Urodził się w Grodźcu (dziś dzielnica Będzina), a szkołę powszechną ukończył w 1937 w Czeladzi. W 1941 wysiedlony wraz z rodziną przez administrację niemiecką do Radomia w Generalnym Gubernatorstwie. Pracował tam w przedsiębiorstwie budowlanym; uczył się też w szkole budowlanej i liceum (ukończone w 1945). W 1947 rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Podczas studiów uczestniczył w inwentaryzacji zabytków Dolnego Śląska. Studia ukończył w 1952 i podjął pracę w Zakładzie Materiałów Budowlanych Przemysłu Węglowego. Był też kierownikiem prac przy zabytkowych obiektach na terenie województwa śląsko-dąbrowskiego. Od 8 lutego1954 zatrudniony jako wojewódzki konserwator zabytków w Katowicach w Wydziale Kultury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach[1].
Jako wojewódzki konserwator zabytków posiadał dwóch pracowników na stałych etatach. Skupiano się wówczas na renowacji zabytków, które ucierpiały podczas II wojny światowej. Udzielano użytkownikom zabytków daleko idącej pomocy w materiałach i funduszach przy pełnym remoncie obiektu. Romański sprawował nadzór nad Brygadami Robót Konserwatorskich. Wchodził w spór z władzami województwa w kwestiach dbania o zabytki. W 1955 pisano w raportach partyjnych KW PZPR, że pomimo posiadanych kwalifikacji zawodowych Romański nie prowadzi w pracy konserwatora odpowiedniej linii politycznej. Dlatego też już wtedy planowano go zwolnić[1].
Roman Romański 31 lipca1961 został zwolniony z funkcji, a w 1963 Sądu Wojewódzki w Katowicach skazał go na cztery lata więzienia oraz karę grzywny[1] za rzekome złamanie dyscypliny finansowej i przepisów o rachunkowości. Według jego następcy - Adama Kudły - sprawa miała drugie dno, polityczne[1].
Następnie pracował jako inspektor nadzoru i architekt. Nadzorował m.in. prace związane z budową stadionu w Ujejscu[4].
Przypisy
↑ abcdeJarosław Rolak, Ochrona zabytków na Górnym Śląsku i ziemiach przyległych w latach 1954–1983. Działalność Romana Romańskiego i Adama Kudły, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego”, rok 2012, nr 4, s. 283-308.
↑Jarosław Krajniewski, Rola i oddziaływanie klubu sportowego w lokalnej społeczności na przykładzie Uczniowskiego Klubu Sportowego „Pionier - Ujejsce” (w:) Z dziejów kultury fizycznej w Zagłębiu Dąbrowskim i regionach ościennych, red. Mirosław Ponczek, Sławomir Witkowski,
Adama Fryc, Sosnowiec – Katowice – Dąbrowa Górnicza 2010, s. 82, 83.