Psychologia zorientowana na proces

Ten artykuł należy dopracować:

od 2011-10 → dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł,
→ poprawić styl – powinien być encyklopedyczny,
→ napisać artykuł w sposób neutralny.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Psychologia zorientowana na proces (in. praca z procesem, praca ze śniącym ciałem, psychologia procesu; ang. process oriented psychology, process work, dreambody work, skrót. POP) – kierunek psychoterapeutyczny, zapoczątkowany w latach siedemdziesiątych XX wieku przez Arnolda Mindella i rozwijany przez grupę skupionych wokół niego osób.

Charakterystyka metody

Psychologia procesu Arnolda Mindella to przede wszystkim dziedzina praktyczna oferująca własne, jak i wypracowane przez inne szkoły terapeutyczne, sposoby pracy z szerokim spektrum problemów i objawów. Twórcy metody odwołują się do

taoizmu filozoficznego
myśli C.G.Junga
teorii informacji oraz różnych koncepcji pochodzących z obszaru współczesnych nauk przyrodniczych.

Psychologia zorientowana na proces jako metoda eklektyczna wykorzystuje metody wypracowane przez takie szkoły jak:

terapia analityczna Junga
terapia Gestalt
podejście skoncentrowane na osobie Rogersa
podejście systemowe i komunikacyjne

Psychologia zorientowana na proces jest otwartym, interdyscyplinarnym podejściem wspierającym zmiany indywidualne i zbiorowe. W praktyce tego podejścia łączy się pracę ze snem, z ciałem, z symptomami, z relacjami i pracę z dużymi grupami. Metoda oferuje nowe sposoby radzenia sobie z obszarami doświadczenia, które są odbierane jako problematyczne lub bolesne. Objawy fizyczne, problemy relacyjne, konflikty grupowe i napięcia społeczne, po potraktowaniu ich z ciekawością i szacunkiem, mogą stać się impulsem istotnym dla rozwoju osobistego jak i czynnikami społecznej zmiany. Metodę Arnolda Mindella można zaliczyć do nurtu terapii humanistycznych. Jest to podejście fenomenologiczne, w którym dla terapeuty najważniejsze są subiektywne znaczenia nadawane własnemu doświadczeniu przez klienta. Koncentruje się ono na relacji zachodzącej pomiędzy sposobem doświadczania otaczającego świata i własnej osoby a możliwościami osobistego i kolektywnego rozwoju, możliwością zmiany zachowania i poszerzenia możliwości wyboru w konkretnych sytuacjach, możliwością odbudowy poczucia życiowej satysfakcji i spełnienia.

Badania nad nurtem

Psychoterapia zorientowana na proces była jednym z ośmiu kierunków terapeutycznych zbadanych w szwajcarskim longitudinalnym badaniu efektywności. Badacze porównywali w nim nurty ortodoksyjnej psychoanalizy, i nieortodoksyjne podejścia, m.in. egzystencjalne i transakcyjne. Nie stwierdzili różnic pomiędzy efektywnością wybranych systemów^[1]. Pozbawione grupy kontrolnej badanie 30 osób zgłaszających się z zaburzeniami psychicznymi sugeruje, że odczuwały poprawę i były zadowolone z terapii^[2]. Badanie 10 stażystów w ośrodku gerontologicznym sugeruje, że terapeuci bliżsi podejściu zorientowanemu na proces są bardziej zadowoleni^[3]. Opisane w Japonii studium przypadku scharakteryzowało psychoterapię zorientowaną na proces jako skuteczną w pomocy z problemami natury psychosomatycznej kobiety z depresją i zaburzeniami odżywiania^[4]. Inne studium przypadku dotyczy poszerzania zakresu pracy z dzieckiem przechodzącym trudności związane z separacją od rodziców^[5]. Techniki psychologii zorientowanej na proces są z powodzeniem używane w superwizji^[6]. Metaumiejętności w znaczeniu opisywanym przez Amy Mindell mogą być pomocne w pracy z poliamorycznymi klientami^[7].

Australijskie badanie sugeruje, że metody pracy interpersonalnej wywodzące się z psychologii zorientowanej na proces mogą okazać się pomocne w rozwiązywaniu zagadnień związanych z sytuacją zagranicznych studentów i poprawą komunikacji międzykulturowej w obrębie środowiska studenckiego^[8].

Obszary zastosowania pracy z procesem

praca ze snami,
praca z symptomami fizycznymi,
praca z ciałem,
praca z relacjami – komunikacja, projekcje, zaśnienia, sny relacyjne i mit relacji,
praca z rodziną,
praca z uzależnieniami,
praca z krytykiem wewnętrznym,
praca z transem i osobami w śpiączce,
praca wewnętrzna,
twórczość,
praca z nadużyciami,
praca z grupą,
praca ze społecznościami,
przywództwo, zarządzanie organizacjami,
mediacje, rozwiązywanie konfliktów w organizacjach

Przypisy

↑ VolkerV. Tschuschke VolkerV. i inni, The role of therapists' treatment adherence, professional experience, therapeutic alliance, and clients' severity of psychological problems: Prediction of treatment outcome in eight different psychotherapy approaches. Preliminary results of a naturalistic study, „Psychotherapy Research”, 25 (4), 2014, s. 420–434, DOI: 10.1080/10503307.2014.896055, ISSN 1050-3307 [dostęp 2019-06-15] .
↑ MickM. Collins MickM., HelenH. Wells HelenH., The politics of consciousness : illness or individuation?, „Psychotherapy and Politics International”, 4 (2), 2006, s. 131–141, DOI: 10.1002/ppi.97 .
↑ MatthewM. Spalding MatthewM., PuranP. Khalsa PuranP., Aging Matters: Humanistic and Transpersonal Approaches to Psychotherapy With Elders With Dementia, „Journal of Humanistic Psychology”, 50 (2), 2010, s. 142–174, DOI: 10.1177/0022167809341995, ISSN 0022-1678 [dostęp 2019-06-15] (ang.).
↑ Tamada i inni, Proceedings of the XV International Congress of the International Society of Psychosomatic Obstetrics and Gynecology, Kyoto, Japan, May 13-16, 2007, Bologna, Italy: Medimond International Proceedings, 2007, ISBN 978-88-7587-340-0, OCLC 191751333 [dostęp 2019-06-15] .
↑ SilviaS. Camastral SilviaS., No Small Change: Process-Oriented Play Therapy For Children of Separating Parents, „Australian and New Zealand Journal of Family Therapy (ANZJFT)”, 29 (2), 2008, s. 100–106, DOI: 10.1375/anft.29.2.100, ISSN 0814-723X [dostęp 2019-06-15] (ang.).
↑ McMahon i inni, Supervision in the helping professions : a practical approach, French Forest, NSW: Pearson Education Australia, 2002, ISBN 1-74009-619-3, OCLC 51621811 [dostęp 2019-06-15] .
↑ RamiR. Henrich RamiR., CindyC. Trawinski CindyC., Social and therapeutic challenges facing polyamorous clients, „Sexual and Relationship Therapy”, 2016, s. 1–15, DOI: 10.1080/14681994.2016.1174331, ISSN 1468-1994 [dostęp 2019-06-15] (ang.).
↑ DianaD. Collett DianaD., Coming Together: Power, Rank and Intercultural Interaction. Developing Inclusive Approaches in Higher Education, „The International Journal of Diversity in Organizations, Communities, and Nations: Annual Review”, 7 (5), 2007, s. 17–26, DOI: 10.18848/1447-9532/cgp/v07i05/39455, ISSN 1447-9532 [dostęp 2019-06-15] .