Sopotnia Wielka

Sopotnia Wielka
	wieś
	; Sopotnia Wielka i szczyty Kotarnica i Łazy
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	żywiecki
Gmina	Jeleśnia
Wysokość	ok. 500 – 720 m n.p.m.
Liczba ludności (2008)	ok. 2000
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	34-341
Tablice rejestracyjne	SZY
SIMC	0056153
	Położenie na mapie gminy Jeleśnia Sopotnia Wielka
	Położenie na mapie Polski Sopotnia Wielka
	Położenie na mapie województwa śląskiego Sopotnia Wielka
	Położenie na mapie powiatu żywieckiego Sopotnia Wielka
	49°35′33″N 19°17′44″E/49,592500 19,295556
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sopotnia Wielka – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Jeleśnia. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.

Położenie

Miejscowość znajduje się w Beskidzie Żywieckim, w dolinie Sopotnia. Wieś otaczają szczyty Beskidu Żywieckiego zaliczane do Grupy Lipowskiego Wierchu i Romanki (Rysianka, Romanka, Kotarnica i Łazy) oraz Grupy Pilska (Trzy Kopce, Palenica, Sypurzeń, Buczynka, Malorka, Uszczawne Niżne, Łabysówka i Krzyżowa^[3].

Historia

Wieś należy do jednego ze starszych okręgów osadniczych w Beskidach. Dokładne określenie początku osadnictwa jest nie do ustalenia z powodu braku dokumentów jednoznacznie lokujących to wydarzenie w czasie. Nazwa najwyżej ulokowanej części wsi – Kolonia – pochodzi podobno od niemieckojęzycznych mieszkańców, chętnie osiedlających się tam w okolicach pierwszej połowy XX wieku. Mieszkańcy wsi zupełnie porzucili pracę na roli. Część mieszkańców jednak do tej pory pracuje w lesie przy wyrębie drzew oraz w zakładach ciesielskich, licznie rozlokowanych we wsi. W przeciwieństwie do pobliskiego Korbielowa, Sopotnia Wielka nie ma rozwiniętej infrastruktury turystycznej – jedynie kilka gospodarstw agroturystycznych i byłą chatkę studencką Politechniki Śląskiej: Chatka AKT „Dobrodziej” na Witasówce. W górnej części wsi jest natomiast spore (ok. 150) osiedle domków letniskowych^[4].

Pieczęć wsi przedstawia rysia.

Sopotnia Wielka obecnie

Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki (parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy).

W październiku 2011 utworzono tu pierwszy w Polsce Obszar Ochrony Ciemnego Nieba, zmieniono oświetlenie uliczne na emitujące mniej zbędnego, rozproszonego światła. Utworzeniu Obszaru towarzyszyło Multiplanetarium^[5]. W 2023 roku jako pierwsza miejscowość w Polsce otrzymała tytuł Międzynarodowej Społeczności Ciemnego Nieba nadawany przez Dark Sky International w USA^[6]^[7].

W marcu 2015 roku oficjalnie otwarto publicznie dostępne obserwatorium astronomiczne zlokalizowane na dachu Zespołu Szkół nr 4 w Sopotni Wielkiej, wybudowane z inicjatywy Stowarzyszenia POLARIS – OPP zajmującego się popularyzacją tejże tematyki wśród dzieci i młodzieży na tym terenie od 1994 roku[1].

W Sopotni Wielkiej czynna jest również jedyna w Polsce imitacja wnętrza stacji kosmicznej pn. Youth Space Station^[8] oraz dydaktyczna makieta Sopotni Wielkiej 2050^[9] w skali H0 (1:87) – obie atrakcje wybudowane przez lokalną młodzież i pasjonatów. Funkcjonuje również stadnina koni^[10].

Turystyka

W Sopotni Wielkiej znajduje się najwyższy w Beskidach Wodospad w Sopotni Wielkiej o wysokości 12 m, uznany za pomnik przyrody. W jego pobliżu jest także grupa starych drzew (kilka sosen i modrzew), między nimi stoi pomnik mieszkańców poległych podczas II wojny światowej^[4].

– na Romankę – 2.50 h, z powrotem 2.15 h

– na Rysiankę – 2.10 h, z powrotem 1.35 h

– na Halę Miziową – 2.40 h, z powrotem 2 h

– do Korbielowa przez przełęcz Przysłopy – 1.50 h, z powrotem 1.55 h

Miejscowość oferuje mało znaną dotąd w kraju astroturystykę, opartą na nocnych wyprawach w celu obserwacji astronomicznych. Regularnie odbywają się tutaj Festiwale Ciemnego Nieba^[11].