Order Ostu, właśc. Order Wielce Starożytny i Wielce Szlachetny Ostuang.The Most Ancient and Most Noble Order of the Thistle)[1] – brytyjskie wysokie odznaczenie państwowe, najwyższy order królestwa Szkocji.
Legendarne początki orderu, niekiedy zwanego Orderem Świętego Andrzeja, sięgają VIII wieku, gdy król szkocki Achajus miał ustanowić go dla upamiętnienia zawarcia traktatu z królem frankijskim Karolem Wielkim w roku 809. Istnieje jeszcze kilka innych teorii związanych z powstaniem orderu[2].
Na czele orderu stoi suweren – król Szkocji (obecnie – król Zjednoczonego KrólestwaKarol III) jako Wielki Mistrz. Order ma jedną klasę i może go otrzymać jedynie 16 kawalerów i dam urodzonych w Szkocji. Order nadaje monarcha, bez konieczności konsultacji z rządem. Wielki Mistrz ma prawo nadać order kilku nadliczbowym kawalerom (z rodziny królewskiej i zagranicznym głowom państw). W przypadku kawalerów dodatkowych nie obowiązuje konieczność bycia Szkotem z urodzenia.
Prócz kawalerów Order Ostu ma pięciu oficerów-urzędników, którzy nie muszą, ale mogą być wybierani z grona kawalerów:
The Dean (dziekan) – pastor Kościoła Szkockiego
The Chancellor (kanclerz) – jeden z kawalerów orderu, niekoniecznie starszych.
The Usher (odźwierny) – Gentleman Usher of the Green Rod – Szlachetny Odźwierny z Zieloną Laską
The Secretary (sekretarz) – najczęściej ta funkcja łączona jest z funkcją herolda.
Uroczysty strój orderowy
Uroczysty strój kawalerów Orderu Ostu stanowi zielona peleryna ozdobiona na krawędziach paskami białej tafty, a z lewej strony haftowaną gwiazdą orderu, wiązana złotymi sznurami zakończonymi ozdobnymi chwostami. Stroju dopełnia czarny aksamitny kapelusz stosowany ozdobiony strusimi piórami oraz łańcuch orderowy.
Symbolika orderu
Głównym emblematem orderu jest narodowa roślina Szkocji – popłoch pospolity, kłujący i podobny do ostu, stąd w polskich tłumaczeniach tak zwany – głównie ze względu na niezbyt bohaterską nazwę oryginalnej rośliny – trudno bowiem wyobrazić sobie „Order Popłochu”. Drugim jest patron Szkocji – św. Andrzej. Dewizą orderu jest łac.dewiza herbowa Szkocji: NEMO ME IMPUNE LACESSIT (NIKT MNIE NIE PROWOKUJE BEZKARNIE).
Precedencja tytularna
W hierarchii orderów i tytułów Zjednoczonego Królestwa kawalerowie Orderu Ostu stoją poniżej jedynie kawalerów Podwiązki, a powyżej kawalerów Łaźni, św. Patryka i innych. Także żony, dzieci i synowe Rycerzy Orderu zajmują odpowiednie miejsca w precedencji tytułów.
Kawalerowie – Rycerze (Knights) i Damy (Ladies) Orderu mogą używać tytułów odpowiednio „Sir” i „Lady” przed imieniem, żony Rycerzy mogą używać tytułu „Lady” przed nazwiskiem. Rycerze i Damy Orderu mogą ponadto używać po nazwisku skrótów, odpowiednio: KT i LT.[4]
Odznaczeni
Order, choć niewątpliwie zaszczytny i elitarny, ma właściwie znaczenie tylko lokalne, narodowe, gdyż od 1687 roku odznaczani byli, zgodnie ze statutem orderu, prawie wyłącznie Szkoci i członkowie brytyjskiej rodziny królewskiej. Wśród nielicznych odznaczonych obcokrajowców jest m.in. król NorwegiiOlaf V, nie ma żadnego Polaka.
.svg)
