Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Ministerstwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Ministerstwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – poniższy artykuł zawiera spis ministerstw i urzędów na prawach ministerstw istniejących w państwie polskim w latach 1944–1991, czyli w okresie jego pozostawania w strefie wpływów ZSRR oraz przynależności do polityczno-wojskowych i gospodarczych struktur bloku wschodniego.

Datą początkową dla zestawienia jest dzień utworzenia Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (21 lipca 1944 r.), natomiast okres końcowy obejmuje czasy transformacji ustrojowej przeprowadzonej w latach 1989–1991 (uwzględnione zostały ministerstwa funkcjonujące w rządach Tadeusza Mazowieckiego i Jana Krzysztofa Bieleckiego, działających przed pierwszymi wolnymi wyborami parlamentarnymi).

Zasady organizacji naczelnych organów administracji państwowej ukształtowane po II wojnie światowej pozostały niezmienne aż do reformy centrum administracyjno-gospodarczego rządu i wprowadzenia działów administracji rządowej w drugiej połowie lat 90. Urzędy ministrów i obsługujące ich ministerstwa tworzone były za pomocą ustaw lub dekretów z mocą ustawy. Na ich podstawie Rada Ministrów wydawała rozporządzenia lub uchwały w sprawie szczegółowego zakresu działania ministrów oraz uchwały nadające ministerstwom statuty organizacyjne. Wiele spraw dotyczących funkcjonowania resortów regulowały akty normatywne niższego rzędu.

Szczególnym rodzajem naczelnych organów przewidzianym w Konstytucji PRL były komisje i komitety działające na zasadzie kolegialności. Na czele ich aparatów wykonawczych (urzędów posiadających rangę ministerstw) stali przewodniczący wchodzący w skład rządu z pozycją równorzędną stanowiskom ministrów.

Administracja publiczna i gospodarka komunalna

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Administracji Publicznej utworzono:

Na mocy dekretu z 13 listopada 1945 r.[3] utworzono:

Na mocy ustawy z 11 stycznia 1949 r.[4] zlikwidowano Ministerstwo Ziem Odzyskanych (z dniem 21 stycznia 1949 r.), a jego zadania przejęło Ministerstwo Administracji Publicznej (częściowo również inne urzędy).

Na mocy ustawy z 19 kwietnia 1950 r.[5] (w związku ze zmianami w funkcjonowaniu terenowych organów administracji państwowej) w miejsce Ministerstwa Administracji Publicznej (część jego zadań przejęły również inne urzędy) utworzono Urząd do Spraw Wyznań[a] oraz:

Na mocy ustaw z 29 marca 1972 r.[6][7][8] w miejsce Ministerstwa Gospodarki Komunalnej oraz Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej (część jego zadań przejęło Ministerstwo Rolnictwa oraz Ministerstwo Żeglugi), a także po wydzieleniu części zadań Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych utworzono:

Na mocy ustawy z 28 maja 1975 r.[9] (w związku ze zmianami w funkcjonowaniu terenowych organów administracji państwowej) w miejsce Ministerstwa Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska utworzono:

Na mocy ustaw z 28 lipca 1983 r.[10][11] w miejsce Ministerstwa Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska utworzono Urząd Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (urząd przejął również część zadań Ministerstwa Komunikacji oraz Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej) oraz:

Na mocy ustawy z 12 listopada 1985 r.[12] w miejsce Ministerstwa Administracji i Gospodarki Przestrzennej (część jego zadań przejęło Ministerstwo Komunikacji, Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej oraz Urząd Rady Ministrów) oraz Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych utworzono:

Na mocy ustawy z 12 listopada 1985 r.[12] rangę ministerstwa uzyskał (istniejący od 21 listopada 1952 r.):

  • Urząd Rady Ministrów (12 listopada 1985 r. – 1 stycznia 1997 r.) (kierowany przez Ministra-Szefa Urzędu) (urząd przejął również część zadań zlikwidowanego Ministerstwa Administracji i Gospodarki Przestrzennej)

Na mocy ustawy z 23 października 1987 r.[13] w miejsce Ministerstwa Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej (część jego zadań przejęło nowo utworzone Ministerstwo Przemysłu) oraz Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii utworzono:

Budownictwo i architektura

Na mocy dekretu z 24 maja 1945 r.[14] utworzono:

Na mocy ustawy z 27 kwietnia 1949 r.[15] w miejsce Ministerstwa Odbudowy oraz Głównego Urzędu Planowania Przestrzennego (część ich zadań przejęło Ministerstwo Administracji Publicznej oraz urząd Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego) utworzono:

Na mocy ustawy z 30 grudnia 1950 r.[16] w miejsce Ministerstwa Budownictwa (część jego zadań przejęły również inne urzędy) utworzono urząd Komitetu do Spraw Urbanistyki i Architektury oraz:

Na mocy dekretu z 17 listopada 1952 r.[17] po wydzieleniu części zadań Ministerstwa Handlu Wewnętrznego oraz Ministerstwa Przemysłu Lekkiego utworzono:

Na mocy dekretu z 5 lipca 1956 r.[18] w miejsce Ministerstwa Budownictwa Miast i Osiedli oraz Ministerstwa Budownictwa Przemysłowego utworzono:

Na mocy ustawy z 22 marca 1957 r.[19] w miejsce Ministerstwa Budownictwa oraz Ministerstwa Przemysłu Materiałów Budowlanych utworzono:

Na mocy ustawy z 14 czerwca 1960 r.[20] w miejsce urzędu Komitetu do Spraw Urbanistyki i Architektury, a także po wydzieleniu części zadań Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych utworzono:

Na mocy ustawy z 25 lutego 1964 r.[21] zlikwidowano urząd Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury (z dniem 3 marca 1964 r.), a jego zadania przejęło Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych (częściowo również Ministerstwo Rolnictwa oraz urząd Komisji Planowania).

Na mocy ustawy z 12 listopada 1985 r.[12] w miejsce Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz Ministerstwa Administracji i Gospodarki Przestrzennej (część jego zadań przejęło Ministerstwo Komunikacji, Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej oraz Urząd Rady Ministrów) utworzono:

Na mocy ustawy z 23 października 1987 r.[13] w miejsce Ministerstwa Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej (część jego zadań przejęło nowo utworzone Ministerstwo Przemysłu) oraz Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii utworzono:

Edukacja, nauka i technika

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Oświaty utworzono:

Na mocy ustawy z 26 kwietnia 1950 r.[22] po wydzieleniu części zadań Ministerstwa Oświaty utworzono:

Na mocy ustawy z 15 grudnia 1951 r.[23] w miejsce Ministerstwa Szkół Wyższych i Nauki utworzono:

Na mocy ustawy z 17 lutego 1960 r.[24] utworzono:

Na mocy ustawy z 28 czerwca 1963 r.[25] w miejsce urzędu Komitetu do Spraw Techniki utworzono:

Na mocy ustawy z 11 listopada 1966 r.[26] w miejsce Ministerstwa Oświaty oraz Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego utworzono:

Na mocy ustaw z 29 marca 1972 r.[27][28][29][30] w miejsce Ministerstwa Oświaty i Szkolnictwa Wyższego oraz urzędu Komitetu Nauki i Techniki (część jego zadań przejęło nowo utworzone Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, Polska Akademia Nauk oraz inne urzędy) utworzono:

Na mocy ustawy z 3 grudnia 1984 r.[31] w miejsce Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki utworzono:

Na mocy ustawy z 23 października 1987 r.[32] w miejsce Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwa Oświaty i Wychowania utworzono:

Na mocy ustawy z 12 stycznia 1991 r.[33] w miejsce Urzędu Postępu Naukowo-Technicznego i Wdrożeń utworzono:

Finanse

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy dekretu z 1 grudnia 1944 r.[34] w miejsce Resortu Gospodarki Narodowej i Finansów utworzono Resort Aprowizacji i Handlu, Resort Przemysłu oraz:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Skarbu utworzono:

Na mocy ustawy z 7 marca 1950 r.[35] w miejsce Ministerstwa Skarbu, a także po wydzieleniu części zadań urzędu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego utworzono:

Na mocy ustawy z 26 lutego 1982 r.[36] w miejsce urzędu Państwowej Komisji Cen utworzono:

  • Urząd Cen (9 marca 1982 r. – 12 listopada 1985 r.) (kierowany przez Ministra do Spraw Cen)

Na mocy ustawy z 12 listopada 1985 r.[12] zlikwidowano Urząd Cen (z dniem 12 listopada 1985 r.), a jego zadania przejęło Ministerstwo Finansów.

Handel i usługi

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy dekretu z 1 grudnia 1944 r.[34] w miejsce Resortu Gospodarki Narodowej i Finansów utworzono Resort Przemysłu, Resort Skarbu oraz:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Aprowizacji i Handlu utworzono:

Na mocy dekretu z 8 stycznia 1946 r.[37] utworzono (faktycznie istniejące od 28 czerwca 1945 r.):

Na mocy dekretu z 27 marca 1947 r.[38] w miejsce Ministerstwa Aprowizacji i Handlu, Ministerstwa Żeglugi i Handlu Zagranicznego oraz Ministerstwa Przemysłu utworzono Ministerstwo Żeglugi oraz:

Na mocy dekretu z 29 września 1948 r.[40] zlikwidowano Ministerstwo Aprowizacji (z dniem 1 października 1948 r.), a jego zadania przejęło Ministerstwo Przemysłu i Handlu (częściowo również Ministerstwo Skarbu oraz Ministerstwo Zdrowia).

Na mocy ustawy z 10 lutego 1949 r.[41] w miejsce Ministerstwa Przemysłu i Handlu utworzono Ministerstwo Górnictwa i Energetyki, Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego, Ministerstwo Przemysłu Lekkiego, Ministerstwo Przemysłu Rolnego i Spożywczego oraz:

Na mocy ustawy z 25 maja 1951 r.[44] w miejsce Centralnego Urzędu Drobnej Wytwórczości, a także po wydzieleniu części zadań urzędu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego utworzono:

Na mocy ustawy z 2 lipca 1958 r.[45] w miejsce Ministerstwa Przemysłu Drobnego i Rzemiosła utworzono:

Na mocy ustaw z 29 marca 1972 r.[46][47][48] w miejsce Ministerstwa Handlu Wewnętrznego, urzędu Komitetu Drobnej Wytwórczości, a także po wydzieleniu części zadań zlikwidowanego Centralnego Urzędu Jakości i Miar utworzono:

Na mocy ustawy z 10 kwietnia 1974 r.[49] w miejsce Ministerstwa Handlu Zagranicznego oraz Ministerstwa Żeglugi (część jego zadań przejęło Ministerstwo Komunikacji oraz Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego) utworzono:

Na mocy ustaw z 3 lipca 1981 r.[50][51] w miejsce Ministerstwa Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej utworzono Urząd Gospodarki Morskiej (urząd przejął również część zadań zlikwidowanego Ministerstwa Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych) oraz:

Na mocy ustawy z 23 października 1987 r.[52] w miejsce Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług, a także po wydzieleniu części zadań zlikwidowanego Ministerstwa Gospodarki Materiałowej i Paliwowej oraz zlikwidowanego urzędu Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki utworzono:

Na mocy ustawy z 23 października 1987 r.[53] w miejsce Ministerstwa Handlu Zagranicznego utworzono:

Na mocy ustawy z 28 czerwca 1991 r.[54] w miejsce Ministerstwa Rynku Wewnętrznego oraz Ministerstwa Przemysłu utworzono:

Kontrola państwowa

Na mocy ustawy z 22 listopada 1952 r.[55] w miejsce niezależnej od rządu Najwyższej Izby Kontroli utworzono:

Na mocy ustawy z 13 grudnia 1957 r.[56] zlikwidowano Ministerstwo Kontroli Państwowej (z dniem 27 grudnia 1957 r.), a jego zadania przejęła ponownie utworzona niezależna od rządu Najwyższa Izba Kontroli.

Na mocy ustawy z 27 marca 1976 r.[57] rangę ministerstwa uzyskała dotychczas niezależna od rządu:

  • Najwyższa Izba Kontroli (27 marca 1976 r. – 8 października 1980 r.) (kierowana przez Prezesa NIK wchodzącego w skład rządu)

Na mocy ustawy z 8 października 1980 r.[58] Najwyższa Izba Kontroli ponownie uzyskała niezależność od rządu (z dniem 8 października 1980 r.).

Kultura i sztuka

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Informacji i Propagandy utworzono:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Kultury i Sztuki utworzono:

Na mocy dekretu z 11 kwietnia 1947 r.[59] zlikwidowano Ministerstwo Informacji i Propagandy (z dniem 16 kwietnia 1947 r.), a jego zadania przejęło Ministerstwo Kultury i Sztuki (częściowo również inne urzędy).

Łączność, transport i gospodarka morska

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy dekretu z 1 grudnia 1944 r.[34] w miejsce Resortu Komunikacji, Poczt i Telegrafu utworzono:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Komunikacji utworzono:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Poczt i Telegrafów utworzono:

Na mocy dekretu z 8 stycznia 1946 r.[37] utworzono (faktycznie istniejące od 28 czerwca 1945 r.):

Na mocy dekretu z 27 marca 1947 r.[38] w miejsce Ministerstwa Żeglugi i Handlu Zagranicznego, Ministerstwa Aprowizacji i Handlu oraz Ministerstwa Przemysłu utworzono Ministerstwo Aprowizacji, Ministerstwo Przemysłu i Handlu oraz:

Na mocy ustawy z 26 lutego 1951 r.[60] w miejsce Ministerstwa Komunikacji (część jego zadań przejęło Ministerstwo Żeglugi oraz urząd Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego) utworzono:

Na mocy dekretu z 11 marca 1955 r.[61] w miejsce Ministerstwa Poczt i Telegrafów utworzono:

Na mocy ustawy z 22 marca 1957 r.[19] w miejsce Ministerstwa Kolei oraz Ministerstwa Transportu Drogowego i Lotniczego (część ich zadań przejęło Ministerstwo Spraw Wewnętrznych) utworzono:

Na mocy ustawy z 28 maja 1957 r.[62] w miejsce Ministerstwa Żeglugi utworzono:

Na mocy ustawy z 14 czerwca 1960 r.[63] w miejsce Ministerstwa Żeglugi i Gospodarki Wodnej utworzono Centralny Urząd Gospodarki Wodnej oraz:

Na mocy ustawy z 10 kwietnia 1974 r.[49] w miejsce Ministerstwa Żeglugi (część jego zadań przejęło Ministerstwo Komunikacji oraz Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego) oraz Ministerstwa Handlu Zagranicznego utworzono:

Na mocy ustaw z 3 lipca 1981 r.[50][51] w miejsce Ministerstwa Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej utworzono Ministerstwo Handlu Zagranicznego oraz:

  • Urząd Gospodarki Morskiej (10 lipca 1981 r. – 24 października 1987 r.) (kierowany przez Ministra-Kierownika Urzędu) (urząd przejął również część zadań zlikwidowanego Ministerstwa Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych)

Na mocy ustawy z 23 października 1987 r.[64] w miejsce Ministerstwa Komunikacji, Ministerstwa Łączności oraz Urzędu Gospodarki Morskiej utworzono:

Na mocy ustaw z 1 grudnia 1989 r.[65][66] w miejsce Ministerstwa Transportu, Żeglugi i Łączności utworzono:

Obrona narodowa

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Obrony Narodowej utworzono:

Ochrona środowiska, gospodarka wodna i leśnictwo

Na mocy dekretu z 5 września 1947 r.[67] podstawę prawną otrzymało (faktycznie utworzone 28 czerwca 1945 r. po wydzieleniu części zadań Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych):

Na mocy dekretu z 17 listopada 1952 r.[17] po wydzieleniu części zadań Ministerstwa Leśnictwa, Ministerstwa Handlu Wewnętrznego, Ministerstwa Przemysłu Chemicznego oraz Ministerstwa Przemysłu Lekkiego utworzono:

Na mocy dekretu z 11 lipca 1956 r.[68] w miejsce Ministerstwa Leśnictwa oraz Ministerstwa Przemysłu Drzewnego i Papierniczego utworzono:

Na mocy ustawy z 28 maja 1957 r.[62] w miejsce Ministerstwa Żeglugi utworzono:

Na mocy ustaw z 29 marca 1972 r.[6][7][8] w miejsce Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej (część jego zadań przejęło Ministerstwo Rolnictwa oraz Ministerstwo Żeglugi) oraz Ministerstwa Gospodarki Komunalnej, a także po wydzieleniu części zadań Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych utworzono:

Na mocy ustawy z 28 maja 1975 r.[9] (w związku ze zmianami w funkcjonowaniu terenowych organów administracji państwowej) w miejsce Ministerstwa Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska utworzono:

Na mocy ustaw z 28 lipca 1983 r.[10][11] w miejsce Ministerstwa Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska utworzono Ministerstwo Administracji i Gospodarki Przestrzennej (urząd przejął również część zadań Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej) oraz:

  • Urząd Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (1 sierpnia 1983 r. – 12 listopada 1985 r.) (kierowany przez Ministra-Kierownika Urzędu) (urząd przejął również część zadań Ministerstwa Komunikacji oraz Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej)

Na mocy ustawy z 12 listopada 1985 r.[12] w miejsce Urzędu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Centralnego Urzędu Geologii, a także po wydzieleniu części zadań zlikwidowanego Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego utworzono:

Na mocy ustawy z 12 listopada 1985 r.[12] w miejsce Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego (część jego zadań przejęło nowo utworzone Ministerstwo Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych oraz Ministerstwo Przemysłu Chemicznego i Lekkiego) oraz Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej utworzono:

Na mocy ustaw z 20 grudnia 1989 r.[69][70] w miejsce Ministerstwa Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych oraz Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej utworzono Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz:

Planowanie gospodarcze

Na mocy ustawy z 10 lutego 1949 r.[41] w miejsce Centralnego Urzędu Planowania utworzono:

Na mocy ustawy z 15 listopada 1956 r.[71] w miejsce urzędu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (część jego zadań przejęły również inne urzędy) utworzono:

Na mocy ustawy z 23 grudnia 1988 r.[72] w miejsce urzędu Komisji Planowania utworzono:

Przemysł

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy dekretu z 1 grudnia 1944 r.[34] w miejsce Resortu Gospodarki Narodowej i Finansów utworzono Resort Aprowizacji i Handlu, Resort Skarbu oraz:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Przemysłu utworzono:

Na mocy dekretu z 27 marca 1947 r.[38] w miejsce Ministerstwa Przemysłu, Ministerstwa Aprowizacji i Handlu oraz Ministerstwa Żeglugi i Handlu Zagranicznego utworzono Ministerstwo Aprowizacji, Ministerstwo Żeglugi oraz:

Na mocy ustawy z 10 lutego 1949 r.[41] w miejsce Ministerstwa Przemysłu i Handlu utworzono Ministerstwo Handlu Wewnętrznego, Ministerstwo Handlu Zagranicznego, Ministerstwo Przemysłu Rolnego i Spożywczego oraz:

Na mocy ustawy z 7 marca 1950 r.[76] w miejsce Ministerstwa Górnictwa i Energetyki (część jego zadań przejęło Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego) utworzono:

Na mocy ustawy z 30 grudnia 1950 r.[77] po wydzieleniu części zadań Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego oraz Ministerstwa Przemysłu Lekkiego utworzono:

Na mocy ustawy z 15 lutego 1952 r.[78] w miejsce Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego utworzono:

Na mocy dekretu z 16 kwietnia 1955 r.[79] utworzono:

Na mocy dekretów z 18 kwietnia 1955 r.[80][81] w miejsce Ministerstwa Górnictwa (część jego zadań przejęło Ministerstwo Hutnictwa oraz Ministerstwo Przemysłu Chemicznego) utworzono Centralny Urząd Naftowy oraz:

Na mocy dekretu z 13 czerwca 1956 r.[82] zlikwidowano Ministerstwo Przemysłu Motoryzacyjnego (z dniem 20 czerwca 1956 r.), a jego zadania przejęło Ministerstwo Przemysłu Maszynowego.

Na mocy ustawy z 22 marca 1957 r.[19] w miejsce Ministerstwa Energetyki, Ministerstwa Górnictwa Węglowego oraz Centralnego Urzędu Naftowego utworzono:

Na mocy ustawy z 22 marca 1957 r.[19] w miejsce Ministerstwa Hutnictwa oraz Ministerstwa Przemysłu Maszynowego utworzono:

Na mocy ustawy z 21 listopada 1967 r.[83] po wydzieleniu części zadań Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego utworzono:

Na mocy ustaw z 27 marca 1976 r.[84][85] w miejsce Ministerstwa Górnictwa i Energetyki oraz Urzędu Energii Atomowej utworzono:

Na mocy ustaw z 27 marca 1976 r.[86][87] w miejsce Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego utworzono:

Na mocy ustawy z 27 marca 1976 r.[88] w miejsce urzędu Państwowej Rady Gospodarki Materiałowej utworzono:

Na mocy ustawy z 3 lipca 1981 r.[89] w miejsce Ministerstwa Energetyki i Energii Atomowej (część jego zadań przejął urząd Pełnomocnika Rządu do Spraw Energetyki Jądrowej) oraz Ministerstwa Górnictwa utworzono:

Na mocy ustawy z 3 lipca 1981 r.[90] w miejsce Ministerstwa Hutnictwa, Ministerstwa Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych (część jego zadań przejął nowo utworzony Urząd Gospodarki Morskiej) oraz Ministerstwa Przemysłu Maszynowego utworzono:

Na mocy ustawy z 3 lipca 1981 r.[91] w miejsce Ministerstwa Przemysłu Chemicznego oraz Ministerstwa Przemysłu Lekkiego utworzono:

Na mocy ustawy z 12 listopada 1985 r.[12] w miejsce Urzędu Gospodarki Materiałowej oraz Głównego Inspektoratu Gospodarki Energetycznej utworzono:

Na mocy ustawy z 23 października 1987 r.[92] w miejsce Ministerstwa Gospodarki Materiałowej i Paliwowej (część jego zadań przejęło nowo utworzone Ministerstwo Rynku Wewnętrznego), Ministerstwa Górnictwa i Energetyki, Ministerstwa Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego oraz Ministerstwa Przemysłu Chemicznego i Lekkiego, a także po wydzieleniu części zadań zlikwidowanego Ministerstwa Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej oraz Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej utworzono:

Na mocy ustawy z 13 lipca 1990 r.[93] utworzono:

Na mocy ustawy z 28 czerwca 1991 r.[54] w miejsce Ministerstwa Przemysłu oraz Ministerstwa Rynku Wewnętrznego utworzono:

Rolnictwo i gospodarka żywnościowa

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Rolnictwa i Reform Rolnych utworzono:

Na mocy ustawy z 10 lutego 1949 r.[41] w miejsce Ministerstwa Przemysłu i Handlu utworzono Ministerstwo Górnictwa i Energetyki, Ministerstwo Handlu Wewnętrznego, Ministerstwo Handlu Zagranicznego, Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego, Ministerstwo Przemysłu Lekkiego oraz:

Na mocy ustawy z 26 maja 1951 r.[95] w miejsce Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych utworzono:

Na mocy dekretu z 22 kwietnia 1952 r.[96] po wydzieleniu części zadań Ministerstwa Handlu Wewnętrznego utworzono:

Na mocy dekretu z 25 marca 1953 r.[97] w miejsce Centralnego Urzędu Skupu i Kontraktacji utworzono:

Na mocy dekretu z 11 lipca 1956 r.[98] w miejsce Ministerstwa Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego oraz Ministerstwa Przemysłu Rolnego i Spożywczego utworzono:

Na mocy ustawy z 13 listopada 1956 r.[99] zlikwidowano Ministerstwo Państwowych Gospodarstw Rolnych (z dniem 1 grudnia 1956 r.), a jego zadania przejęło Ministerstwo Rolnictwa.

Na mocy ustawy z 22 marca 1957 r.[19] w miejsce Ministerstwa Przemysłu Spożywczego oraz Ministerstwa Skupu (część jego zadań przejęło Ministerstwo Rolnictwa) utworzono:

Na mocy ustawy z 3 lipca 1981 r.[100] w miejsce Ministerstwa Przemysłu Spożywczego i Skupu oraz Ministerstwa Rolnictwa utworzono:

Na mocy ustawy z 12 listopada 1985 r.[12] w miejsce Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego (część jego zadań przejęło nowo utworzone Ministerstwo Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych oraz Ministerstwo Przemysłu Chemicznego i Lekkiego) utworzono:

Na mocy ustaw z 20 grudnia 1989 r.[69][70] w miejsce Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Ministerstwa Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych utworzono Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz:

Sprawiedliwość

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Sprawiedliwości utworzono:

Sprawy socjalne, praca i zdrowie

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Pracy, Opieki Społecznej i Zdrowia utworzono:

Na mocy dekretu z 11 kwietnia 1945 r.[101] w miejsce Ministerstwa Pracy, Opieki Społecznej i Zdrowia utworzono:

Na mocy ustawy z 13 kwietnia 1960 r.[102] w miejsce Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej oraz Ministerstwa Zdrowia utworzono Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz:

Na mocy ustaw z 29 marca 1972 r.[103][104] w miejsce urzędu Komitetu Pracy i Płac, a także po wydzieleniu części zadań zlikwidowanego urzędu Komitetu Nauki i Techniki utworzono:

Na mocy ustawy z 8 czerwca 1972 r.[105] utworzono:

Na mocy ustawy z 26 maja 1982 r.[106] Urząd do Spraw Kombatantów utracił rangę ministerstwa (z dniem 7 czerwca 1982 r.).

Na mocy ustawy z 23 października 1987 r.[107] w miejsce Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz Urzędu do Spraw Kombatantów utworzono:

Sprawy wewnętrzne i bezpieczeństwo publiczne

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Bezpieczeństwa Publicznego utworzono:

Na mocy dekretu z 7 grudnia 1954 r.[108] w miejsce Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego utworzono:

Na mocy ustawy z 13 listopada 1956 r.[109] zlikwidowano urząd Komitetu do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego (z dniem 28 listopada 1956 r.), a jego zadania przejęło Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.

Sprawy zagraniczne

Na mocy ustawy z 21 lipca 1944 r.[1] utworzono:

Na mocy ustawy z 31 grudnia 1944 r.[2] w miejsce Resortu Spraw Zagranicznych utworzono:

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Urząd do Spraw Wyznań, do momentu zlikwidowania na mocy ustawy z 23 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1989 r. nr 64, poz. 387), formalnie funkcjonował jako urząd podległy Prezesowi Rady Ministrów. Jednak od czasu powołania drugiego rządu Piotra Jaroszewicza aż do zakończenia działalności rządu Mieczysława Rakowskiego w skład Rady Ministrów, zgodnie z uchwałami Sejmu, wchodzili Ministrowie-Kierownicy Urzędu do Spraw Wyznań, co oznaczało faktyczne podniesienie tej struktury w okresie 27 marca 1976 r. – 12 września 1989 r. do rangi ministerstwa, choć nie dokonano w tym zakresie stosownych zmian ustawowych.
  2. ↑ Urząd Postępu Naukowo-Technicznego i Wdrożeń pełnił również funkcję aparatu wykonawczego nowo utworzonego Komitetu do Spraw Nauki i Postępu Technicznego. Minister-Kierownik Urzędu zajmował stanowisko I Zastępcy Przewodniczącego Komitetu, a na mocy ustawy z 27 kwietnia 1989 r. (Dz.U. z 1989 r. nr 25, poz. 135) mógł być powoływany na urząd Przewodniczącego Komitetu.
  3. ↑ Urząd Komitetu Badań Naukowych pełnił funkcję aparatu wykonawczego Komitetu Badań Naukowych utworzonego w miejsce Komitetu do Spraw Nauki i Postępu Technicznego. Przepisy te weszły w życie 29 stycznia 1991 r., KBN rozpoczął działalność 22 marca 1991 r.
  4. ↑ Urząd został utworzony w miejsce Naczelnej Dyrekcji Lasów Państwowych i funkcjonował początkowo jako Ministerstwo Lasów. Zmiana nazewnictwa nastąpiła w styczniu 1946 r., od tego czasu szef resortu występował w aktach prawnych jako Minister Leśnictwa (Dz.U. z 1946 r. nr 3, poz. 17).
  5. ↑ W styczniu 1945 r. zadania Resortu Odszkodowań Wojennych przejęło Biuro Odszkodowań Wojennych przy Prezydium Rady Ministrów.
  6. ↑ W związku z wejściem w życie ustawy z 6 kwietnia 1990 r. (Dz.U. z 1990 r. nr 30, poz. 181) Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w okresie 10 maja 1990 r. – 31 lipca 1990 r. przeszło gruntowną reorganizację i od 1 sierpnia 1990 r. rozpoczęło działalność w nowym kształcie.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Dz.U. z 1944 r. nr 1, poz. 1.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Dz.U. z 1944 r. nr 19, poz. 99.
  3. ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 51, poz. 295.
  4. ↑ Dz.U. z 1949 r. nr 4, poz. 22.
  5. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 19, poz. 156.
  6. ↑ a b Dz.U. z 1972 r. nr 11, poz. 77.
  7. ↑ a b Dz.U. z 1972 r. nr 11, poz. 78.
  8. ↑ a b Dz.U. z 1972 r. nr 11, poz. 79.
  9. ↑ a b Dz.U. z 1975 r. nr 16, poz. 90.
  10. ↑ a b Dz.U. z 1983 r. nr 44, poz. 200.
  11. ↑ a b Dz.U. z 1983 r. nr 44, poz. 201.
  12. ↑ a b c d e f g h Dz.U. z 1985 r. nr 50, poz. 262.
  13. ↑ a b Dz.U. z 1987 r. nr 33, poz. 173.
  14. ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 21, poz. 123.
  15. ↑ Dz.U. z 1949 r. nr 30, poz. 216.
  16. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 58, poz. 523.
  17. ↑ a b Dz.U. z 1952 r. nr 45, poz. 304.
  18. ↑ Dz.U. z 1956 r. nr 28, poz. 128.
  19. ↑ a b c d e Dz.U. z 1957 r. nr 17, poz. 86.
  20. ↑ Dz.U. z 1960 r. nr 29, poz. 164.
  21. ↑ Dz.U. z 1964 r. nr 8, poz. 49.
  22. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 21, poz. 181.
  23. ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 67, poz. 465.
  24. ↑ Dz.U. z 1960 r. nr 10, poz. 63.
  25. ↑ Dz.U. z 1963 r. nr 28, poz. 165.
  26. ↑ Dz.U. z 1966 r. nr 47, poz. 293.
  27. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 11, poz. 70.
  28. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 11, poz. 71.
  29. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 11, poz. 72.
  30. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 11, poz. 73.
  31. ↑ Dz.U. z 1984 r. nr 55, poz. 280.
  32. ↑ Dz.U. z 1987 r. nr 33, poz. 178.
  33. ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 8, poz. 28.
  34. ↑ a b c d Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 73.
  35. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 10, poz. 101.
  36. ↑ Dz.U. z 1982 r. nr 7, poz. 53.
  37. ↑ a b Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 13.
  38. ↑ a b c Dz.U. z 1947 r. nr 31, poz. 130.
  39. ↑ a b c Dz.U. z 1949 r. nr 26, poz. 190.
  40. ↑ Dz.U. z 1948 r. nr 48, poz. 360.
  41. ↑ a b c d Dz.U. z 1949 r. nr 7, poz. 43.
  42. ↑ Dz.U. z 1949 r. nr 10, poz. 62.
  43. ↑ Dz.U. z 1949 r. nr 15, poz. 96.
  44. ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 32, poz. 247.
  45. ↑ Dz.U. z 1958 r. nr 45, poz. 225.
  46. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 11, poz. 74.
  47. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 11, poz. 75.
  48. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 11, poz. 76.
  49. ↑ a b Dz.U. z 1974 r. nr 13, poz. 78.
  50. ↑ a b Dz.U. z 1981 r. nr 17, poz. 80.
  51. ↑ a b Dz.U. z 1981 r. nr 17, poz. 81.
  52. ↑ Dz.U. z 1987 r. nr 33, poz. 177.
  53. ↑ Dz.U. z 1987 r. nr 33, poz. 176.
  54. ↑ a b Dz.U. z 1991 r. nr 66, poz. 286.
  55. ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 47, poz. 316.
  56. ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 61, poz. 330.
  57. ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 12, poz. 66.
  58. ↑ Dz.U. z 1980 r. nr 22, poz. 82.
  59. ↑ Dz.U. z 1947 r. nr 32, poz. 147.
  60. ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 14, poz. 108.
  61. ↑ Dz.U. z 1955 r. nr 12, poz. 70.
  62. ↑ a b Dz.U. z 1957 r. nr 31, poz. 130.
  63. ↑ Dz.U. z 1960 r. nr 29, poz. 163.
  64. ↑ Dz.U. z 1987 r. nr 33, poz. 174.
  65. ↑ Dz.U. z 1989 r. nr 67, poz. 407.
  66. ↑ Dz.U. z 1989 r. nr 67, poz. 408.
  67. ↑ Dz.U. z 1947 r. nr 60, poz. 327.
  68. ↑ Dz.U. z 1956 r. nr 30, poz. 139.
  69. ↑ a b Dz.U. z 1989 r. nr 73, poz. 433.
  70. ↑ a b Dz.U. z 1989 r. nr 73, poz. 434.
  71. ↑ Dz.U. z 1956 r. nr 54, poz. 244.
  72. ↑ Dz.U. z 1988 r. nr 41, poz. 327.
  73. ↑ Dz.U. z 1949 r. nr 26, poz. 192.
  74. ↑ Dz.U. z 1949 r. nr 26, poz. 191.
  75. ↑ Dz.U. z 1949 r. nr 23, poz. 154.
  76. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 10, poz. 102.
  77. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 58, poz. 522.
  78. ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 11, poz. 67.
  79. ↑ Dz.U. z 1955 r. nr 17, poz. 89.
  80. ↑ Dz.U. z 1955 r. nr 18, poz. 105.
  81. ↑ Dz.U. z 1955 r. nr 18, poz. 106.
  82. ↑ Dz.U. z 1956 r. nr 21, poz. 100.
  83. ↑ Dz.U. z 1967 r. nr 43, poz. 215.
  84. ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 12, poz. 67.
  85. ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 12, poz. 68.
  86. ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 12, poz. 69.
  87. ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 12, poz. 70.
  88. ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 12, poz. 71.
  89. ↑ Dz.U. z 1981 r. nr 17, poz. 77.
  90. ↑ Dz.U. z 1981 r. nr 17, poz. 78.
  91. ↑ Dz.U. z 1981 r. nr 17, poz. 79.
  92. ↑ Dz.U. z 1987 r. nr 33, poz. 172.
  93. ↑ Dz.U. z 1990 r. nr 51, poz. 299.
  94. ↑ Dz.U. z 1949 r. nr 18, poz. 122.
  95. ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 30, poz. 236.
  96. ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 19, poz. 113.
  97. ↑ Dz.U. z 1953 r. nr 20, poz. 77.
  98. ↑ Dz.U. z 1956 r. nr 30, poz. 138.
  99. ↑ Dz.U. z 1956 r. nr 54, poz. 242.
  100. ↑ Dz.U. z 1981 r. nr 17, poz. 76.
  101. ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 12, poz. 63.
  102. ↑ Dz.U. z 1960 r. nr 20, poz. 119.
  103. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 11, poz. 80.
  104. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 11, poz. 81.
  105. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 23, poz. 167.
  106. ↑ Dz.U. z 1982 r. nr 16, poz. 123.
  107. ↑ Dz.U. z 1987 r. nr 33, poz. 175.
  108. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 54, poz. 269.
  109. ↑ Dz.U. z 1956 r. nr 54, poz. 241.

Bibliografia

  • Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, Warszawa 1991
Kembali kehalaman sebelumnya