawa miejskie	około 1348
Prezydent	Piotr Przytocki
Powierzchnia	44,72 km²
Wysokość	260 m n.p.m.
Populacja (31.12.2022) • liczba ludności • gęstość	44 322[1] 991,1 os./km²
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-400
Tablice rejestracyjne	RK, YK
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Krosno
Położenie na mapie Polski Krosno
49°40′56″N 21°45′57″E/49,682222 21,765833
TERC (TERYT)	1861011
SIMC	0952410
Hasło promocyjne: Krosno – Miasto Szkła
Urząd miejski ul. Lwowska 28a, ul. Staszica 2 38-400 Krosno
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Wiadomości w Wikinews
Cytaty w Wikicytatach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Krosno – miasto na prawach powiatu w Polsce położone w województwie podkarpackim.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 31 grudnia 2022 Krosno liczyło 44 322 mieszkańców. Miejski Obszar Funkcjonalny Krosno tworzą miasto Krosno oraz gminy powiatu ziemskiego: gmina Chorkówka, gmina Jedlicze, gmina Korczyna, gmina Krościenko Wyżne, gmina Miejsce Piastowe i gmina Wojaszówka^[2]. Miejski Obszar Funkcjonalny miasta Krosna liczy 115 tys. mieszkańców. Natomiast powiat krośnieński według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 31 XII 2019 roku liczył 112 283 mieszkańców.

Krosno to największe miasto południowego Podkarpacia, ośrodek o znaczeniu regionalnym i subregionalnym. Siedziba wielu instytucji o zasięgu ponadlokalnym: Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii, Okręgowej Komisji Wyborczej, Sądu i Prokuratury Okręgowej, Okręgowego Urzędu Górniczego, Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego, Wojewódzkiego Szpitala Podkarpackiego, Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli, Urzędu Celnego, Instytutu Nafty i Gazu oraz RTCN Sucha Góra.

Stolica województwa krośnieńskiego od 1 czerwca 1975 do 31 grudnia 1998 r.

Znajduje się w Euroregionie Karpackim, w skład którego wchodzą przygraniczne tereny Polski, Słowacji, Ukrainy, Węgier i Rumunii.

Leży w historycznej ziemi sanockiej^[3]. Krosno uzyskało lokację miejską około 1348 roku^[4]. W 1367 roku Kazimierz Wielki nadał miastu tytuł Królewskiego Wolnego Miasta Krosna i własny herb księstwa brzesko-kujawskiego, przedstawiający pół orła i pół lwa na czerwonym polu. Miasto królewskie położone na przełomie XVI i XVII wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego^[5], w drugiej połowie XVII wieku należało do starostwa krośnieńskiego^[6].

Krosno leży w południowo-wschodniej Polsce, w województwie podkarpackim, przy ujściu potoku Lubatówki do Wisłoka, na obszarze Kotliny Jasielsko-Krośnieńskiej, wchodzącej w skład Pogórza Środkowobeskidzkiego. Krosno określano jako „parva Cracovia” – czyli „mały Kraków”, dlatego że krośnieński Rynek z renesansowymi sukiennicami kojarzył się z krakowskim Starym Miastem, a także ze względu na wysoki poziom życia umysłowego miasta. O celowości porównywania do Krakowa świadczy umieszczenie widoku Krosna w miedziorycie Georga Brauna (1541–1622) i Fransa Hogenberga (ok. 1535–1590), w dziele Civitates orbis terrarum (Miasta świata wydanym w 1617 r. w Kolonii) w towarzystwie m.in. Krakowa, Poznania, Warszawy czy Zamościa, oraz w dziele Andreasa Cellariusa (1596–1665) z 1659 r. Regni Poloniae Magnique Ducatus Lithuanie Novissima Descriptio, wydanym w Amsterdamie.

Kotlina Krośnieńska od zachodu graniczy z doliną Jasiołki i niewielkimi przełęczami, z Kotliną Jasielską, a na wschodzie łączy się z doliną Wisłoka i z Kotliną Zarszynską. Nad Krosnem wznosi się od północy tzw. Pasmo Odrzykońskie, z wyróżniającymi się kulminacjami Królewskiej Góry (554 m n.p.m.) i Suchej Góry (585 m n.p.m.). U podnóża pierwszej, znajduje się Zamek „Kamieniec”, a na szczycie drugiej wieża przekaźnikowa stacji telewizyjnej. Do krośnieńskiego bogactwa oprócz ropy naftowej, piaskowca, glinek, zalicza się także źródła mineralne, które występują w dzielnicy Białobrzegi, jako siarkowo-wodorowe, na Zawodziu siarczany i solanki o dużym stężeniu, oraz w innych dzielnicach solanki o różnym składzie chemicznym.

Krosno – w widłach Wisłoka i Lubatówki, stanowiło regularny, zwarty układ urbanistyczny z czworokątnym Rynkiem i wychodzącą z niego rozplanowaną siecią ulic. Z Rynku wybiegały symetrycznie w kierunkach na południe i północ po trzy ulice, które zbiegały się przy bramach miejskich.

W Krośnie jest wiele średniowiecznych kościołów i zabytkowych kamieniczek, usytuowanych głównie w obrębie Rynku, który mieści się na wzniesieniu ok. 277 m n.p.m. Miasto należy do Zagłębia Naftowego Jasielsko-Krośnieńskiego, słynie również z hut szkła i z lotnictwa.

• 
  Widok od strony wschodniej, 1846
• 
  Widok od strony Wisłoka, przed 1934
• 
  Rynek, 1939
• 
  Kościół farny, 1939

W 2016 r. władze miasta uruchomiły portal informacyjny dla turystów: visitkrosno.pl^[7][8].

• Kościół Farny św. Trójcy (bazylika kolegiacka)
• Kościół i Klasztor oo. Franciszkanów
• Kościół św. Wojciecha
• Kościół i Klasztor oo. Kapucynów
• Kaplica Emaus przy ul. Kletówki
• Kościół NMP Królowej Polski
• Klasztor Jezuitów – wzniesiony w latach 1660–1667, w wyniku fundacji Stanisława Zaremby, Bobolów i Balów. Częściowo wykorzystano fortyfikację miejską nad rzeką Lubatówką. Przez stulecie mieścił uczelnię jezuicką o wysokim poziomie nauczania. Czworobok dziedzińca zamykał od północy zburzony w roku 1807 kościół jezuitów pw. Niepokalanego Poczęcia N.P. Marii – jedna z 7 świątyń w mieście do połowy XVII wieku. Po kasacie zakonu przez zaborcę, w roku 1773, mieściła się tu szkoła, a potem szpital wojskowy. Po pożarze w roku 1849 odbudowany w XIX wieku. Teraz siedziba Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Krośnie^{[potrzebny przypis]}.

• Stare miasto z Rynkiem i Wieżą Farną^[10]
• Centrum Dziedzictwa Szkła^[11][12]
• Muzeum Rzemiosła
• Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej^[13]
• BWA (Biuro Wystaw Artystycznych) Krosno
• Pałac Trzecieskich (Pałac w Polance)
• Zabytkowe pałace i kamienice Krosna
• Zabytkowe cmentarze Krosna
• Muzeum Podkarpackie w Krośnie
• Muzeum Rzemiosła w Krośnie
• Muzeum Misyjne w Krośnie

W najbliższej okolicy:

• Zamek Kamieniec w Odrzykoniu, którego historia zainspirowała Aleksandra Fredrę do napisania Zemsty
• Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Haczowie – późnogotycki drewniany kościół usytuowany w miejscowości Haczów pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Michała Archanioła, znajdujący się wraz z innymi drewnianymi kościołami południowej Małopolski i Podkarpacia na liście światowego dziedzictwa UNESCO
• miasteczko uzdrowiskowe Iwonicz-Zdrój
• Kopalnia ropy naftowej w Bóbrce, obecnie Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza
• dworek mieszczący Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu

Statut miasta przewiduje możliwość tworzenia dzielnic oraz osiedli jako jednostek pomocniczych miasta^[14]. Miasto jest podzielone na 6 dzielnic oraz 6 osiedli^[15]:

1. Dzielnica Białobrzegi
2. Dzielnica Krościenko Niżne
3. Dzielnica Polanka
4. Dzielnica Suchodół
5. Dzielnica Śródmieście
6. Dzielnica Zawodzie
7. Osiedle Stefana Grota-Roweckiego
8. Osiedle ks. Bronisława Markiewicza
9. Osiedle Południe
10. Osiedle Traugutta
11. Osiedle Turaszówka
12. Osiedle Tysiąclecia

Osobny artykuł: Ludność Krosna

Piramida wieku mieszkańców Krosna w 2014 roku.

Według danych GUS za rok 2005 dochód na jednego mieszkańca w Krośnie wynosił 3100,30 zł, co daje 105,30% średniej krajowej w 2005 roku. W tym samym czasie stopa bezrobocia wynosiła 6,5%^[16].

Według danych GUS za rok 2017 dochód na jednego mieszkańca w Krośnie wynosił 6123 zł. W tym samym czasie stopa bezrobocia wynosiła 3,3%^[16], był to najniższy wynik w całym województwie podkarpackim i jeden z najniższych w całej Polsce.

W 2017 roku dochód budżetu Krosna wyniósł 284,6 mln zł. Dochody własne osiągnęły kwotę 127,8 mln zł. Z podatku od osób fizycznych Krosno otrzymało 49,6 mln zł, a z podatku od nieruchomości 33,0 mln zł (oba te dochody stanowiły największą część dochodów własnych). Subwencje wyniosły 89,1 mln zł, a dotacje 67,8 mln zł. Dochód w przeliczeniu na jednego mieszkańca Krosna wyniósł 6123 zł.

W mieście działa ponad 5,5 tysiąca podmiotów gospodarczych. Około 97% z nich to przedsiębiorstwa prywatne. Krosno jest silnym ośrodkiem przemysłowym i usługowym, który charakteryzuje się dużą różnorodnością branż. Zajmuje wysokie pozycje w rankingach miast przyjaznych dla biznesu. Regularnie uzyskuje najwyższe oceny w raportach atrakcyjności inwestycyjnej opracowywanych na zlecenie Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu. Główne sektory, na których opiera się lokalna gospodarka, bazują na bogatych tradycjach, doświadczonych kadrach oraz stałym wdrażaniu innowacji.

Dzisiejsza gospodarka Krosna oparta jest mocno na fundamentach przemysłu tkackiego i szklanego. Ten drugi jest na tyle ważnym filarem, że Krosno nazywane jest "Miastem Szkła". Ważne miejsce zajmują tu również produkcja maszyn i aparatury służącej wydobyciu ropy naftowej oraz przemysł motoryzacyjny. Wśród największych przedsiębiorstw na terenie Krosna można wymienić: Eba Sp. z o.o. Artykuły Metalowe, Ekolot Zakład Produkcyjny (produkcja sprzętu lotniczego), Krosno Glass S.A.^[17]

Przez Krosno przebiegają:

• droga krajowa nr 28 (Zator – Medyka), która w Miejscu Piastowym 2 km od granicy miasta krzyżuje się z drogą krajową nr 19, obok której budowana jest droga ekspresowa S19 (fragment trasy Via Carpatia)^[18],
• droga krajowa nr 19 (E371) (Kuźnica – Barwinek), biegnie wzdłuż wschodniej granicy miasta, przy granicy byłego Lotniska „Iwonicz”, a w przyszłości strefy ekonomicznej, przez którą ma prowadzić bezpośredni łącznik Krosna do S19^[19],
• droga wojewódzka nr 990 (Krosno – Twierdza),
• droga wojewódzka nr 991 (Krosno – Lutcza).

Jest to jedno z największych lotnisk trawiastych w Europie, które należy od 2008 roku do miasta Krosna, a jest użytkowane przez Aeroklub Podkarpacki. W grudniu 2016 roku zakończyła się budowa asfaltowej drogi startowej o długości 1100 metrów i szerokiej na 30 metrów oraz dróg kołowania. Wybudowano także pełne oświetlenie lotniska (dróg kołowania, pasa startowego i płyt postojowych), a także zaawansowaną stację meteorologiczną i dwa wskaźniki wiatru. Zamontowano również oznakowanie pionowe. Rok później wybudowano bezobsługową stację paliw lotniczych^[20].

W 2013 r. przy ul. Korczyńskiej oddano do użytku przyszpitalne lądowisko sanitarne dla helikopterów^[21].

Niegdyś sportowe lotnisko posiadające dwa pasy startowe: trawiasty i asfaltowy, od 1 stycznia 2021 roku włączone w granice administracyjne Krosna, na jego terenie planowane są druga strefa inwestycyjna oraz łącznik do drogi DK19 i dalej do węzła Krosno-Północ (w Iskrzyni) drogi S19^[22][23].

Najbliższe lotnisko obsługujące linie pasażerskie znajduje się w Jasionce koło Rzeszowa. Posiada drugi co do długości pas startowy w Polsce.

MKS Krosno obsługuje 5 linii miejskich (A, B, E, G, K), 14 podmiejskich (0, 1, 2, 3, 4, 5, 7, 10, 11, 12, 16, 18, 20, 23).

Przez Krosno przebiega linia kolejowa nr 108 Stróże – Krościenko (dawna Kolej Transwersalna Czadca – Husiatyn)

Linia kolejowa biegnąca z Jasła do Zagórza nie jest zelektryfikowana. Obsługę połączeń pasażerskich realizuje spółka Przewozy Regionalne, która jest dofinansowywana ze środków samorządu województwa i spółka PKP Intercity.

• W Krośnie znajdują się przystanki kolejowe:
  • Krosno Turaszówka
  • Krosno Polanka (daw. Polanka-Karol)
  • Krosno (Dworzec Główny)
  • Krosno Miasto

Ruch pociągów pasażerskich odbywa się pociągami Przewozów Regionalnych w kierunkach Zagórz – Jasło i z powrotem oraz PKP Intercity na trasie Zagórz – Stróże – Kraków Główny^[24][25].

W planach na lata 2021–2027 są: elektryfikacja torów kolejowych na trasie Jasło-Krosno-Zagórz oraz wybudowanie łącznika kolejowego Jedlicze – Szebnie^[26].

• Przedszkole Miejskie nr 1
• Przedszkole Miejskie nr 2
• Przedszkole Miejskie nr 3
• Przedszkole Miejskie nr 4
• Przedszkole Miejskie nr 5
• Przedszkole Miejskie nr 8
• Przedszkole Miejskie nr 10
• Przedszkole Miejskie nr 11
• Prywatne Przedszkole „Tęczowa Kraina”
• Prywatne Przedszkole Językowe „Bajkowy Świat”
• Niepubliczne Przedszkole „Stokrotka”
• Terapeutyczne Niepubliczne Przedszkole „Guziczek”

• Prywatna Szkoła Muzyczna I st. „Pro Musica”
• Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I st. im. I.J. Paderewskiego
• Zespół Szkół nr 2 w Krośnie
• Szkoła Podstawowa nr 1 im. Komisji Edukacji Narodowej
• Szkoła Podstawowa nr 3 im. Marii Konopnickiej
• Szkoła Podstawowa nr 4 im. E.Kolanki
• Szkoła Podstawowa nr 5 im. Jana Pawła II
• Szkoła Podstawowa nr 6 im. Janusza Korczaka
• Szkoła Podstawowa nr 7 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego
• Szkoła Podstawowa nr 8 im. „Dar Górników” w Krośnie
• Szkoła Podstawowa nr 10 im. kpt. Stanisława Betleja
• Szkoła Podstawowa nr 12
• Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 14 im. Polskich Olimpijczyków
• Szkoła Podstawowa nr 15
• Społeczna Szkoła Muzyczna I st.

• Zespół Szkół Ponadpodstawowych nr 1 im. Jana Szczepanika („Szczepanik”)
• Zespół Szkół Ponadpodstawowych nr 2 im. ks. Stanisława Szpetnara („Bursa”)
• Zespół Szkół Ponadpodstawowych nr 3 im. Stanisława Staszica („Mechanik”)
• Zespół Szkół Naftowo-Gazowniczych im. Ignacego Łukasiewicza („Naftówka”, jedyna w Polsce szkoła naftowa)
• Zespół Szkół Ponadpodstawowych nr 6 im. Jana Sasa-Zubrzyckiego („Budowlanka”)
• I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Krośnie („Kopernik”)
• II Liceum Ogólnokształcące im. Konstytucji 3 Maja w Krośnie („Guzikówka”, „Dwójka”)
• III Liceum Ogólnokształcące im. Generała Stanisława Maczka oraz Technikum nr 5 im. Generała Stanisława Maczka w Zespole Szkół Elektrycznych i Ogólnokształcących („Elektryk”, „Turaszówka”)
• Katolickie Liceum Ogólnokształcące im. ks. Bronisława Markiewicza („Katolik”)
• Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych („Plastyk”)
• Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II st. im. I.J. Paderewskiego („Muzyczna”, „Muzyk”)
• Zespół Szkół Kształcenia Ustawicznego – szkoła dzienna młodzieżowa im. Pawła z Krosna („CKU”)
• Społeczna Szkoła Muzyczna II st.

• Zespół Szkół Kształcenia Ustawicznego
• Policealne Studium Zawodowe „Wszechnica”
• Policealna Szkoła Detektywów i Pracowników Ochrony „O’chikara”
• Wieczorowa Szkoła Policealna Pracowników Służb Społecznych
• Podkarpackie Towarzystwo Edukacji Alternatywnej „Wszechnica”

• Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie (dawniej Karpacka Państwowa Uczelnia / Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa)
• Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy w Krośnie
• Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie Oddział w Krośnie
• Niepubliczna Szkoła Biznesu
• Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Oddział w Krośnie

• Maj – Balony nad Krosnem^[27][28]
• Czerwiec – Dni Krosna^[27][29], Szklany Festiwal – Glass Festival^[27][30], Krośnieńskie Juwenalia
• Lipiec – Young Arts Festival^[31], Świet(l)ne Miasto^[32], Wjazd Króla^[27]
• Sierpień – Karpackie Klimaty^[27][33], Speedland Festival
• Wrzesień – Festiwal Sztuk Alternatywnych Nocne Teatralia Strachy^[29][34], Krośnieńskie Spotkania Teatralne^[35].

• „A-PSIK” (Amatorsko-Profesjonalna Scena Improwizacji Krośnieńskiej) – stały skład
• Chór mieszany „Echo” (zróżnicowana wiekowo grupa) – część składu stała, część zmienna
• Grupa baletowa bez nazwy (2 grupy: starsza i młodsza) – zmienny skład zależnie od wieku
• Grupa muzyczna Decapitated
• Grupa teatralno-taneczno-wokalna „Kleks” (4 grupy dziecięce) – zmienne składy zależnie od wieku
• Kabaret SSOK (uczniowie ZSP 1) – zmienny skład zależnie od nowego roku szkolnego, często przy współpracy byłych członków kabaretu
• Kapela ludowa „Białobrzeżanie” (dorośli) – stały skład + nowi członkowie
• Klub aktywizujący „Klub Seniora” (seniorzy) – stały skład + nowi członkowie
• Klub dyskusyjny „Elizjum” (młodzież i dorośli) – częściowo zmienny zależnie od wieku, częściowo stały skład
• Klub fotograficzny „Fotoklub” (młodzież i dorośli) – stały skład + nowi członkowie
• Klub literacko-promotorski „Klub Literacki RCKP” (zróżnicowana wiekowo grupa) – stały skład + nowi członkowie
• Orkiestra dęta „Miejska Górnicza Orkiestra Dęta” (zróżnicowana wiekowo grupa) – stały skład + nowi członkowie
• Pracownia artystyczna „Otwarta Pracownia” (zróżnicowana wiekowo grupa) – stały skład + nowi członkowie
• Pracownia artystyczna „Pracownia Grafiki Tradycyjnej” (zróżnicowana wiekowo grupa) – stały skład + nowi członkowie
• Studio piosenki „SWING” (uczniowie gimnazjalni i licealni) – zmienny skład zależnie od wieku
• Studio ruchowo-baletowe „Studio Ruchu” (dzieci i młodzież) – zmienny skład zależnie od wieku
• Teatr akrobatyczno-widowiskowy „Teatr na bruku” (zróżnicowana wiekowo grupa) – zmienny skład każdego lata
• Teatr dramatyczno-widowiskowy „S.T.R.A.C.H.” (licealiści i studenci) – stały skład (z wyjątkami)
• Teatr dramatyczno-wokalny „The Great Insomnia” – od marca 2012 nieaktywny (uczniowie licealni) – stały zamknięty skład
• Teatr dramatyczny „itd...” (3 grupy: starsza, średnia, młodsza) – zmienne składy zależnie od wieku
• Teatr dramatyczny „Marysia” (uczniowie I LO) – zmienny skład zależnie od nowego roku szkolnego
• Teatr dramatyczny „Teatr z fleszem” (uczniów klas IV, V, VI szkół podstawowych) – zmienny skład zależny od wieku
• Zespół muzyczny „Euro Band Blues” (promocja młodych talentów) – zmienny skład
• Zespół muzyczny „Gruba Berta” (młodzież i dorośli) – stały skład + nowi członkowie
• Zespół muzyczny „Intia” (młodzież i dorośli) – stały skład
• Zespół muzyczny „Leaders Lie” (młodzież i dorośli) – stały skład
• Zespół śpiewaczy ludowych „Kamratki” (dorośli) – stały skład + nowi członkowie
• Zespół taneczny „Crazy Dance” (młodzież – wyłącznie dziewczęta) – zmienny skład zależnie od wieku
• Zespół taneczny „Tęcza” (dzieci i młodzież) – zmienny skład zależnie od wieku
• Zespół Taneczny Kleks (dzieci i młodzież)
• Zespół tańca współczesnego „Strecz” (młodzież) – zmienny skład zależnie od wieku
• Zespół teatralno-taneczny „Radosna Rodzinna Akademia Teatralna” (dzieci i młodzież) – zmienny skład zależnie od wieku
• Zespół wokalno-instrumentalny „Stowarzyszenie Kultury Dzieci i Młodzieży Dysonans” (dzieci i młodzież) – zmienny skład zależnie od wieku

Portale internetowe:

• Krosno24.pl
• Terazkrosno.pl
• Krosno112.pl
• Krosnocity.pl

Stacje radiowe:

• Trendy Radio
• Radio Fara
• RMF MAXX Krosno
• Polskie Radio Rzeszów – redakcja

Informacje lokalne przedstawiają także Eska Rzeszów, Eska2 Rzeszów (dawniej SuperNova / WAWA) i Złote Przeboje 103,6FM Bieszczady.

Stacje telewizyjne:

• Telewizja Obiektyw

Informacje lokalne przedstawia także TVP3 Rzeszów.

Gazety lokalne:

• Nowiny
• Super Nowości
• KrosnoSfera^[36]

• Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu:
  • grupa medytacyjna w Krośnie^[37]

• Kościół rzymskokatolicki^[38]:
  • Parafia pw. Trójcy Świętej – Parafia Farna
  • Parafia pw. Ducha Świętego
  • Parafia pw. Miłosierdzia Bożego
  • Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
  • Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski
  • Parafia pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny
  • Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
  • Parafia pw. św. Piotra Apostoła i św. Jana z Dukli
  • Parafia pw. św. Wojciecha i Matki Bożej Częstochowskiej
• Kościół greckokatolicki:
  • punkt duszpasterski w Krośnie, nabożeństwa sprawowane są w kaplicy domu katechetycznego rzymskokatolickiej parafii Podwyższenia Krzyża Świętego^[39]

• Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych – Ojcowie Franciszkanie
• Zakon Braci Mniejszych Kapucynów – Ojcowie Kapucyni, Kapelanat Generalny Wojskowego i Szpitalnego Zakonu św. Łazarza z Jerozolimy z siedzibą w Krośnie
• Zgromadzenie św. Michała Archanioła – Księża Michalici
• Zgromadzenie Sióstr św. Feliksa z Kantalicjo – Siostry Felicjanki
• Zgromadzenie Sióstr św. Józefa – Siostry Józefitki
• Zgromadzenie Sióstr Misjonarek św. Piotra Klawera – Siostry Klawerianki

• Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w RP:
  • zbór w Krośnie^[40]
• Kościół Boży w Polsce:
  • Kościół Chrześcijański „Emmanuel”^[41]
  • Kościół Chrześcijański „River”^[41][42]
  • Kościół Chrześcijański „Zwycięstwo”^[41]
• Kościół Zielonoświątkowy w RP:
  • zbór „Logos”^[43]

• Świadkowie Jehowy:
  • Sala Królestwa, trzy zbory (Krosno–Jedlicze, Krosno–Południe, Krosno–Północ)^[44][45]
• Świecki Ruch Misyjny „Epifania”:
  • zbór w Krośnie^[46]

• Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji
• Klub sportowy „Budo” – karate, boks, judo, mma
• tor speedrowerowy
• przy ulicy Bursaki
  • Hala Sportowo-Widowiskowa
  • zespół basenów otwartych
  • otwarte lodowisko w zimie
  • korty tenisowe
  • stadion lekkoatletyczny i do piłki nożnej
  • fitness park
  • klub EUROGYM^[47]
• przy ulicy Legionów
  • mała Hala Widowiskowo-Sportowa
  • stadion z torem żużlowym i boiskiem piłkarskim
  • korty tenisowe
  • boisko do piłki nożnej
• przy ulicy Rzeszowskiej
  • basen kryty (długość 25 m)
  • boisko do piłki nożnej (90 × 48) + bieżnia z tartanu
  • boisko do gry w piłkę nożną i koszykówkę typu „Orlik”
• przy ulicy Wojska Polskiego
  • międzyszkolny basen kryty (długość 25 m)
• przy ulicy Okrzei
  • park rowerowy^[48]
  • park linowy Linoskoczek^[49]
• Czarnorzeki
  • wyciąg narciarski

W Krośnie znajdują się również mniejsze, najczęściej przyszkolne i osiedlowe boiska sportowe.

• Automobilklub Małopolski w Krośnie - sporty motorowe
• Beniaminek Krosno (akademia piłkarska^[50])
• Chorągiew Ziemi Krośnieńskiej „Milites”
• Football Academy Krosno – szkółka piłkarska dla dzieci
• Karpaty Krosno – piłka nożna mężczyzn
• KKS Karpaty Krosno – siatkówka mężczyzn
• Klub Pływacki Masters Krosno
• Klub Pływacki Swim2Win Krosno
• Klub Tańca Towarzyskiego „Gracja”
• Klub Tańca Sportowego K-STUDIO
• Krośnieński Klub Biegacza
• Krośnieński Klub Karate „Tsunami”
• KKK MOSiR Krosno – koszykówka
• Krośnieński Klub Kyokushin Karate
• Krośnieński Klub Tenisa Stołowego
• Krośnieńskie Stowarzyszenie Modelarzy Lotniczych
• Krośnieńskie Towarzystwo Tenisowe – tenis ziemny
• LOK – Elektryk Krosno – strzelectwo sportowe
• Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy „Mechanik”
• MLKS Orlew Krosno – piłka nożna
• OKS Markiewicza Krosno – piłka nożna
• OZS Guzikówka Krosno – piłka nożna
• SHK Krosno – hokej na lodzie
• Uczniowski Klub Sportowy „Piętnastka”
• Uczniowski Klub Sportowy „Sokolik”
• UKS Koniczynka Krosno – piłka nożna
• UKS Oratorium Krosno
• UMGKS Nafta Krosno – strzelectwo sportowe
• Wilki Krosno – żużel

• Kazimierz Badeni – Namiestnik Galicji (przed 1895)^[51]
• Józef Wojnar – inżynier, dyrektor Instytutu Naftowego, wykładowca Akademii Górniczo-Hutniczej, 1976
• Jan Paweł II, 14.06.1996
• ks. prałat Bronisław Jastrzębski, 21.03.1997
• ks. abp Józef Michalik – przewodniczący Episkopatu, 18.03.1998
• Ryszard Kaczorowski – prezydent RP na uchodźstwie, 28.05.2002
• ks. prałat Tadeusz Szetela – kapelan AK, kapelan honorowy Ojca Św., 30.08.2002
• ks. kard. Stanisław Dziwisz – metropolita krakowski,10.06.2007

• ks. prof. Stanisław Mniszek – pierwszy rektor Kolegium,
• ks. prof. Krzysztof Gruszczyński (1620-1687) – rektor w latach 1679–1683,
• ks. Rafał Modlibowski (1740-1797) – wykładowca filozofii ok. 1772 r., konfederat, poeta
• o. Rafał Skrzynecki (1714-1788) – jezuita, historyk, polonista, tłumacz, rektor Kolegium w Krośnie w 1767, autor dzieł historycznych
• Kazimierz Ostrowski – reformator jezuickiego szkolnictwa w Polsce (4 III 1669 – 4 VII 1732), prof. retoryki w Krośnie (1697–1698)
• Jan Radomiński (1687-1756) – jezuita, spowiednik królewski Katarzyny Leszczyńskiej, filozof, uczeń i wykładowca w Kolegium w Krośnie
• Kazimierz Czyżewski (1673-1746 w Krośnie) – filozof i teolog, jezuita, rektor kolegium w Toruniu
• o. Kasper Niesiecki (1682-1744) – uczeń Kolegium w Krośnie, heraldyk, jezuita, leksykograf, pisarz, teolog, kaznodzieja.
• Ewaryst Andrzej Kuropatnicki (1734-1788) – w celu ochrony zbiorów Kolegium, nabył je i umieścił w Tarnowcu i w Lipinkach.

• Edewecht
• Øygarden (do 2019 roku Fjell)^[52]
• Gualdo Tadino
• Marl
• Sárospatak
• Użhorod
• Uherské Hradiště
• Zalaegerszeg^[53]

• Sátoraljaújhely^[54]

• Bardejov
• Koszyce
• Svidník
• Tokaj
• Creil^[53]

• ludność Krosna
• miasta w Polsce
• RTCN Sucha Góra
• synagoga w Krośnie
• Związek Miast Polskich

• Krosno – studia z dziejów miasta i regionu, T. I, red. Garbarcik J., Kraków 1972
• Krosno – studia z dziejów miasta i regionu, T. II, red. Garbarcik J., Kraków 1973
• Krosno – studia z dziejów miasta i regionu, T. III, red. Cynarski St., Kraków 1995
• Sarna W. ks.: Opis powiatu krośnieńskiego pod względem geograficzno-historycznym. Józef Styfi. Przemyśl 1898. Reprint: Wyd. Roksana oraz Muzeum Okręgowe w Krośnie. Krosno 1997
• Rączy E.: Ludność żydowska w Krośnie do 1919, Biblioteka Krośnieńska, zeszyt 9, Krosno 1995
• Rączy E.: Ludność żydowska w Krośnie 1919-1939, Biblioteka Krośnieńska, zeszyt 13, Krosno 1997
• Rączy E.: Ludność żydowska w Krośnie 1939-1946, Biblioteka Krośnieńska, zeszyt 15, Krosno 1999
• Kuropatnicki E.A. hr.: Geografia albo dokładne opisanie królestw Galicyi i Lodomeryi, Wojciech Manecki. Lwów 1858, Reprint: Wyd. Roksana oraz Muzeum Okręgowe w Krośnie. Krosno 1998
• Orłowicz M.: Ilustrowany przewodnik po Galicyi, Bukowinie, Spiszu, Orawie i Śląsku Cieszyńskim. Książnica Polska. Lwów 1919, Reprint: Ruthenus Rafał Barski. Krosno 2002
• Maczek S.: Od podwody do czołga. Wspomnienia wojenne 1918-1945, Ossolineum, Wrocław 1990
• Czajkowski J.: Z dziejów szpitala krośnieńskiego 1901-1946, Biblioteka Krośnieńska, zeszyt 12, Krosno 1997
• Czajkowski J.: Z dziejów szpitala krośnieńskiego 1946-1995, Biblioteka Krośnieńska, zeszyt 14, Krosno 1998
• Nieć J.: Rzeszowskie za Sasów. Szkic historyczny, Towarzystwo Regionalne Ziemi Rzeszowskiej, Rzeszów 1938
• Wojnar T., Kyc A.: Tradycja i współczesność. Monografia Krośnieńskich Hut Szkła „Krosno” SA 1923-1998, KHS „Krosno” SA. Krosno 1998

• Krosno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 706 .
• Urząd Miasta Krosna