Smendes I

Smendes I
	władca starożytnego Egiptu
	Dane biograficzne
Dynastia	XXI dynastia
Ojciec	Herhor (?)
Matka	Nodżmet (?)
Żona	Tentamon II
Dzieci	Amenemnesu

Smendes gr., Nesbanebdżed egip. – władca starożytnego Egiptu, być może wezyr północy lub namiestnik Dolnego Egiptu^{[potrzebny przypis]}, założyciel XXI dynastii^[1], następca Ramzesa XI. Po śmierci Ramzesa XI przeniósł stolicę z Pi-Ramzes do Tanis.

Trudno jednoznacznie stwierdzić czy Smendes I był królem Delty jeszcze w trakcie rządów Ramzesa XI, czy też pełniąc urząd wezyra, sięgnął po władzę dopiero po śmierci Ramzesa. Był przypuszczalnie synem Herhora i Nodżmet, oraz, poprzez małżeństwo z Tentamon II – zięciem Ramzesa XI^{[potrzebny przypis]}. Opowiadanie o podróżach Wenamona wymienia Smendesa w takim kontekście, że należy sądzić, iż to on jest faktycznym władcą Egiptu. Dwudziestosześcioletni okres rządów u Manethona potwierdzają źródła archeologiczne, głównie tzw. „stela wypędzonych” przypisywana Smendesowi. Sądzi się, że Smendes rządził przez jakiś czas całym Egiptem, choć zapewne jego władza nie miała charakteru władzy realnej, a jedynie był szanowany przez wpływowych kapłanów Amona zanim faktycznie przejęli oni władzę w Tebach. W czasie gdy prawdopodobnie przyjął tytuły królewskie, w Tebach po raz drugi następowała zmiana na stanowisku arcykapłana Amona. Po Herhorze i Pianchim godność tę przejął syn Pianchiego – Pinodżem I. Około szesnastego roku panowania Smendesa, Pinodżem przyjął tytuły królewskie, przekazując godność arcykapłana Amona swemu synowi – Masaharcie. Mimo objęcia władzy królewskiej nadal lata liczono według lat panowania Smendesa, co wskazywało na uznawanie jego zwierzchnictwa.

Na przełomie Nowego Państwa i Trzeciego Okresu Przejściowego władzę sprawowali:

Ramzes XI – w Pi-Ramzes,
Smendes - w czasie panowania Ramzesa XI – jako wezyr lub namiestnik Dolnego Egiptu. Po śmierci Ramzesa w Tanis jako Król Górnego i Dolnego Egiptu,
Herhor – jako arcykapłan Amona, wódz armii i wicekról Nubii w Tebach,
Pianchi – następca Herhora jako arcykapłan Amona i wódz armii w Tebach,
Pinodżem I – jako arcykapłan Amona w Tebach i później jako Król Górnego i Dolnego Egiptu.

Tytulatura

Królewski Protokół

prenomen lub imię tronowe:

trl.: Hedż-cheper-Re Setepen-Re

tłum.: O-wspaniałych-przejawach-Re Wybrany-przez-Re

nomen lub imię rodowe:

trl.: Nes-baneb-dżed Meri-Amon

tłum.: Prawowity-władca-Mendes Ukochany-przez-Amona

Przypisy

↑ Ann RosalieA.R. David Ann RosalieA.R., Handbook to Life in Ancient Egypt, Oxford University Press, 1999, s. 37, ISBN 978-0-19-513215-1 [dostęp 2023-06-29] (ang.).

Bibliografia

NicolasN. Grimal NicolasN., Dzieje starożytnego Egiptu, AdamA. Łukaszewicz (tłum.), Warszawa: PIW, 2004, ISBN 83-06-02917-8, OCLC 749417518 .
BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów, Warszawa: Iskry, 2002, ISBN 83-207-1677-2, OCLC 830308044 .
Schneider Th., Leksykon faraonów, PWN, Kraków-Warszawa 2001, ISBN 83-01-13479-8.
Jacq Ch., Podróż po Egipcie faraonów, Świat Książki, Warszawa 2004, ISBN 83-7391-131-6 Nr 4380.
Jacq Ch., Sekrety Egiptu faraonów, Świat Książki, Warszawa 2006, ISBN 83-7391-760-8 Nr 5023.

Linki zewnętrzne

O starożytnym Egipcie

[1] Ann RosalieA.R. David Ann RosalieA.R., Handbook to Life in Ancient Egypt, Oxford University Press, 1999, s. 37, ISBN 978-0-19-513215-1 [dostęp 2023-06-29] (ang.).

[1]