Mikołaj Troicki (ur. 1 sierpnia 1905 w Sochaczewie, zm. 12 kwietnia 1989) – oficer polityczny Wojska Polskiego na Froncie Wschodnim; zdobywca Berlina (inicjator zatknięcia polskiej flagi na Kolumnie Zwycięstwa).
Życiorys
Mikołaj Troicki urodził się w Sochaczewie. Trenował biegi, służbę wojskową odbył na Polesiu, jednak po wybuchu wojny dołączył do Armii Poznań, z którą walczył nad Bzurą[1]. Po klęsce wstąpił do ZWZ zabezpieczając m.in. broń zakopywaną przez żołnierzy w 1939. Zagrożony aresztowaniem wyjechał do Warszawy, gdzie został schwytany w czasie łapanki w 1943.
Troicki został wywieziony na roboty do Jugosławii, gdzie rozpoczął pracę w kopalni miedzi w Majdanborze[a]}. Po ucieczce wstąpił do oddziału czetników, z którego zdezerterował nie akceptując decyzji dowództwa o kolaboracji z Niemcami. Trafił do 19 Międzynarodowej Brygady Dywersyjnej Wojska Ludowowyzwoleńczego i Oddziałów Partyzanckich Jugosławii. W czasie jednej z walk został wzięty do niewoli przez ustaszy, z której uciekł wraz z innymi jeńcami[1].
Po wyzwoleniu Belgradu, dzięki pomocy radzieckiego oficera narodowości polskiej, Troicki wrócił do Polski. Ukończył przyśpieszony kurs oficerski w Lublinie, po czym trafił do 1 Pułku Artylerii Lekkiej 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki na stanowisko oficera politycznego 7 baterii. Wziął udział w walkach na Wale Pomorskim i w szturmie Berlina.
Z inicjatywy ppor. Mikołaja Troickiego żołnierze 7 baterii (oprócz niego byli to plut. Kazimierz Otap, kpr. Antoni Jabłoński, kan. Aleksander Karpowicz i kan. Eugeniusz Mierzejewski) wywiesili na Siegessäule polską flagę (na pamiątkę tego wydarzenia dnia 2 maja obchodzony jest w Polsce Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej[2]). Prawdopodobnie jednak jako pierwsi polską flagę umieścili żołnierze 8 baterii pod dowództwem zastępcy dowódcy ds. polityczno-wychowawczych ppor. Waldemara Felchnerowskiego. Na pierwszeństwo żołnierzy 8 baterii 1 Pułku Artylerii Lekkiej 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki wskazali historycy Wojskowego Instytutu Historycznego, którzy w 1966 podjęli badanie tego zagadnienia[3].
Po odejściu z wojska, trafił do Krosna, gdzie był inspektorem do spraw osadnictwa. Po powrocie do Sochaczewa zajął się handlem pracując w spółdzielni oraz grając w orkiestrze rzemieślniczej. W latach 1948–1950 był ofiarą stalinowskich represji ze względu na walkę w partyzantce marszałka Tito[1]. Po wyjściu na wolność wstąpił do ZBoWiD-u. Otworzył także pierwszą w Sochaczewie kolekturę Totalizatora Sportowego.
Pochowany na wojskowych Powązkach (kwatera HIII-3-37)[4].
Życie prywatne
Był synem Romana Troickiego – zastępcy naczelnika straży pożarnej, wiceburmistrza i restauratora. Pomimo jego sprzeciwu pojął za żonę Sabinę Wójcicką[1].
Awanse
Odznaczenia
i inne (oprócz polskich nagrodzony także odznaczeniami jugosłowiańskimi i radzieckimi)
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Stanisław Russocki red.: Dzieje Sochaczewa i Ziemi Sochaczewskiej. Warszawa: Książka i Wiedza, 1970. Brak numerów stron w książce
- Leszek Nawrocki: Kalendarium wydarzeń historycznych na ziemi sochaczewskiej. Sochaczew: 2000. ISBN 83-91-50-50-0-6. Brak numerów stron w książce
- Kto jest kim w Polsce 1984. Informator biograficzny, [edycja I] (zesp. red. Lidia Becela i inni), Warszawa 1984, s. 1008
- Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, edycja III (redaktorzy Lubomir Mackiewicz, Anna Żołna), Warszawa 1993, s. 874 (wykaz zmarłych z edycji drugiej informatora)
