Remigiusz Kwiatkowski, ps. Ajaks, K., R. K., Rem. K., Remigiusz K (ur. 3 czerwca 1884 w Warszawie, zm. 14 października 1961 tamże) – polski poeta, tłumacz i dziennikarz, pułkownik Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się 3 czerwca 1884 w Warszawie, w rodzinie Stanisława i Scholastyki ze Zdanowiczów. Podczas nauki w szkole średniej, od 1898 działał w tajnej organizacji młodzieżowej. Ukończył VI Gimnazjum w Warszawie. Podjął studia historyczno-filologiczne na UW (1902) – członek ZMP „Zet”. W 1903 aresztowany i więziony na Pawiaku. W 1905 członek Komitetu Walki o Szkołę Polską, za co został relegowany z uniwersytetu. W 1905 opublikował Złote myśli Mikołaja Reja z Nagłowic. Współzałożyciel, a następnie jeden z redaktorów „Zarzewia”. Więziony w Cytadeli Warszawskiej. W 1908 skazany na administracyjne osiedlenie w Rosji, przebywał w Moskwie, gdzie studiował orientalistykę w Instytucie Języków Wschodnich w Moskwie. W latach 1907–1913 opracował popularne, a zarazem mało krytyczne zarysy literatur wschodnich. Autor m.in. zbiorów poetyckich Liryki (1908), Jahwe (1909), Baśń o prawdzie (1912)[1]. Tłumacz przekładów poetów chińskich (1911), japońskich (Chiakunin-Izszu 1912) i koreańskich (1912).
Redaktor (wraz z Tadeuszem Hiżem) czasopisma „Głos Polski” wychodzącego w Petersburgu. Od 1912 ożenił się z Janiną z Rosickich[1]. Po wybuchu I wojny światowej współinicjator, a następnie działacz Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny. Od sierpnia 1914 członek jego Komitetu Głównego, członek Prezydium ZG (jako jeden z dwóch sekretarzy)[2]. Pod koniec 1914 zmobilizowany jako chorąży do armii rosyjskiej, gdzie służył w dowództwie wojsk samochodowych w Petersburgu. Po rewolucji lutowej zastępca dowódcy Konfederacji Polaków Wojskowych w Rosji. W połowie 1918 przedostał się do kraju, W sierpniu 1918 został kierownikiem literackim Teatru im. Staszica w Warszawie (działał do czerwca 1919); wystawiono na tej scenie jego misterium „Polska idzie” (1918)[3].
W listopadzie 1918 uczestniczył w rozbrojeniu Niemców w Warszawie, następnie służył w WP[1]. W grudniu 1918 roku pełnił służbę w Departamencie I Mobilizacyjno-Organizacyjnym Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisku szefa Wydziału Informacyjno-Prasowego. W 1920 roku był szefem Wydziału Prasowego Sekcji 3. Informacyjnej Oddziału II Informacyjnego Sztabu MSWojsk., który w listopadzie tego roku został przekształcony w Biuro Prasowe.
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów administracji, dział naukowo-oświatowy[4]. Uczestnik powstań śląskich i plebiscytu na Górnym Śląsku. W maju 1923 roku został przeniesiony do korpusu oficerów piechoty w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 263.1 lokatą oraz przydzielony macierzyście do 30 pułku piechoty w Warszawie z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku w Gabinecie Ministra Spraw Wojskowych[5]. W 1923 roku był jednocześnie redaktorem naczelnym dziennika Polska Zbrojna (1921–1926) W 1924 roku był szefem Wydziału Wyznań Niekatolickich MSWojsk. 1 grudnia 1924 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 70. lokatą w korpusie oficerów piechoty (administracja)[6]. Później został ponownie przeniesiony do korpusu oficerów administracji, dział kancelaryjny. W styczniu 1925 roku został przydzielony do Gabinetu MSWojsk[7]. W 1927 przeniesiony w stan spoczynku[1].
W okresie międzywojennym opublikował zbiór poetycki Liście z bambusu (1921), i wydał wschodnie sentencje poetyckie (Parasol noś i przy pogodzie 1920) Kobiety nie bij nawet kwiatem (1928).
W czasie II wojny światowej członek Armii Krajowej, ps. „Ajaks”, „Remi”, służył w grupie dywersyjno-wojskowej, a bar na Tamce w Warszawie, którego był współwłaścicielem, stanowił punkt kontaktowy redaktorów prasy podziemnej. Brał udział w powstaniu warszawskim[8], po jego upadku przedostał się do Częstochowy, gdzie pozostał do końca wojny.
Wiosną 1945 r. wrócił do Warszawy, został zweryfikowany w randze pułkownika i przez pewien czas był referentem prasowym przy Gabinecie Premiera[9] i zaangażował się w działalność Miczurinowskiego Ośrodka Doświadczalnego (MOD) roślin przemysłowych i specjalnych. Pracował tam niecałe dwa lata, gdyż w styczniu 1954 roku, wespół z innymi członkami MOD-u, został oskarżony przez Prokuraturę Generalną PRL o kierowanie związkiem przestępczym, kradzież tajnych akt wojskowych z Ministerstwa Obrony Narodowej oraz próbę zamachu na marszałka Konstantego Rokossowskiego. Wskutek okrutnych metod śledczych i późniejszego wyroku trzech miesięcy prac w obozie karnym, bardzo podupadł na zdrowiu[10]. Po II wojnie światowej wydano: Pokój to ryż, a wojna głód (1955); utwory poet. i dram., antologie poezji chiń. i jap.; Aforyzmy, sentencje i przysłowia Wschodu (1985)[11].
Zmarł 14 października 1961 w Warszawie. Pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera II B 28-14-14)[12].
Ordery i odznaczenia
Przypisy
- ↑ a b c d Czy wiesz kto to jest, red. Stanisław Łoza, t. 1, Warszawa 1938, s. 406
- ↑ Dariusz Tarasiuk, Polskie Towarzystwo Pomocy Ofiarom Wojny, strona internetowa Polski Petersburg
- ↑ Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765–1965, PWN Warszawa 1973.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 367.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 1 maja 1923 roku, s. 279.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 732.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 stycznia 1925 roku, s. 14.
- ↑ Muzeum Powstania Warszawskiego - Powstańcze Biogramy - Remigiusz Kwiatkowski strona internetowa
- ↑ Stanisław Sierotwiński, Kwiatkowski Remigiusz (1884–1961), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 16, s. 362.
- ↑ Adam Bednarczyk, „Parasol noś i przy pogodzie”. Wspomnienie o Remigiuszu (1884–1961) i jego zainteresowaniach (nie tylko) aforystyką „krainy Wiśniowego Drzewa”, „Litteraria Copernicana” t. 4(24) 2017, s.77–78.
- ↑ Kwiatkowski Remigiusz, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-05-19] .
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ a b c d e f g h i j k l Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 406–407.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 34.
- ↑ M.P. z 1926 r. nr 23, poz. 61 „za zasługi, położone na polu propagandy państwowej”.
- ↑ Na podstawie fotografii [1].
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest, t. 1, Warszawa 1938, s. 406.
- Stanisław Sierotwiński, Kwiatkowski Remigiusz (1884–1961) [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 16, s. 362–363.
- Adam Bednarczyk, „Parasol noś i przy pogodzie”. Wspomnienie o Remigiuszu (1884–1961) i jego zainteresowaniach (nie tylko) aforystyką „krainy Wiśniowego Drzewa”, „Litteraria Copernicana” t. 4(24) 2017, s. 75–87, ISSNp 1899-315X.
- Dariusz Tarasiuk, Polskie Towarzystwo Pomocy Ofiarom Wojny, strona internetowa Polski Petersburg [dostęp 19.05.2019].
- Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1962–1969).
- Kwiatkowski Remigiusz, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-05-19] .
Linki zewnętrzne
Remigiusz Kwiatkowski, 1951 rok (fotografia autorstwa Benedykta J. Borysa; wersja elektroniczna Polona.pl [dostęp 19.05.2019]