Linia kolejowa nr 15

Linia kolejowa nr 15
	Bednary – Łódź Kaliska
	Dane podstawowe
Zarządca	PKP PLK
Numer linii	15
Tabela SRJP	602
Długość	69,525 km
Rozstaw szyn	1435 mm
Sieć trakcyjna	3000 V DC
Prędkość maksymalna	120 km/h
	; Most w rejonie wsi Błota Krępskie, zmodernizowany w 2011 roku. Widoczna rezerwa pod drugi tor
	Historia
Lata budowy	1900–1902
Rok otwarcia	1902
Rok włączenia do PKP	1918
Rok elektryfikacji	1965
Przebieg
Legenda
eksploatowana / istniejąca
	Multimedia w Wikimedia Commons

Linia kolejowa nr 15 Bednary – Łódź Kaliska – zelektryfikowana, jedno- i dwutorowa linia kolejowa o długości 69,525 km. Biegnie równolegle do drogi krajowej nr 14.

Historia

Linia, budowana jako szerokotorowa w latach 1900–1902 przez Towarzystwo Akcyjne Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, została otwarta w 15 listopada 1902 roku jako część tzw. Kolei Warszawsko Kaliskiej prowadzącej z Dworca Kaliskiego w Warszawie do stacji granicznej Nowe Skalmierzyce. Stacja Nowe Skalmierzyce była stacją przeładunkową z sieci kolei o rozstawie szerokotorowym (1520 mm) na normalnotorowy (1435 mm). Dla potrzeb linii kolejowych wybudowano szereg dworców kolejowych, między innymi Łowicz Kaliski (obecnie Łowicz Przedmieście) oraz Dworzec Kaliski w Łodzi, zaprojektowany przez Józefa Hussa, będący obecnie końcem linii^[3]. W grudniu 1914 roku linię przekuto na rozstaw normalnotorowy, w 1918 znacjonalizowano, natomiast w latach 1918–1925 odbudowano po zniszczeniach wojennych. W 1928 roku zbudowano drugi tor z Bednar do Łowicza Przedmieście. Do czasu budowy linii Strzałkowo – Kutno jedno z głównych połączeń Warszawy z Poznaniem. W czasie II wojny światowej włączona pod tzw. Ostbahn i przebudowana dla potrzeb Wehrmachtu. W 1945 roku na krótko przekuto linię na rozstaw rosyjski, natomiast 27.11.1965 roku linia została zelektryfikowana.

W latach 2007–2011 ruch pasażerski na linii był zawieszony ze względu na jej zły stan techniczny i wynikający z niego brak opłacalności uruchamiania przewozów pasażerskich. W 2011 roku, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla województwa łódzkiego, została przeprowadzona modernizacja linii. 1 października 2011 wznowiono ruch pasażerski^[4].

Opis linii

Kategoria linii: pierwszorzędna
Liczba torów:
- jednotorowa na odcinku -0,693 – 57,160
- dwutorowa na odcinku 57,160 – 68,759
- jednotorowa na odcinku 68,759 – 68,832
Przeznaczenie linii: pasażersko-towarowa

Modernizacja

Całkowite koszty modernizacji linii kolejowej nr 15 na odcinku Bednary – Zgierz (47 km) wyniosły 120 mln zł, z czego z Funduszu Kolejowego pochodziło ok. 39 mln zł. Pozostała część – 81 mln zł – pochodziła z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego. Stosowna umowa pomiędzy Urzędem Marszałkowskim Województwa Łódzkiego a PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. została zawarta 31 marca 2010^[5].

Modernizacja zakładała przywrócenie prędkości konstrukcyjnej 90 km/h dla pociągów pasażerskich. Spowodowało to skrócenie czasu przejazdu pociągów pomiędzy Łowiczem a Łodzią Kaliską z około 2 godzin i 20 minut do około 1 godziny^[5].

Zakres prac obejmował:^[5]

kompleksową wymianę nawierzchni torowej, w tym wymianę podkładów na strunobetonowe oraz szyn na bezstykowe z przytwierdzeniem sprężystym;
mechaniczne czyszczenie i uzupełnienie podsypki;
wymianę rozjazdów (12 sztuk) oraz modernizację przejazdów kolejowo-drogowych (43).

Rozpoczęcie robót budowlanych zaplanowano na lipiec/sierpień 2010, zaś ich zakończenie na 3. kwartał 2011^[5].

Roboty budowlane rozpoczęto w marcu 2011, a zakończono je na przełomie sierpnia i września 2011. Ruch pociągów pasażerskich przywrócono 1 października 2011. Dodatkowo w 2012 i 2013 roku, w ramach I etapu budowy Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, poprzez modernizację przejazdów kolejowo-drogowych kategorii D zlikwidowano część punktowych ograniczeń prędkości^[6]. Mimo tego nie jest jeszcze możliwe osiągnięcie przewidywanego po modernizacji czasu przejazdu. Przeszkodę stanowi zły stan techniczny niektórych obiektów inżynieryjnych, takich jak mosty i przepusty. Będą one remontowane z własnych funduszy PKP PLK^[7]. W 2016 roku przejazd na trasie Łódź Kaliska-Łowicz Główny trwał około 1 h 6 – 1 h 20 minut, w zależności od postoju na mijankach, mimo optymalizacji prędkości z 90 do 100 km/h^[8]. 11 maja 2017 roku rozstrzygnięto przetarg na modernizację układów torowych w stacji Łódź Kaliska oraz Zgierz w ramach przetargu o nazwie Poprawa stanu infrastruktury kolejowej w obrębie aglomeracji warszawsko-łódzkiej, którego zwycięzcą zostało Przedsiębiorstwo Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w Krakowie^[9].

30 listopada 2018 PKP Polskie Linie Kolejowe podpisały z Zakładem Robót Komunikacyjnych DOM umowę na modernizację linii na odcinku Łódź Kaliska – Zgierz, zakładającą dostosowanie odcinka do prędkości 120 km/h^[10].

22 lutego 2019 rozstrzygnięto przetarg na zabudowę nowych rozjazdów na stacji Bednary, który wygrał ZRK DOM Poznań^[11], natomiast 11 lipca 2019 roku rozstrzygnięto przetarg na przebudowę głowicy stacji Łowicz Przedmieście^[12]. 7 sierpnia rozstrzygnięto przetarg na przebudowę stacji Łódź Kaliska z przebudową niedokończonego w latach 90. XX wieku tzw. „wiaduktu wschodniego”, umożliwiającego wyjazd w kierunku stacji Łódź Kaliska Towarowa^[13]. Od drugiej połowy października 2019 roku prowadzone są roboty na odcinku Zgierz – Łódź Kaliska. Obejmują one wymianę nawierzchni, sieci trakcyjnej, remont peronów w stacji Łódź Żabieniec i Zgierz oraz przebudowę 3 mostów, 3 wiaduktów i wymianę 44 rozjazdów. prace remontowe mają zakończyć się do 2022 roku^[14].

Przewoźnicy

Obecnie regularne przewozy na linii wykonuje na całości Łódzka Kolej Aglomeracyjna^[8]. W przeszłości – do rozkładu jazdy 2014/2015 – całą linię obsługiwał Oddział Łódzki spółki Przewozy Regionalne^[15]^[16]. Przewoźnik ten od 10 grudnia 2017 roku obsługuje linię tylko na krótkim odcinku Łódź Kaliska – Zgierz^[17], gdzie kursują 2 pary pociągów regio^[18].