Książę Ernest I nie był aktywny politycznie, ale otwarty na kwestie społeczne. Doprowadził do uproszczenia administracji i większego rozwoju przemysłowego miasta. Od 1864 roku patronował pracom przy restauracji ratusza w Altenburgu. W 1873 roku otwarto Muzeum Narodowe. 9 lutego 1855 wydał zarządzenie o ścisłym porozumieniu wojskowym z Prusami. Tydzień później został mianowany na pruskiego generałaà la suite. W czasie wojny prusko-austriackiej w 1866 roku, mimo osobistej sympatii dla wielu Wettynów i Austrii, zawarł sojusz wojskowy z Prusami. Konsekwencją ścisłego sojuszu z Prusami było przystąpienie Ernesta do Związku Północnoniemieckiego. Księstwo Saksonii-Altenburg w zamian za podporządkowanie się Prusom i przyjęcie narzuconego przezeń nowego porządku federalnego, otrzymało gwarancję niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium.
Panujący w latach 1918-1908, bratanek i następca Ernesta I, Ernest II w październiku 1918 roku w obliczu zbliżającej się klęski, gdy istnienie monarchii było coraz bardziej zagrożone, zwlekał z wprowadzeniem choćby częściowych reform, w tym z wprowadzeniem nowego prawa wyborczego. 7 listopada 1918 roku wybuchły w księstwie zamieszki. Książę próbował jeszcze ratować sytuację uzupełniając skład rządu o grupę socjaldemokratów. Bezskutecznie. Dnia 13 listopada został zmuszony do abdykacji.
Książę Ernest II był jedynym byłym władcą niemieckim, który nie opuścił dawnej ojczyzny na terenie NRD. Powszechnie szanowany, zakończył życie w swym zameczku myśliwskim „Fröhliche Wiederkunft” koło Neustadt/Orla. W jego pogrzebie, nie bojąc się represji reżimu, brało udział wiele tysięcy dawnych poddanych.
.svg)
.svg)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
