Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Stanisław Batawia

Stanisław Jan Batawia
Data i miejsce urodzenia

24 maja 1898
Łódź

Data i miejsce śmierci

21 kwietnia 1980
Warszawa

profesor nauk prawnych
Specjalność: kryminologia
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Grób Stanisława Batawii na cmentarzu wojskowym na Powązkach

Stanisław Jan Batawia (ur. 24 maja 1898 w Łodzi, zm. 21 kwietnia 1980 w Warszawie) – polski prawnik, kryminolog i lekarz, profesor nauk prawnych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Warszawskiego.

Życiorys

Był synem urzędnika Maksymiliana i Eugenii z domu Neumark. Kształcił się w gimnazjum w Warszawie. W latach 1918–1923 studiował prawo, a 1924–1929 medycynę na Uniwersytecie Warszawskim; wśród jego wykładowców był m.in. Leon Petrażycki. Odbył staż lekarski w III Oddziale Szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie (1929–1930). Podjął pracę na UW, został starszym asystentem w Zakładzie Kryminologii (1929–1939) oraz starszym asystentem w Klinice Chorób Nerwowych (1929–1931). Był ordynatorem oddziału psychiatrycznego Szpitala Centrum Wyszkolenia Sanitarnego w Warszawie (1931–1934), asystentem na oddziale neuropsychiatrii dziecięcej Instytutu Higieny Psychicznej w Warszawie (1935–1939), biegłym sądowym w zakresie psychiatrii. Redagował periodyk „Archiwum Kryminologiczne”. W 1931 obronił doktorat praw na podstawie pracy Wstęp do nauki o przestępcy.

W czasie wojny obronnej był podporucznikiem służby medycznej. W latach 1940–1944 pracował w Ośrodku Zdrowia w Jeziornie koło Warszawy.

Po wojnie powrócił do pracy na UW, gdzie po przedstawieniu pracy Niepoprawność przestępców w świetle badań nad bliźniętami kryminalnymi (przygotowanej jeszcze w 1939) został docentem kryminologii (1945). Od 1946 był profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Zakładu Kryminologii w Katedrze Prawa Karnego; w 1958 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Wykłady z kryminologii i psychiatrii sądowej prowadził równocześnie (do 1949) na Uniwersytecie Łódzkim. Wchodził w skład prezydium Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich (1946–1951), pełnił funkcję konsultanta krajowego w zakresie psychiatrii sądowej w Ministerstwie Zdrowia (1951–1954), współpracował również z Zakładem Nauk Prawnych PAN (od 1956 pod nazwą Instytut Nauk Prawnych PAN) i Instytutem Psychoneurologicznym w Pruszkowie. Na emeryturę przeszedł w 1968.

W pracy naukowej zajmował się kryminologią, prawem karnym, psychiatrią sądową i patologią społeczną. Jest uważany za twórcę polskiej szkoły kryminologii klinicznej. Przeprowadził analizę kryminologiczną i socjologiczną zbrodni hitlerowskich, gromadził dokumentację zbrodni hitlerowskich na terenie Polski. Interesował się problemem przestępczości nieletnich; jeszcze w latach 30. XX wieku przeprowadził badania nieletnich przestępców w zakładach prewencyjnych i więzieniach Warszawy; w wielu publikacjach zwracał uwagę na negatywny wpływ więzienia na psychikę młodocianych. Objął swoimi zainteresowaniami także zjawisko alkoholizmu. Zorganizował badania środowiskowe w rodzinach alkoholików w Polsce, wprowadził pojęcie „stanu upicia na tle patologicznym” do orzecznictwa sądowo-psychiatrycznego; był inicjatorem zapisów o leczeniu alkoholików i opiece nad ich rodzinami w ustawie w sprawie walki z alkoholizmem z 1956. Ponadto zainicjował badania nad narkomanią i toksykomanią u młodzieży w Polsce.

Zmarł w Warszawie i został pochowany na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie kwatera B39 rząd 7 miejsce 1[1].

Członkostwo w korporacjach naukowych

Od 1965 był członkiem korespondentem, a od 1969 członkiem rzeczywistym PAN[2]. Był również członkiem Międzynarodowego Towarzystwa Kryminologicznego.

Publikacje (wybór)

  • Cele i metody badań kryminologiczno-biologicznych (1931)
  • Charakter przestępczy (1933)
  • Wpływ ostatniej wojny na przestępczość nieletnich (1948)
  • Badania nad nieletnimi przestępcami (1949, z Janiną Budkiewicz i Marią Żebrowską)
  • Społeczne skutki nałogowego alkoholizmu w świetle badań środowiskowych 100 rodzin nałogowych alkoholików (1951)
  • Proces społecznego wykolejania się nieletnich przestępców (1958)
  • Młodociani i młodzi recydywiści w świetle badań kryminologicznych (1965)
  • Sprawcy przestępstw i wykroczeń systematycznie nadużywający alkoholu (1974)

Nagrody i odznaczenia

W 1975 został laureatem zespołowej nagrody sekretarza naukowego PAN za badania młodzieży społecznie nieprzystosowanej i problematyki alkoholizmu. Był odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Sztandaru Pracy II klasy.

Przypisy

  1. miejsce pochówku. [dostęp 2017-09-27].
  2. BATAWIA, Stanisław [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-01] (pol.).

Bibliografia

  • Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983
  • Krystyna Ostrowska: Batawia Stanisław Jan. W: Słownik psychologów polskich. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.). Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992, s. 23-26.
Kembali kehalaman sebelumnya