Ojciec Mateusz

Gatunek	kryminalny
Kraj produkcji	Polska
Oryginalny język	polski
Główne role	Patrz sekcja Obsada
Liczba odcinków	420[a]
Liczba serii	32
Nagrody	Telekamera 2011 w kategorii Serial cotygodniowy Telekamera 2017 i Telekamera 2019 w kategorii Serial Złota Telekamera (2020)
Lista odcinków
Produkcja
Produkcja	Grupa Filmowa Baltmedia (1–12) Profilm Sp. z o.o. spółka należąca do Grupy ATM (13–15) Grupa ATM (16–28) Telewizja Polska (od 29)[1]
Reżyseria	Maciej Dejczer Andrzej Kostenko Maciej Dutkiewicz Wojciech Nowak Filip Zylber Artur Żmijewski Jakub Miszczak
Scenariusz	Jolanta Hartwig-Sosnowska Grzegorz Łoszewski Grażyna Wilczyńska Agnieszka Błotnicka Beata Deskur Michał Kalicki Marzena Podgórska
Muzyka	Michał Lorenc
Zdjęcia	Jarosław Żamojda Adam Bajerski (odc. 12–19) Wojciech Todorow Piotr Wojtowicz
Scenografia	Katarzyna Def Hencz Jacek Mocny
Czas trwania odcinka	ok. 45 minut
Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji	Polska
Data premiery	11 listopada 2008
Stacja telewizyjna	TVP1
Lata emisji	od 2008
Status	trwający
Format obrazu	16:9
Format dźwięku	stereo
Chronologia
Powiązane	Don Matteo
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Ojciec Mateusz – polski serial kryminalny emitowany od 11 listopada 2008 na antenie TVP1. Produkcja jest oparta na włoskim formacie Don Matteo.

Serial opowiada o przygodach fikcyjnego księdza rzymskokatolickiego, Mateusza Żmigrodzkiego, który po powrocie z misji na Białorusi zostaje skierowany do pracy w małej parafii w Sandomierzu. Wspólnie z zaprzyjaźnionymi policjantami rozwiązuje zagadki kryminalne oraz niesie pomoc swoim parafianom, a także wszystkim, którzy są w potrzebie. Każdy odcinek serialu przedstawia oddzielną sprawę^[b].

• ks. Mateusz Żmigrodzki (Artur Żmijewski) – ksiądz katolicki. Po latach pracy na Białorusi wraca do Polski i obejmuje posadę proboszcza parafii w Sandomierzu. Posiada talent do rozwiązywania zagadek kryminalnych, co sprawia, że często angażuje się w ich wyjaśnianie. Jest niezwykle błyskotliwy, inteligentny i spostrzegawczy. Zawsze chętnie pomaga ludziom. Często jeździ na rowerze.
• mł. insp. Orest Możejko (Piotr Polk) – młodszy inspektor policji, komendant komendy w Sandomierzu przełożony aspiranta później aspiranta sztabowego Nocula. Jest dość apodyktyczny i zawsze przekonany o słuszności swoich racji. Początkowo sceptycznie podchodzi do talentu detektywistycznego księdza Mateusza i wyśmiewa jego wskazówki oraz propozycje współpracy. Z biegiem czasu zaczyna jednak darzyć proboszcza zaufaniem i sympatią. Był w związku z redaktor naczelną „Nowinek Sandomierskich”, byłą burmistrz, Justyną Malec w seriach 4-11. Ze związku z Darią ma nieślubnego syna, Dominika. Lubi spędzać wolny czas na bieganiu, wędkowaniu lub zabawie ze swoim psem – Watsonem (w pierwszych odcinkach nosił imię Amos), który po pewnym czasie umiera, ku smutkowi Możejki. Od 1-189 odcinka w stopniu podinspektora. W odcinku 190 zostaje awansowany na młodszego inspektora policji.
• asp. sztab. Mieczysław Nocul (Michał Piela) – aspirant sztabowy policji, podwładny Oresta Możejki i jego najlepszy przyjaciel. Na początku serialu był aspirantem policji, dopiero kilka serii później awansował. Przyjaźni się i współpracuje z ojcem Mateuszem. Wbrew woli Możejki Nocul często zdradza księdzu szczegóły śledztwa, otrzymując w zamian cenne wskazówki. Zdarza mu się odwiedzać plebanię pod pretekstem rozegrania partyjki szachów z jej gospodarzem. Czasem doradza młodszym kolegom jak postępować z kobietami. Ma żonę – Barbarę (Ewa Bułhak) i dwie córki – młodszą Zosię (Julia Kornacka) i starszą Olę (Gabriela Pietrucha), która wraz z rozpoczęciem studiów wyjechała z Sandomierza i już tam nie wróciła.
• Natalia Borowik (Kinga Preis) – gospodyni na plebanii księdza Mateusza. Zrzędliwa, zabawna, lojalna i oddana proboszczowi postać. Jej rzucane przypadkiem uwagi często wywołują w księdzu Mateuszu refleksje związane z zagadkami kryminalnymi. Przyjaźni się z Barbarą Nocul. Początkowo nie najlepiej gotowała, ale z biegiem serii jej kuchnia się poprawia. Zaczęła nawet prowadzić w gazecie „Kącik kulinarny”, przez co stała się bardzo popularna.
• ks. Biskup (Sławomir Orzechowski) – biskup diecezjalny sandomierski. Nieznane jest jego imię ani nazwisko. Od lat zna księdza Mateusza Żmigrodzkiego i po jego powrocie do Polski powierza mu funkcję proboszcza w małej parafii pod Sandomierzem. Mimo doniesień na temat niekonwencjonalnych zachowań księdza Mateusza, często podsycanych przez sekretarza – ks. Jacka, darzy Mateusza zaufaniem i przymyka oko na jego detektywistyczną działalność.
• Lucyna Wielicka (Aleksandra Górska) i Michał Wielicki (Maciej Musiał) – mieszkańcy plebanii. Ojciec Mateusz, po ich eksmisji ze swojego domu i ku niezadowoleniu Natalii, zdecydował się przyjąć rodzinę pod swój dach. Pani Lucyna na początku serialu ma objawy Alzheimera, ale później one znikają. Michał uwielbia jeździć na deskorolce i grać w koszykówkę. Był także ministrantem w parafii, jednak pod koniec 3 serii po tym, jak jego ojciec wyszedł z więzienia wyjechał razem z nim do Anglii. Potem kilka razy odwiedził Sandomierz.
• Waldemar Grzelak „Pluskwa” (Eryk Lubos) – były więzień, złota rączka. Przez jakiś czas mieszkał na plebanii u księdza Mateusza, ale potem udało mu się znaleźć mieszkanie. Jest strasznie roztrzepany, ale ma dobre serce. Poznał w więzieniu proboszcza, gdy ten został tymczasowo aresztowany. Wtedy się zaprzyjaźnili.
• Justyna Malec (Tamara Arciuch) – była burmistrz Sandomierza. Redaktor naczelna miejscowej gazety. Była w związku z podinspektorem Orestem Możejką w seriach 4–11. Podobnie jak on jest bardzo pewna siebie i ma owczarka niemieckiego – Balbinę.
• Piotr Derlacki (Łukasz Lewandowski) – kościelny i organista w parafii księdza Mateusza, później także nauczyciel muzyki w seriach 1-12. Czasem zajmuje się też drobnymi naprawami. Podkochuje się w Natalii, lecz bez wzajemności. Dużo czasu spędza na plebanii. W młodości zażywał narkotyki, ale udało mu się wyjść z nałogu. W sezonie 12. zniknął z serialu w niewyjaśnionych okolicznościach.
• ks. Jacek Kolanko (Piotr Kozłowski) – sekretarz księdza biskupa. Dość łatwo się denerwuje. Nie przepada za księdzem Mateuszem. Jest sceptycznie nastawiony do niekonwencjonalnych pomysłów proboszcza, a nierzadko wręcz stara się go pogrążyć w oczach biskupa, ale zawsze bezskutecznie. Mimo tego widać, że biskup go szanuje. Jeden z dwóch głównych czarnych charakterów serialu.
• sierż. Marian Marczak (Artur Pontek), st. sierż. Przemysław Gibalski (Rafał Cieszyński), st. post. Ludwik Banaś (Tomasz Więcek), st. post. Bronisław Wierzbicki (Piotr Miazga), sierż. sztab. Jędrzej Paruzel (Jędrzej Taranek), asp. Antoni Dziubak (Bartłomiej Firlet), policjanci Bolek Śmiały (Kamil Szklany) i Tomek Szmorąg (Karol Lelek) – podwładni Oresta Możejki. Starają się jak najlepiej wykonywać swoje obowiązki, jednak czasem jest z nich więcej problemów niż pożytku. Mimo tego Możejko i Nocul bardzo im ufają. Zazwyczaj ich role ograniczają się do udziału w śledztwie (z rzadka zdarzają się wyjątki). Bardzo lubią księdza Mateusza i chętnie korzystają z jego pomocy. Gibalski od 6. serii ma żonę – Agatę, później urodzili im się synowie-bliźniacy, a Marczak w seriach 12-14 był w związku z Elwirą Gawendą (kelnerką w jednej z sandomierskich restauracji). Asp. Antoni Dziubak dołączył do policji w 15. serii, zaś policjanci Bolek Śmiały i Tomek Szmorąg – od 29. serii.
• st. sierż. Karolina Górska (Paulina Chapko) – podwładna Oresta Możejki w seriach 8-11. Od początku zrobiła ogromne wrażenie na męskiej części drużyny swoją urodą i siłą. Jest bardzo sprytna i świetnie walczy. Początkowo była niechętna do współpracy z księdzem Mateuszem, jednak potem przekonała się do proboszcza. Najbliżej przyjaźniła się z Możejką, Noculem i Marczakiem. Z powodu awansu musiała wyjechać z Sandomierza.
• Emilka Kozłowska (Katarzyna Burakowska) – podopieczna księdza Mateusza. Trafiła pod jego opiekę po śmierci matki, a proboszcz został jej jedynym żyjącym krewnym (matka dziewczynki była jego kuzynką). Szybko zbliżyła się do reszty mieszkańców plebanii. Przyjaźni się z Zosią Nocul. Interesuje się tańcem i komputerami.
• Dominik Możejko (Antoni Tyszkiewicz) - syn Oresta Możejki, o którego istnieniu dowiedział się kiedy chłopiec miał już kilka lat. Wcześniej wychowywany przez matkę Darię i nieżyjącą już babcię ze strony matki, od 11 serii mieszka z ojcem w Sandomierzu. Ma bardzo dobre relacje z ojcem. Przyjaźni się z córką sąsiadki, Tosią. Często zmienia swoje zainteresowania.
• asp. sztab. Ewa Kobylicka (Edyta Olszówka) – podwładna Oresta Możejki od 13 serii. Z początku reszta zespołu nie chciała się do niej przekonać, jednak szybko zmienili o niej zdanie. Ewa jest bardzo przywiązana do swojego kota Maksa oraz oczywiście do pracy. Jest świetną policjantką, dobrze prowadzi śledztwa. W 17 serii poznała Wojtka Schillera, przystojnego chirurga z sandomierskiego szpitala, który całkowicie zawrócił jej w głowie. W 18 serii zostali parą.
• chirurg Wojciech Schiller (Jakub Wesołowski) – chirurg w Szpitalu Miejskim w Sandomierzu. Pojawił się po raz pierwszy w 220 odcinku. Zakochał się w Ewie Kobylickiej, która przesłuchiwała go w sprawie „czarnej peleryny”. Od początku próbował bardziej się do niej zbliżyć, jednak dopiero w 18 serii policjantka odwzajemniła jego uczucie i zostali parą. Wojtek jest świetnym chirurgiem, bardzo dokładnym w swojej pracy.
• Anna Dziubak (Hanna Śleszyńska) - zaborcza i nadopiekuńcza matka Antoniego Dziubaka, usilnie poszukująca mu kandydatki na żonę. Od czasu do czasu odwiedza Sandomierz, powodując zamieszanie. Po raz pierwszy pojawia się w serii 18.
• Monika Drzazga (Joanna Kuberska) - saksofonistka, młoda i ambitna kobieta, przez krótki czas udzielała Dominikowi lekcji gry. W związku z Orestem Możejką. Pojawia się od serii 26.

Ta sekcja od 2023-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Głównym tłem serialu jest Sandomierz^[6] gdzie nagrywane są zdjęcia plenerowe, natomiast większość scen we wnętrzach realizowana jest w Warszawie i okolicach. Serialowy kościół znajduje się w Gliniance k. Otwocka, a plebania na obrzeżach Warszawy w Radości. Gabinet biskupa początkowo mieścił się w Pałacu Radziwiłów w Nieborowie^[7], obecnie w Pałacu w Jabłonnie. Wnętrza komendy policji nagrywane są od 18. serii w Radości, wcześniej na Mokotowie. W niektórych odcinkach Komendę Policji ulokowano w budynkach należących do Pałacu w Wilanowie. W czwartej serii niektóre odcinki rozgrywają się poza Sandomierzem, m.in. w Kielcach, Bałtowie, Krzyżtoporze, Busku-Zdroju i Opatowie^[8], a także w Ćmielowie, Wąchocku i Sielpi. Odcinek 95 w serii siódmej pt. Ikona oraz odcinek 97 w serii ósmej pt. Bieg rozgrywają się w Drohiczynie i okolicach. Akcja odcinka 221 w serii 17 pt. Fatalne spotkanie toczy się w Płocku, zaś akcja odcinka 255 serii 20 pt. El Greco rozgrywa się w Siedlcach. Akcja odcinka 309 serii 24 pt. Pielgrzymka rozgrywa się w Sulisławicach. Akcja odcinka 342 serii 26 pt. Warszawski Adres rozgrywa się w Warszawie.

 Zobacz też: Lista odcinków serialu Ojciec Mateusz.

Uwaga: tabela zawiera daty odnoszące się wyłącznie do pierwszej emisji telewizyjnej; nie uwzględniono w niej ewentualnych prapremier w serwisach internetowych (np. TVP VOD).

W pierwszej serii czołówka przedstawiała tylko najważniejsze miejsca Sandomierza wraz z nazwiskami aktorów. Od 37. odcinka („Zlecenie”) czołówka serialu przedstawia głównych bohaterów na tle najważniejszych miejsc Sandomierza: Bramy Opatowskiej, Rynku, kościoła św. Jakuba, ratusza i uliczek Starego Miasta.

Począwszy od serii 21. czołówka została zaktualizowana do zmieniającej się obsady i przedstawia wyłącznie postacie głównych bohaterów.

19 czerwca 2010 na Rynku Starego Miasta w Sandomierzu odbył się koncert charytatywny na rzecz osób, które ucierpiały podczas powodzi w 2010, z udziałem polskich zespołów i aktorów z serialu „Ojciec Mateusz”. Wraz z aktorami Arturem Żmijewskim, Kingą Preis, Michałem Pielą, Piotrem Polkiem i Tamarą Arciuch wystąpili Andrzej Piaseczny, Artur Gadowski, Łukasz Zagrobelny i zespoły Big Cyc, Pectus oraz Blue Cafe. Koncert poprowadził Artur Żmijewski wraz z Pauliną Chylewską, a wydarzenie zostało wyemitowane 19 czerwca 2010 w TVP1.

• Nagroda „Telekamera 2011” dla najlepszego serialu cotygodniowego przyznana za rok 2010 przez czytelników tygodnika „Tele Tydzień” w lutym 2011^[44].
• Nagroda „Telekamera 2017” dla najlepszego serialu przyznana za rok 2016 przez czytelników tygodnika „Tele Tydzień” w styczniu 2017^[45].
• Nagroda „Telekamera 2019” dla najlepszego serialu przyznana za rok 2018 przez czytelników tygodnika „Tele Tydzień” w lutym 2019^[46].
• Nagroda „Złota Telekamera 2020” (przyznawana za trzykrotne zdobycie Telekamery).
• Produkcję nominowano także do Telekamery w 2022, w kategorii Serial 25-lecia. Dwojgu aktorom serialu – Arturowi Żmijewskiemu i Kindze Preis – przyznano tę nagrodę w kategoriach odpowiednio: Aktor 25-lecia i Aktorka 25-lecia.

• Don Matteo

• Oficjalna strona serialu
• Ojciec Mateusz w bazie Filmweb
• Ojciec Mateusz w bazie filmpolski.pl

• Oficjalna strona serialu wraz z odcinkami w portalu TVP.PL

• p
• d
• e

Programy telewizyjne produkcji ATM Grupa

Teleturnieje	Strzał w 10 Gdzie jest Kłamczuch? Fort Boyard Rosyjska ruletka Awantura o kasę Życiowa szansa Daję słowo Gra w ciemno Przetrwanie Lingo On i Ona Joker Koło Fortuny Hipnoza Podróż życia
Seriale	obyczajowe Bar Atlantic Pierwsza miłość Tancerze Licencja na wychowanie Galeria Doręczyciel Ranczo Ratownicy Dziewczyny ze Lwowa Druga szansa Mecenas Lena Barska Echo serca Święty Lombard. Życie pod zastaw Receptura Troje pod przykrywką sitcomy i komediowe Świat według Kiepskich I kto tu rządzi? Halo Hans! Ludzie Chudego Siła wyższa Miodowe lata Kocham Klarę Dziupla Cezara dokumentalne i paradokumenty Niesamowite historie Pielęgniarki Policjantki i policjanci kryminalne Fala zbrodni Ojciec Mateusz Sprawiedliwi – Wydział Kryminalny Dzielnica strachu dramaty Ekipa Zachowaj spokój W głębi lasu telenowele Tango z aniołem Złotopolscy sensacyjne Pitbull
Filmy	Dlaczego nie! Ranczo Wilkowyje Złote krople Weekend Skołowani
inne programy	Dwa światy Przebojowe dzieci Telewizyjne Biuro Śledcze Zerwane więzi Power Couple Wysmakowani Odlot Mamy Cię! Big Brother Bar
eventy	Wilkowyjce Summer Fest