Myscowa

Myscowa
	wieś
	; Widok na wieś z północy
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	jasielski
Gmina	Krempna
Liczba ludności (2011)	265
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-232
Tablice rejestracyjne	RJS
SIMC	0355387
	Położenie na mapie gminy Krempna Myscowa
	Położenie na mapie Polski Myscowa
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Myscowa
	Położenie na mapie powiatu jasielskiego Myscowa
	49°31′44″N 21°33′18″E/49,528889 21,555000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Myscowa (j. łemkowski Мысцова) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Krempna^[5]^[6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Położenie geograficzne

Myscowa leży w środkowej części Beskidu Niskiego w dolinie rzeki Wisłoki i jej prawobrzeżnego dopływu potoku Myscówka. Od strony zachodniej graniczy z Krempną, od północy z Kątami i Łysą Górą, od strony wschodniej z Iwlą i Chyrową i od południa z Polanami. Na północno-wschodnich i wschodnich krańcach wsi ciągnie się jedno z pasm Beskidu Dukielskiego z kulminacjmi: Polana (651 m n.p.m.) leżącej na terenie miejscowości i Dania (696 m n.p.m.), przez które przebiega Główny Szlak Beskidzki. Natomiast na zachodzie za Wisłoką wznosi się lesisty masyw Kamienia (714 m n.p.m.)^[7]. Przez miejscowość przebiega droga powiatowa nr 1907R Kąty - Myscowa - Ostryszne (Polany), która łączy ją z Krempną odległą o 6 km i Jasłem - o 40 km^[8]. To druga wieś pod względem obszaru w gminie Krempna mająca powierzchnię 2758,3 ha.

Części wsi

Integralne części wsi Myscowa^[5]^[6]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0355393	Dyniowiec	część wsi
0355401	Koniec Dolny	część wsi
0355418	Koniec Górny	część wsi
0355424	Kręcisz	część wsi
0355430	Ostrysz	część wsi
0355447	Suchania	część wsi
0355453	Wola	część wsi
0355460	Zawodzie	część wsi

Historia

Na początku XV wieku w Beskidzie Niskim miały miejsce tak zwane migracje wołoskie i w związku z tym wielka własność ziemska przystępuje do kolonizacji tych terenów. W 1420 ród Wojszyków herbu Powała zakłada wieś Myscową na prawie wołoskim mianując osadźcą Iwana Wałacha^[9]. Później przeszła pod panowanie Stadnickich, a od XVII wieku kolejnymi właścicielami byli kolejno Kochanowscy, Lubomirscy, Siemieńscy, Lewiccy, Potuliccy. Wieś zamieszkiwali głównie Rusini wyznania greckokatolickiego. Cerkiew istniała już w XV wieku, wzmiankowana w 1581. Nowa murowana powstała w 1796 na miejscu poprzedniej rozebranej w połowie XVIII wieku. Przetrwała do dnia dzisiejszego. Na początku XX wieku był we wsi dwór i folwark, szkoła, czytelnia Kaczkowskiego, tartak, dwa młyny wodne, folusz i karczma. Co miesiąc odbywały się jarmarki gdzie handlowano głównie zwierzętami a zjeżdżali na nie chłopi nawet z Preszowa. Ludność zajmowała się także kamieniarstwem i stolarstwem. Budowę mającej przechodzić przez Myscową linii kolejowej Jasło-Żmigród-Konieczna przerwała I wojna światowa. Do rozwoju wsi przyczyniła się przeprowadzona w latach 1928-1935 komasacja gruntów. Nowy piętrowy dom ludowy użytkowany obecnie jako szkoła podstawowa wybudowali mieszkańcy własnymi siłami w 1937.

W czasie działań wojennych I i II wojny światowej wieś nie poniosła dużych strat. W okresie okupacji niemieckiej w Myscowej działała silna organizacja komunistyczna wspierająca działalność radzieckiej partyzantki. Na przełomie zimy i wiosny 1945 po wejściu do wsi Armii Czerwonej prawie wszyscy Łemkowie wyjechali do ZSRR. Resztę wywieziono w 1948 w okolice Legnicy i Lubina. Po wojnie wieś zaludnili Polacy ze spalonej Huty Polańskiej i Kątów. Przed wojną wieś liczyła około 1200 mieszkańców, a obecnie nie przekracza 300 (lata 2000-czne).

W 1964 zapadła decyzja rządowa o budowie zapory wodnej Kąty-Myscowa, która znacznie zahamowała rozwój wsi. Zapory jeszcze nie wybudowano. W 1985 miejscowość połączono z Krempną wybudowaną szosą asfaltową.

Zabytki i obiekty historyczne

Zabytkowa murowana cerkiew greckokatolicka pw św. Paraskewy z 1796, użytkowana obecnie jako rzymskokatolicki kościół filialny pod wezwaniem NMP Matki Kościoła należący do parafii w Polanach^[10].

Osobny artykuł: Cerkiew św. Paraskewy w Myscowej.

Cmentarz z kaplicą św. Mikołaja i nagrobkami kamiennymi z końca XIX wieku.
Szkoła Podstawowa (dawny dom ludowy) z 1937.

Turystyka

Przez miejscowość prowadzą następujące szlaki turystyczne:

Szlaki piesze

Główny Szlak Beskidzki na odcinku Kąty – Myscowa - Polana (651 m n.p.m.) - Chyrowa
na odcinku Kąty – Myscowa - Krempna

Szlaki rowerowe

na odcinku Polany – Myscowa (cerkiew) – Polany

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 84453
↑ Portal polskawliczbach.pl
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-14].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 800 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ ^a ^b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Janusz Michalak, W dorzeczu górnej Wisłoki, Roksana-Krosno 1997 str. 112-114
↑ Wykaz dróg powiatowych - powiat jasielski. [dostęp 2015-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-13)].
↑ Witold Grzesik, Tomasz Traczyk, Od Komańczy do Bartnego, Warszawa 1992 str. 118-122
↑ Rejestr zabytków ruchomych województwa podkarpackiego. s. 31. [dostęp 2015-09-10].

Bibliografia

WitoldW. Grzesik WitoldW., TomaszT. Traczyk TomaszT., Od Komańczy do Bartnego, Warszawa: Stanisław Kryciński, 1992, ISBN 83-85531-01-7, OCLC 749436962 .
Janusz Michalak, W dorzeczu górnej Wisłoki, Roksana-Krosno 1997, ISBN 83-87282-04-9
Marek Okoń, Beskidy część wschodnia, Warszawa-Kraków 1987