Maksymilian Lityński, właśc. Maksymilian Lifsches (ur. 27 czerwca 1907 w Peczeniżynie, zm. 1982 w Göteborgu) – doktor praw, oficer ludowego Wojska Polskiego, prokurator wojskowy, podpułkownik, wykładowca CW MSW.
Życiorys
Urodził się 27 czerwca 1907 w Peczeniżynie. Pochodził z rodziny żydowskiej[1]. Jego ojcem był A. Lifsches, a matką A. Hessel[2]. Znany był również jako Maksymilian Lifsches[3]. Kształcił się w Państwowym Gimnazjum im. Franciszka Karpińskiego w Śniatynie[4]. W 1933 ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[5]. W 1939 uzyskał tytuł naukowy doktora praw[6].
Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej[7]. Od marca do grudnia 1944 był zatrudniony w banku państwowym w Kołomyi Stanisławowie. Od stycznia do marca 1945 mieszkał w Przemyślu. 29 lutego 1945 został powołany do ludowego Wojska Polskiego[2]. W 1946 był w stopniu podporucznika[8]. Był oskarżycielem w procesach działaczy i żołnierzy niepodległościowych[9]. W stopniu kapitana na przełomie 1946/1947 był oskarżycielem w procesie Szymona Poradowskiego, żądającym kary śmierci. 7 czerwca 1947 przed wojskowym sądem doraźnym w Lesznie w stopniu majora był oskarżycielem biorących udział w potyczce żołnierzy polskich i radzieckich w Lesznie w 1947. Był szefem Wydziału Nadzoru Prokuratorskiego Nad Śledztwem w Sprawach Szczególnych[10]. Od 2 listopada 1948 do 31 października 1950 pełnił stanowisko zastępcy Naczelnego Prokuratora Wojskowego. Później był wiceszefem Zarządu Sądownictwa Wojskowego. Jako prokurator w pionie sądownictwa szczególnego służył do 29 lipca 1955, gdy został przeniesiony do rezerwy[11]. Później był zatrudniony w Komitecie do spraw Bezpieczeństwa Publicznego[6]. Następnie pracował w Centrum Wyszkolenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Legionowie, gdzie od 1 lutego 1956 był kierownikiem Katedry Prawa i Śledztwa w Szkole Nr 1, od 28 listopada 1957 był Inspektorem Prawa i Kryminalistyki w Kierownictwie CW MSW, od 1 grudnia 1957 był kierownikiem Katedry Prawa i Kryminalistyki w Dwuletniej Szkole Starszych Oficerów Służby Bezpieczeństwa, a od 1 stycznia 1959[potrzebny przypis] do 31 maja 1960 w stopniu podpułkownika był kierownikiem Katedry Prawa i Kryminalistyki CW MSW[12]. Publikował w czasopiśmie „Palestra”[13].
W sierpniu 1969 ubiegał się o zgodę na wyjazd do Izraela. Zgodę uzyskał 8 sierpnia 1969. Ostatecznie wyemigrował do Szwecji. Zmarł w 1982 w Göteborgu[14].
Odznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi (po raz drugi w 1946, za bohaterskie czyny i dzielne zachowanie się w walce z niemieckim najeźdźcą, oraz za sumienne wypełnianie obowiązków służbowych)[8]
Przypisy
- ↑ PAMIĘĆ i SPRAWIEDLIWOŚĆ [online], Instytut Pamięci Narodowej, 2018 [dostęp 2024-03-02] (pol.).
- ↑ a b Leniart 2015 ↓, s. 77.
- ↑ Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa [online], ipn.gov.pl [dostęp 2022-03-01] .
- ↑ Do tego gimnazjum uczęszczała także wówczas Paulina Lifsches. Por. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Fr. Karpińskiego w Śniatynie za rok szkolny 1927/28, Śniatyń 1928, s. 28, 31 .
- ↑ Leniart 2015 ↓, s. 75.
- ↑ a b Maksymilian Lityński [online], bliskopolski.pl [dostęp 2016-12-11] .
- ↑ Leniart 2015 ↓, s. 76.
- ↑ a b M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 332
- ↑ JanJ. Żaryn JanJ., Indeks represjonowanych w PRL z powodów politycznych [online], ipn.gov.pl [dostęp 2016-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-20] .
- ↑ LeszekL. Żebrowski LeszekL., Siemaszko Napoleon [online], nsz.com.pl, 28 kwietnia 2011 [dostęp 2016-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-20] .
- ↑ Leniart 2015 ↓, s. 78.
- ↑ Leniart 2015 ↓, s. 80.
- ↑ MaksymilianM. Lityński MaksymilianM., Obsługa prawna jednostek gospodarki uspołecznionej przez kolegia adwokackie w ZSRR, „Palestra”, 9 (105), 1966, s. 63-64 .
- ↑ Leniart 2015 ↓, s. 81.
Bibliografia
- Ewa Leniart, Zbrodnie stanu w interpretacji prokuratora wojskowego Maksymiliana Lityńskiego jako przykład odrzucenia osiągnięć II Rzeczypospolitej w tym zakresie, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego-Seria Prawnicza”, 2015 .
