Mikołaj IV (papież)

Mikołaj IV
Nicolaus Quartus
	Girolamus Masci
	Papież; Biskup Rzymu
Kraj działania	Państwo Kościelne
Data i miejsce urodzenia	30 września 1227 ; Ascoli Piceno
Data i miejsce śmierci	4 kwietnia 1292 ; Rzym
	Papież
Okres sprawowania	1288-1292
	Generał zakonu franciszkanów
Okres sprawowania	1274–1279
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	12 kwietnia 1281
Sakra biskupia	1281 (?)
Kreacja kardynalska	12 marca 1278; Mikołaj III
Kościół tytularny	Santa Pudenziana (1279)
Pontyfikat	22 lutego 1288
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mikołaj IV (łac. Nicolaus IV, właśc. Girolamo Masci OFM; ur. 30 września 1227 w Lisciano, zm. 4 kwietnia 1292 w Rzymie^[1]) – franciszkanin, papież, w okresie od 22 lutego 1288 do 4 kwietnia 1292^[2].

Życiorys

Wczesne życie

Mikołaj IV urodził się w grodzie Lisciano w Ascoli Piceno, w zachodniej prowincji Marche^[1]. W roku 1272 pełnił funkcję legata papieskiego w Grecji, gdzie udał się, aby zaprosić delegację tamtejszego kościoła prawosławnego do wzięcia udziału w XIV Soborze Powszechnym^[1]. W roku 1274 zastąpił Bonawenturę z Bagnoregio, będąc wybranym przez minorytów na ósmego następcę św. Franciszka z Asyżu – generałem franciszkanów^[1]. Cztery lata później został mianowany przez Mikołaja III kardynałem prezbiterem^[2] Santa Pudenziana. Papież Marcin IV w 1281 mianował go biskupem diecezji suburbikarnej Palestrina^[2].

W czasie konklawe, rozpoczętego w 1287 i trwającego jedenaście miesięcy, kilku kardynałów zmarło, a kilku innych znacznie podupadło na zdrowiu^[2]. Girolamo Masci został wybrany na Stolicę Piotrową 15 lutego 1288, lecz odmówił przyjęcia godności; jednak kardynałowie odrzucili jego odmowę i wybrali go ponownie 22 lutego^[1].

Pontyfikat

Zaraz po wyborze mianował się dożywotnim senatorem^[1]. Pomimo pobożności i zrównoważenia, wykazywał dużą usłużność wobec arystokratycznego rodu Colonnów, m.in. mianując Giovanniego Colonnę, jedynym senatorem^[1]. 8 sierpnia 1288 ogłosił wyprawę krzyżową przeciwko Władysławowi Kumanowi.

Naglącym zadaniem było rozstrzygnięcie ciągnącego się sporu o Sycylię, utraconą przez Andegawenów, po nieszporach sycylijskich^[1]. 29 maja 1289 Mikołaj IV koronował Karola Kulawego, syna Karola I Andegaweńskiego na króla Sycylii i Jerozolimy (warunkiem koronacji było uznanie przez Karola zwierzchnictwa papieskiego)^[1]. W lutym 1291 zawarł traktat z Alfonsem III Liberalnym (uwalniając go od ekskomuniki) i Filipem IV Pięknym, dotyczący odebrania Sycylii z rąk Jakuba II Sprawiedliwego^[1]. Jednak 18 czerwca 1291 roku Alfons III zmarł i Jakub II został królem i Sycylii, i Aragonii, jego brat Fryderyk II został wiceregentem wyspy^[1]. W 1289 roku papież zawarł konkordat z portugalskim królem Dionizym I.

W Wielkanoc 1288 r. spotkał się z Bar Saumą, nestoriańskim mnichem i posłem władcy Ilchanatu, który próbował nawiązać przymierze z chrześcijańską Europą przeciwko muzułmanom w walce o panowanie na Bliskim Wschodzie. Jednocześnie Bar Sauma przekazał papieżowi informacje o życiu chrześcijan w Azji, a szczególnie wśród Mongołów i Chińczyków^[3].

Utrata Akki w 1291 sprowokowała chęć zwołania krucjaty^[2]. Mikołaj IV wysyłał franciszkańskich misjonarzy na Bałkany i Bliski Wschód^[1]. Wysłał także pierwszego misjonarza do Chin – Jana z Montecorvino, który został później mianowany arcybiskupem Pekinu^[2].

Jego konstytucja z 18 lipca 1289 zagwarantowała połowę przychodów Kurii Rzymskiej kolegium kardynalskiemu^[1]. Dokument pochodzący z okresu panowania Mikołaja IV Taxatio Ecclesiastica Angliae et Walliae Auctoritate (1291-1292), dotyczący zbiórki daniny kościelnej na Wyspach Brytyjskich, jest ważnym źródłem informacji dla historyków zajmujących się dziejami średniowiecznej Anglii i Walii.

Za pontyfikatu Mikołaja IV ozdobiono mozaikami rzymskie bazyliki: Santa Maria Maggiore oraz św. Jana na Lateranie^[2]. Papież Mikołaj IV zmarł w pałacu apostolskim obok rzymskiej bazyliki Santa Maria Maggiore, który został wybudowany na jego własne życzenie^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 286-288. ISBN 83-06-02633-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 104-105. ISBN 83-7006-437-X.
↑ JosephJ. Cummins JosephJ., Największe zagadki historii – nieznane wydarzenia, KatarzynaK. Ciarcińska (tłum.), Warszawa: Bellona, 2009, s. 56, ISBN 978-83-11-11457-9, OCLC 316514805 .

Bibliografia

Michał Gryczyński: Leksykon papieży. Katowice: Książnica, 2007, s. 198-199. ISBN 978-83-7132-964-7.
Pope Nicholas IV. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-01-01]. (ang.).

[Kelly-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 286-288. ISBN 83-06-02633-0.

[Wollpert-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 104-105. ISBN 83-7006-437-X.

[Cummins-3] JosephJ. Cummins JosephJ., Największe zagadki historii – nieznane wydarzenia, KatarzynaK. Ciarcińska (tłum.), Warszawa: Bellona, 2009, s. 56, ISBN 978-83-11-11457-9, OCLC 316514805 .

[wikariusz-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m wikariusz generalny

[1]

[2]

[3]

[A]