Shenzhen od strony zachodniej leży nad deltą Rzeki Perłowej, zaś od wschodu styka się z zatoką Daya i Morzem Południowochińskim. Od strony północnej graniczy z prefekturami miejskimi Dongguan i Huizhou, zaś od południa graniczy z Hongkongiem oraz z zatokami Shenzhen oraz Mirs. Najwyższy szczyt aglomeracji góra Wutong o wysokości ponad 900 m n.p.m. znajduje się w Parku Narodowym o tej samej nazwie[3], zaś drugi pod względem wysokości szczyt o wysokości ponad 800 m n.p.m. znajduje się na półwyspie Depang[4]. Pod jurysdykcją Shenzhen znajduje się też kilka wysp m.in. wyspa Nei Lingding.
Średnia temperatura i opady dla Shenzhen (okres 30 letni)
Piesze przejście graniczne nad rzeką Sham Chun do Hongkongu
Shenzhen składa się z 10 dzielnic o łącznej powierzchni 1997,47 km². W dzielnicy Futian mieści się ratusz, zaś przylegająca do Hongkongu dzielnica Luohu jest centrum finansowym, handlowym i informacyjnym miasta[6]. Nanshan jest miejscem koncentracji przemysłu zaawansowanych technologii. Port w Yantian jest drugim co do wielkości głębokim terminalem kontenerowym w Chinach i trzecim co do wielkości na świecie[7]. Do pobliskiego Hongkongu można dostać się przez liczne przejścia graniczne (kolejowe, drogowe, morskie i piesze)[8].
Pierwsze ślady osadnictwa w Shenzhen pochodzą z połowy epoki neolitu, zaś tereny wchodzące w skład dzisiejszej aglomeracji zostały włączone do Chin w 214 roku p.n.e. przez pierwszego cesarza Qin Shi Huang[9]. W IV wieku n.e. zostało założone hrabstwo Dongguan, z siedzibą gubernatora w Nantou, znajdującego się na terenie dzisiejszego dystryktu Nanshan[11]. Z czasów dynastii Ming do dnia dzisiejszego zachowały się fragmenty muru obronnego wraz z południową bramą w Nantou[12] oraz forteca Dapeng, pochodzące z końca XIV wieku, zbudowane w celu ochrony przez japońskimi piratami[13]. Najwcześniejsze zapiski o Shenzhen pochodzą z 1410 roku[1]. Po przegraniu przez Chiny wojen opiumiowych w połowie XIX wieku, rejon obecnego Shenzhen stał się obszarem granicznym z Hongkongiem, nowo powstałą kolonią Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii. Od 1910 roku przez rejon dzisiejszej aglomeracji zaczęła działać pierwsza linia kolejowa, prowadząca z Kantonu do stacji Kowloon w Hongkongu, której jedną ze stacji jest obecny dworzec centralny[14]. W czasie II wojny światowej Nantou znajdowało się pod okupacją Cesarstwa Wielkiej Japonii[15]. W 1953 roku do miasteczka Shenzhen przeniosły się władze nowo utworzonego hrabstwa Bao’an[9].
1979 rok - XXI wiek
Shenzhen otrzymało uprawnienia miasta na prawach prefektury 23 stycznia 1979 roku[16]. 16 maja 1980 roku w mieście powstała pierwsza w Chinach specjalna strefa ekonomiczna[17]. W marcu 1981 roku Shenzhen stało się miastem na poziomie sub-prowincjonalnym (pod bezpośrednim zarządem władz prowincji)[18]. 1 grudnia 1990 roku została założona Giełda Papierów Wartościowych w Shenzhen[19]. W październiku 1991 roku otwarto port lotniczy Shenzhen Bao’an[20]. Pod koniec 2004 roku oddano do użytku pierwsze linie metra[21]. W 2008 roku Shenzhen zostało członkiem Sieci Miast Kreatywnych UNESCO[22]. W czerwcu 2010 roku w Narodowym Centrum Obliczeniowym zainstalowano superkomputer Nebulae, który w momencie oddania był drugim pod względem szybkości superkomputerem świata[23]. Na początku lipca 2010 roku specjalna strefa ekonomiczna została rozciągnięta na całą aglomerację[24]. Miasto było gospodarzem Letniej Uniwersjady w 2011 roku, w której udział wzięło ponad 10 tysięcy sportowców ze 152 krajów[25]. W 2019 roku Shenzhen było trzecim w kolejności po Pekinie i Szanghaju miastem w Chinach pod względem przychodu PKB[26].
Panorama Shenzhen (Futian CBD i ratusz - Civic Center)
Transport
Koleje
Północny dworzec kolejowy
Wszystkie dworce kolejowe w Shenzhen m.in. centralny, południowy, północny, wschodni, Futian i Pingshan obsłużyły w 2019 roku ponad 87 milionów pasażerów[27]. Z powyższych dworców kursują pociągi kolei dużej prędkości do Hongkongu, a także w kierunku Kantonu i Xiamen do różnych lokalizacji w kraju[28].
W odległości 35 km od centrum miasta, na wybrzeżu delty Rzeki Perłowej, znajduje się Port lotniczy Shenzhen, z którego w 2019 roku skorzystało około 53 mln pasażerów, co stawia tutejsze lotnisko na piątym miejscu w kraju pod względem ilości obsłużonych osób[29].
droga ekspresowa Yanba – biegnąca wzdłuż zatoki Mirs i przecinająca półwysep Dapeng;
zewnętrzna ekspresowa obwodnica (Shenzhen Outer Ring Expressway) - będąca na początku 2020 roku w trakcie budowy, rozpoczynająca się z zachodniej strony na S3 i kończąca ze wschodniej strony na Yanba, która ma połączyć 10 dróg ekspresowych i 8 autostrad, o długości 93 km (w tym 76 km na terenie Shenzhen), mająca mieć na swojej trasie 61 mostów, 12 tuneli i 15 węzłów[30].
W marcu 2020 roku system metra w Shenzhen miał długość 303 km i w 2019 roku był czwartą, po Pekinie, Szanghaju i Kantonie tego typu siecią w Chinach pod względem ilości obsłużonych pasażerów[31]. Z 8 linii metra w 2019 roku korzystało dziennie średnio 5,53 mln pasażerów[31].
Shenzhen pod koniec 2017 roku zostało pierwszym miastem na świecie, w którym wszystkie miejskie autobusy tj. 16 359, były napędzane energią elektryczną[32]. W grudniu 2019 roku obsługiwały one 933 linie autobusowe[33]. We wrześniu 2019 roku władze miejskie ogłosiły, że wszystkie działające w mieście taksówki w liczbie 20 689, posiadają napęd elektryczny[34].
W dystrykcie Longhua od 2017 roku działają 2 linie tramwajowe o łącznej długości 11,7 km i obsługujące 20 przystanków (w tym 7 współdzielą)[35].
Komunikacja wodna
W 2016 roku otwarto nowy międzynarodowy terminal portowy Shekou w dystrykcie Nanshan, do którego mogą zawijać największe wycieczkowce, a także skąd odchodzą promy do Makau, Zhuhai i Hongkongu[36]. Przy porcie lotniczym Shenzhen także znajduje się terminal promowy, skąd odpływają statki do powyższych lokalizacji i dodatkowo do Zhongshan[37]. Ponadto kursują statki pomiędzy dystryktami Yantian i Dapeng[38].
Według rankingu konkurencyjności globalnych centrów finansowych (GFCI) ogłoszonego 26 marca 2020 roku Shenzhen zajmował 11 miejsce na świecie[39]. W 2019 roku przychód PKB Shenzhen wyniósł ponad 2,69 bilionaCNY, co stanowiło trzeci pod tym względem wynik na kontynentalnych Chinach[26]. W 2019 roku sektor usług odpowiadał za 58,8% przychodu PKB miasta, zaś za 42,2% pozostałe sektory gospodarki (41,1% - sektor przemysłowy i 0,1% sektor odpowiadający łącznie za rolnictwo, leśnictwo, hodowle zwierząt i rybołówstwo)[18]. Centralny Dystrykt Biznesowy (CBD) ulokowany w dzielnicy Futian, o powierzchni 6,07 km², z przychodem PKB w latach 2015–2016 w wysokości około 262 miliardówCNY, przyczynił się do 14,98% przychodu całej aglomeracji[40]. W powyższym okresie był on najbardziej wartościowym CBD w kraju pod względem płatności podatkowych[40]. W 1980 roku w Shenzhen utworzono pierwszą w Chinach specjalną strefę ekonomiczną[17]. Do połowy 2010 roku obejmowała ona cztery dystrykty tj. Nanshan, Futian, Luohu i Yantian, zaś 1 lipca 2010 roku została rozciągnięta na całą aglomerację[24]. Łączne obroty ładunkowe portu w Shenzhen w 2018 roku wyniosły 27,7 milionów TEU, co stawiało go na trzecim miejscu na świecie pod względem wielkości przeładunku kontenerowego[7].
Całkowita wartość Giełdy Papierów Wartościowych w Shenzhen w 2019 roku osiągnęła wartość 23,7 bilionaCNY, zaś liczba spółek notowanych na giełdzie wzrosła do 2205[41]. W Shenzhen na początku 2020 roku siedzibę miało 396 spółek notowanych na giełdzie, o całkowitej wartości rynkowej 12,1 bilionaCNY, co stanowiło najlepszy po Pekinie wynik w kraju[42]. Na opublikowanej w 2019 roku liście największych firm na świecie "Fortune Global 500" znajdowało się siedem firm, które miało siedzibę w Shenzhen[43], w tym Huawei Technologies Co., Ltd., która na początku 2019 roku była drugim pod względem wielkości producentem smartfonów na świecie[44] oraz Tencent Holdings Limited, która w 2019 roku była drugą pod względem wielkości spółką internetową w Chinach[45]. Ponadto w 2018 roku 280 firm z listy "Fortune Global 500" przeprowadziło bezpośrednie inwestycje w mieście[46].
W 2018 roku Shenzhen był na czwartym miejscu w kraju pod względem ilości zamożnych rodzin, w mieście było około 170 000 gospodarstw domowych posiadających aktywa powyżej 6 milionów CNY[47].
W mieście znajduje się szereg muzeów[59], z Muzeum Shenzhen na czele, które funkcjonuje w trzech budynkach o łącznej powierzchni ponad 50 tysięcy m²[60].
W 2007 roku wybudowano nową Halę koncertową Shenzhen, zaprojektowaną przez japońskiego architekta Arata Isozaki, w skład której wchodzą sala symfoniczna o pojemności 1680 widzów oraz studio teatralne o pojemności do 580 widzów[61]. W tym samym roku oddano do użytku Teatr Shenzhen Poly o pojemności 1500 widzów[62]. Ponadto w Teatrze Wielkim w Shenzhen od 2011 roku działa orkiestra symfoniczna[63].
W mieście znajduje się Biblioteka Shenzhen, mieszcząca się w budynku o powierzchni użytkowej 49 589 m², która w marcu 2020 roku posiadała 2500 miejsc siedzących dla czytelników, zaś zbiór biblioteki liczył około 2,5 miliona woluminów[64]. Ponadto miasto realizuje plan budowy sieci bibliotek w ramach projektu „Miasto bibliotek”, do końca 2016 roku władze wybudowały 627 bibliotek publicznych (w tym 3 o statusie miejskim, 8 obejmujących granice dystryktu oraz 616 lokalnych), zaś łączna kolekcja we wszystkich bibliotekach publicznych wyniosła 28 milionów pozycji[65].
Szkolnictwo wyższe
Południowy Uniwersytet Nauki i Technologii
Pod koniec 2019 roku na 13 wyższych uczelniach w Shenzhen studiowało około 100 tysięcy osób[66].
Splendid China Folk Village (jeden z największych parków miniatur na świecie przedstawiających 100 największych atrakcji turystycznych w Chinach oraz skansen składający się z 25 wiosek ukazujących kulturę mniejszości narodowych w Chinach)[67];
Ogród botaniczny Xianhu (ponad 12 tysięcy gatunków roślin)[68];
Park Honghu (posiadający największą plantację lotosu w południowych Chinach)[69].
Sport
Centrum sportowe w zatoce Shenzhen
Shenzhen było gospodarzem wielu międzynarodowych imprez sportowych m.in.:
w 2019 roku kobiecego turnieju tenisowego WTA Finals.
Od 2013 roku odbywa się w mieście Shenzhen Open rosyjsk kobiecy turniej tenisowy zaliczany do kategorii Women’s Tennis Association. Ponadto w mieście odbywa się bieg maratoński, który otrzymał w 2019 roku certyfikat IAAF Road Race Gold[70], zaś udział w nim wzięło ponad 30 tysięcy biegaczy (w tym 15 na dystansie półmaratonu)[71].
W mieście swoją siedzibę mają następujące kluby sportowe:
Centrum sportowe Universiade (w skład którego wchodzi stadion na 60 tysięcy osób, Arena Dayun sportowa na 18 tysięcy osób oraz basen spełniający najnowsze wymogi Światowej Federacji Pływackiej)[72];
Centrum sportowe w zatoce Shenzhen (w skład którego wchodzi stadion na 20 tysięcy osób, hala sportowa na 13 tysięcy osób i dwa baseny)[73];
Centrum sportowe Longgang (na którym rozgrywany jest obecnie m.in. turniej tenisowy Shenzhen Open);
Ponadto w mieście znajduje się Stadion Shenzhen, wybudowany w 1993 roku.
W Shenzhen znajduje się Mission Hills, od 2004 roku największy obiekt golfowy na świecie wg Księgi rekordów Guinnessa[74], posiadający w 2018 roku 22 pola golfowe (w tym 12 o randze mistrzowskiej)[75].
Miasta partnerskie
Miasta partnerskie Shenzhen (stan na 9.04.2020)[76].
.png)
.jpg)
_Night_cropped.jpg)
