Pigwica właściwa

Pigwica właściwa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	wrzosowce
Rodzina	sączyńcowate
Rodzaj	pigwica
Gatunek	pigwica właściwa
	Nazwa systematyczna
	Manilkara zapota (L.) P. Royen; Blumea 7:410. 1953
Synonimy
	Achras zapota L.; Achras mammosa L.; Achras zapotilla (Jacq.) Nutt.; Lucuma mammosa C. F. Gaertn.; Manilkara achras (Mill.) Fosberg; Manilkara zapotilla (Jacq.) Gilly; Pouteria mammosa Cronquist; Sapota zapotilla (Jacq.) Coville; Achradelpha mammosa O. F. Cook;
	Achras zapota L.; Achras mammosa L.; Achras zapotilla (Jacq.) Nutt.; Lucuma mammosa C. F. Gaertn.; Manilkara achras (Mill.) Fosberg; Manilkara zapotilla (Jacq.) Gilly; Pouteria mammosa Cronquist; Sapota zapotilla (Jacq.) Coville; Achradelpha mammosa O. F. Cook;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pigwica właściwa, sapodilla, sączyniec właściwy (Manilkara zapota) – gatunek drzewa z rodziny sączyńcowatych (Sapotaceae). Pochodzi z Ameryki Środkowej^[3].

Morfologia

Pokrój: Wiecznie zielone drzewo o wysokości do 20 m.
Drewno: Bardzo twarde, ciężkie, łatwo łupliwe.
Liście: Skórzaste, błyszczące, eliptyczne, skupione głównie na szczytach pędów.
Kwiaty: Małe, o białej koronie, dzwonkowate, osadzone pojedynczo w kątach liści. Mają 6-dzielny kielich, 6-łatkową, dzwonkowatą koronę, 1 słupek, 6 pręcików i 6 prątniczków.
Owoc: Kulistawa jagoda pokryta cienką, brązowoszarą skórką, pod którą znajduje się słodki, żółtawozielonawy, ziarnisty miąższ. Jagoda posiada 10–12 komór nasiennych, zawierających liczne nasiona. Owoc smaczny, aromatyczny, spożywany na surowo. Może być do przerobu na dżemy, marmolady.

Zastosowanie

Roślina uprawna: jako drzewo owocowe w Ameryce, Indiach i Afryce. Owocuje przez cały rok w klimacie wilgotnym. W korze, gałęziach i młodych owocach znajduje się sok mleczny zawierający 25-50% gumy zwanej „chicle”, która służy do wyrobu gumy do żucia. W celu wydobycia jej nacina się podłużnie pień drzewa na wysokości 2 m nad ziemią. W ciągu dwóch godzin wypływa z pnia cały sok. To samo drzewo można powtórnie eksploatować po trzech latach. Sok mleczny wydobywa się z roślin dziko rosnących, głównie w Meksyku i Gwatemali.
Roślina lecznicza: kora i nasiona są używane w lecznictwie.
Drewno jest cenione w meblarstwie i budownictwie.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-28] (ang.).
↑ ^a ^b Manilkara zapota. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2008-12-26]. (ang.).
↑ Manilkara zapota, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

Bibliografia

Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-28] (ang.).

[grin-3] Manilkara zapota. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2008-12-26]. (ang.).

[iucn-4] Manilkara zapota, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]