Mauzoleum (gr.mausoleion, łac.mausoleum) – rodzaj grobowca w formie monumentalnej, samodzielnej budowli o bogatym wystroju architektonicznym. Spotykane są również niebędące miejscem pochówku, symboliczne mauzolea, będące jedynie pomnikiem ku czci danej osoby.
Pierwszym znanym mauzoleum jest wybudowany w IV wieku p.n.e. grobowiec króla Mauzolosa w Halikarnasie. Od imienia tego króla pochodzi nazwa wzorowanych na jego grobowcu późniejszych obiektów tego typu.