Siptah, też Ramzes Siptah, Merenptah Siptah – faraon, władca starożytnego Egiptu z XIX dynastii, z okresu Nowego Państwa. Syn Seti II i jego syryjskiej małżonki Sutiraja (Tiaa ???). Wstąpił na tron po śmierci swego ojca prawdopodobnie w wieku 14 lat. Prawdopodobnie panował w latach 1194–1192 p.n.e. albo 1194–1188 p.n.e., lub 1196–1190 p.n.e.
W imieniu małoletniego faraona, regencję objęła jego macocha - Tauseret, sprawując władzę wespół z kanclerzem Bay, który
- „osadził króla na tronie jego ojca”[1].
Jak się sądzi, był cudzoziemcem, Syryjczykiem. W czasach Seti II pełnił funkcję nadwornego skryby, później kanclerza, a za Tauseret stał się wpływowym dostojnikiem, prawdopodobnie zarządzającym skarbem państwa (być może w wyniku związku z Tauseret) i to o nim starożytne zapisy wyrażają niepochlebne opinie, określając okres rządów jego i Tauseret jako okres anarchii, braku władzy centralnej, upadku administracji, podziału państwa i uzurpacji.
Po drugim roku panowania Siptah zmienił swą tytulaturę zmieniając imię z Ramzes-Siptah na Merenptah-Siptah i jak się wydaje podjął próbę przywrócenia porządku w państwie[2]. Kanclerz Bay stracił swoje wpływy i prawdopodobnie wkrótce potem, być może z rozkazu samego króla, został stracony. Do naszych czasów przetrwały ostrakony przekazujące tę wiadomość do osady rzemieślników w Deir el-Medina.
Siptah zmarł w wieku około 20 lat. Został pochowany w Dolinie Królów w grobowcu KV47. Grób ten został odkryty przez Edwarda R. Ayrtona w grudniu 1905 roku. Kartusz króla najpierw zniszczono, a później odnowiono. Rządy po Siptahu objęła Tauseret licząc swe lata panowania od czasu objęcia regencji.
Mumia króla została odnaleziona w sekretnej części grobowca (KV35) Amenhotepa II. Jak wykazały badania mumii, cierpiał on na poważną deformację lewej stopy, co mogło być spowodowane mózgowym porażeniem dziecięcym[3].
Tytulatura
Królewski Protokół |
serech lub Horusowe: |
|
trl.: Ka-nakht-mery-Hapi (kꜢ-nḫt mri-ḥꜤpi[4]) |
prenomen lub imię tronowe: |
|
trl.: Secha-en-Re Meri-Amon (sḫꜤi.n-rꜤ mri-imn[4]) |
nomen lub imię rodowe: |
|
trl.: Ramessisu-Si-Ptah (rꜤ-msi-sw sꜢ-ptḥ[4]) |
Przypisy
- ↑ N. Grimal, Dzieje Starożytnego Egiptu, s. 283.
- ↑ N. Grimal, Dzieje Starożytnego Egiptu, s. 284.
- ↑ Matthew D.M.D. Turner Matthew D.M.D., MichaelM. Lawson MichaelM., Bones of the Boy-King: The Mysterious Ailment of the Pharaoh Siptah, „Clinical Research on Foot & Ankle”, 11 (11), 30 listopada 2023, s. 01–03, ISSN 2329-910X [dostęp 2024-08-26] (ang.).
- ↑ a b c Za: PeterP. Lundström PeterP., Siptah in hieroglyphics [online], Pharaoh.se [dostęp 2023-12-04] (ang.). Tam pełna znana tytulatura władcy.
Bibliografia
- NicolasN. Grimal NicolasN., Dzieje Starożytnego Egiptu, AdamA. Łukaszewicz (tłum.), Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, 2004, ISBN 83-06-02917-8, OCLC 749417518 . Brak numerów stron w książce
Od okresu predynastycznego do Pierwszego Przejściowego (przed ok. 3150–2133)
Okres | |
---|
Predynastyczny (przed ok. 3150) | |
---|
Wczesnodynastyczny (ok. 3150–2686) | |
---|
Stare Państwo (ok. 2686–2181) | |
---|
1. Przejściowy (ok. 2181–2133) | VII |
- Neferkare (młodszy)
- Neferkare Nebi
- Dżedkare Szemai
- Neferkare Chendu
- Merienhor Neferkamin
- Nikare
- Neferkare Tereru
- Neferkahor
|
---|
VIII |
- Uadżkare Pepisonbe
- Neferkamin Anu
- Kakare Ibi
- Neferkare
- Neferkauhor Kapuibi
- Neferirkare
|
---|
IX |
- Meribre Cheti I
- Neferkare Nebkaure
- Cheti II
- Setut
|
---|
X |
- Merihathor
- Neferkare
- Uachare Cheti III
- Merikare
- Nebkaure Cheti IV
|
---|
|
---|
Średnie Państwo i Drugi Okres Przejściowy (ok. 2133–1567)
Nowe Państwo i Trzeci Okres Przejściowy (ok. 1567–730)
Od Epoki Późnej do panowania rzymskiego (od 730)