Ilustracja z „Peter and Wendy” Jamesa Matthew Barrie, opublikowana w 1911 przez C. Scribner’s Sons, New YorkOkładka angielskiego wydania Piotrusia Pana z 1915 roku
Piotruś Pan (ang.Peter Pan, Peter Pan and Wendy) – powieść autorstwa szkockiego powieściopisarza i dramaturgaJ.M. Barriego, w Polsce znana także pod tytułami Przygody Piotrusia Pana oraz Piotruś Pan i Wendy.
Na początku Barrie napisał sztukę teatralną pod tytułem Peter Pan, pierwszy raz wystawioną w 1904. W 1911 zaadaptował ją na powieść, której nadał tytuł Peter Pan and Wendy.
Geneza
Barrie stworzył Piotrusia Pana na potrzeby historii, które opowiadał synom Sylvii Llewelyn Davies, należącej do grona jego najbliższych przyjaciół, a imię postaci jest połączeniem imienia najmłodszego z chłopców, Petera, oraz greckiego boga lasów i pasterzy Pana. Kiedy Sylvia zmarła na raka parę lat po śmierci swego męża, Barrie został jednym z oficjalnych opiekunów ich synów.
Sugeruje się również[potrzebny przypis], że inspiracją postaci Piotrusia był starszy brat Barriego David, którego śmierć w wypadku podczas jazdy na łyżwach w wieku trzynastu lat mocno wstrząsnęła matką przyszłego pisarza. Według Andrew Birkina, autora J.M. Barrie and the Lost Boys, śmierć ta była „niewyobrażalną katastrofą, z której nigdy w pełni się nie wydźwignęła... Jeśli Margaret Ogilvy [matka Barriego] znalazła pociechę w idei, że David, umierając jako chłopiec, pozostał chłopcem na zawsze, to Barrie znalazł [w tej idei] inspirację”.
Maude Adams w roli Piotrusia Pana w jednym z wcześniejszych przedstawieńStatuetka Piotrusia Pana w Londynie
Postać Piotrusia Pana pierwszy raz pojawiła się w druku w 1902 roku, w książce zatytułowanej The Little White Bird, fabularyzowanej historii przyjaźni Barrie’ego i dzieci Llewelyn Daviesów, której wątki wykorzystano następnie w popularnej sztuce teatralnej zatytułowanej Peter Pan, or The Boy Who Wouldn’t Grow Up (Piotruś Pan, czyli o chłopcu, który nie chciał dorosnąć), która miała swą premierę sceniczną w Duke of York’s Theatre w Londynie 27 grudnia 1904.
W 1906 roku fragment The Little White Bird z Piotrusiem jako głównym bohaterem opublikowano pod tytułem Peter Pan in Kensington Gardens (Piotruś Pan w Ogrodach Kensingtońskich) z ilustracjami Artura Rackhama. Później Barrie zaadaptował sztukę na powieść wydaną w 1911 roku pt. Peter Pan and Wendy.
Fabuła
Głównym bohaterem jest tytułowy Piotruś Pan, psotny chłopiec, który nie chce dorosnąć. Piotruś, znakomity szermierz, spędza swe niekończące się, pełne przygód dzieciństwo na wyspie Nibylandii, przewodząc grupie Zagubionych Chłopców. Powieść zawiera wiele elementów fantastycznych: Piotruś posiada magiczne zdolności (np. potrafi latać) i do jego przyjaciół zalicza się wróżka Dzwoneczek. W powieści Piotruś Pan przylatuje do sypialni Wendy i jej braci i namawia je do ucieczki do Nibylandii. Głównym antagonistą Piotrusia jest grupa piratów pod dowództwem kapitana Haka.
Postacie
Rodzina Darling
George Darling – ojciec rodziny,
Mary Darling – matka rodziny, żona pana Darling
Wendy Darling – najstarsze dziecko małżeństwa Darling, jedyna córka.
John Darling – średnie dziecko, starszy syn.
Michael Darling – najmłodsze dziecko rodziny Darling
Lisa – służąca rodziny Darling
Nana – suczka o rasie nowofundlanda i opiekunka dzieci rodziny Darling
Marzyciel (2004) – film opowiadający historię twórcy powieści; w roli Barriego – Johnny Depp.
Dzwoneczek (2008) – film animowany z wytwórni Disneya oparty na postaciach i wątkach z pierwszej produkcji tej wytwórni o Piotrusiu Panie.
Jake i piraci z Nibylandii (2011–2016) – serial animowany Disneya, o przygodach trójki dzieci-piratów z Nibylandii, w którym pojawiają się Kapitan Hak (każdy odcinek), czy Piotruś Pan (wybrane odcinki)
