Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Strefa Operacyjna Prealp

Strefa Operacyjna Prealp
Operationszone Alpenvorland
Zona d'operazione delle Prealpi
strefa operacyjna III Rzeszy
1943–1945
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 III Rzesza

Siedziba

Bozen

Data powstania

10 września 1943

Data likwidacji

1 maja 1945

Zarządzający

Franz Hofer

Powierzchnia

17 284,55 km²

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons

Strefa Operacyjna Prealp (niem. Operationszone Alpenvorland (OZAV); wł. Zona d'operazione delle Prealpi) - strefa operacyjna III Rzeszy na terenie subalpejskim we Włoszech podczas II wojny światowej.[1]

Początki i geografia

Strefa Operacyjna Prealp została utworzona 10 września 1943 r. przez okupujący niemiecki Wehrmacht, jako odpowiedź na zawieszenie broni aliantów z Włochami ogłoszone dwa dni wcześniej po inwazji aliantów na Włochy(inne języki). Obejmowała prowincje Belluno, Bolzano i Trydent. Strefa Operacyjna Pobrzeża Adriatyckiego, obejmująca prowincje Udine, Görz, Triest, Pula, Rijeka, Kvarner i Lublana, została utworzona tego samego dnia. Obie strefy operacyjne były oddzielone od Włoskiej Republiki Socjalnej (RSI) z siedzibą w Salò nad jeziorem Garda, która rządziła pozostałą częścią Włoch, która nie została jeszcze zajęta przez aliantów.[2]

Administracja

Strefa Operacyjna Prealp była administrowana przez Wysokiego Komisarza Franza Hofera. Strefa była administrowana jako część Reichsgau(inne języki) Tyrol-Vorarlberg(inne języki).[3] Stolicą strefy było Bolzano. Hofer chciał połączyć strefę operacyjną ze swoim Reichsgau i w ten sposób doprowadzić do zjednoczenia Tyrolu i terytorialnego odrodzenia dawnej austriackiej korony Tyrolu.[4] Nie doszło do tego, ponieważ Hitler chciał okazać szacunek Mussoliniemu, chociaż rząd Salo miał prawie zerowy wpływ w regionie podczas rządów niemieckich.[5]

Wpływ włoski został odparty i zdemontowany przez Niemców, którzy zadekretowali przywrócenie granic prowincjonalnych z 1919 r. (plus dodanie Belluno) i wymusili rezygnację etnicznie włoskiej podesty w Tyrolu Południowym, którą zastąpili niemieckojęzyczni burmistrzowie rekrutowani z miejscowej ludności identyfikującej się z III Rzeszą.[6] We wrześniu 1943 r. język niemiecki uzyskał równy status z językiem włoskim.[6] Niemieckie i ladyńskie nazwy ulic i miejscowości wyświetlano obok nazw włoskich.[6] Faszystowskie i włoskojęzyczne gazety zostały zamknięte, a import gazet z RSI został zakazany.[6] Partia faszystowska została zdelegalizowana.[6] Wprowadzono prawa ograniczające imigrację Włochów uciekających przed służbą wojskową z RSI.[6] Jednak lira włoska pozostała prawnym środkiem płatniczym.[6]

Skutkiem tej polityki było szybkie i drakońskie odwrócenie rygorystycznej polityki italianizacji, która została narzucona regionowi przez włoski rząd od początku lat dwudziestych XX wieku.

Jednostki wojskowe w regionie podlegały Befehlshaber Operationszone Alpenvorland dowodzonej przez generała der Infanterie Joachima Witthöfta(inne języki), byłego dowódcę dywizji w XXVII Korpusie Armii Niemieckiej.

Współpraca

Pierwotne egzekwowanie niemieckich przepisów było wykonywane przez Südtiroler Ordnungsdienst[7] (SOD, cywilna policja „Tyrolu Południowego”), która została zrekrutowana z UOTP(inne języki) (Arbeitsgemeinschaft der Optanten für Deutschland); w Prowincji Teydent jej odpowiednikiem było Corpo di Sicurezza Trentino (CST), a w prowincji Belluno Corpo di Sicurezza Bellunese (CSB), oba złożone z osób powołanych spośród wszystkich mieszkańców płci męskiej w wieku od osiemnastu do pięćdziesięciu lat. SOD był również aktywnie zaangażowany w ściganie Żydów i znanych „Dableiberów” (tych, którzy wybrali Włochy, gdy zostali zmuszeni do zadeklarowania swojej wierności), takich jak Josef Mayr-Nusser, Michael Gamper, Friedl Volgger, Rudolf Posch i Josef Ferrari. Wielu z rodu Dableiberów to byli lub obecni księża katolicki i byli prześladowani przez Niemców.

Deportacja Żydów z Prealp

12 września 1943 r., niemal natychmiast po rozpoczęciu niemieckiej okupacji, dowódca SS i policji w Alpach Karl Brunner wydał rozkaz aresztowania wszystkich Żydów w regionie.[8] Wielu z nich ze społeczności żydowskich w regionie zostało deportowanych i zamordowanych w obozach zagłady.[9][10]

W regionie znajdował się również obóz przejściowy Bozen(inne języki), który działał od lata 1944 r. do końca wojny i był wykorzystywany do tranzytu włoskich Żydów do Auschwitz i innych obozów.[11][12]

Okrucieństwa

Region ten był miejscem ostatnich niemieckich okrucieństw podczas II wojny światowej. Pod koniec wojny w Tyrolu Południowym stacjonowało ponad 70 000 niemieckich żołnierzy i policjantów, gotowych do ewentualnej ostatniej obrony. Po kapitulacji Niemiec we Włoszech wybuchły uroczystości ludności włoskojęzycznej; 30 kwietnia zginęło 11 osób w Merano, a 3 maja 1945 r. w Bolzano zginęło 41 osób, gdy oddziały Wehrmachtu i SS strzelały do ​​cywilów. To i trwające starcia między wojskami niemieckimi a włoskimi partyzantami zostały nazwane bitwą pod Bolzano (wł. Battaglia di Bolzano).[13] Winą za te zabójstwa obarcza się przywódcę SS i policji Karla Brunnera,[10] ale także chaotyczne okoliczności po stronie włoskiej i niemieckiej po kapitulacji.[13]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Po kapitulacji Niemiec Bolzano zostało objęte okupacją wojskową ONZ i zwrócone Włochom dopiero w 1947 r., gdy miasto stało się republiką.
  2. ↑ Gianmarco Bresadola (2004), The Legitimising Strategies of the Nazi Administration in Northern Italy: Propaganda in the Adriatisches Küstenland, t. 13 (4), Contemporary European History, 425–451., DOI: 10.1017/S0960777304001882, ISSN 0960-7773 ISSN 0960-7773, JSTOR: 20081231 JSTOR 20081231, S2CID 159821248 (ang.).
  3. ↑ Albert Speer (1995), Inside the Third Reich, London: Weidenfeld & Nicolson, s. 420, ISBN 978-1-84212-735-3 (ang.).
  4. ↑ Rolf Steininger (2003), South Tyrol: a minority conflict of the twentieth century, New Brunswick, N.J., U.S.A: Transaction Publishers, s. 68, ISBN 0-7658-0800-5 (ang.).
  5. ↑ Steininger 2003, s. 69 (niem.).
  6. ↑ a b c d e f g Steininger 2003, s. 71 (niem.).
  7. ↑ Steininger 2003, s. 70 (niem.).
  8. ↑ Sabine Mayr (2017), The Annihilation of the Jewish Community of Meran: A Land on the Threshold. South Tyrolean Transformations, 1915–2015, Georg Grote, Hannes Obermair, Oxford, Bern, New York: Peter Lang, s. 53–75, ISBN ISBN, ISBN 978-3-0343-2240-9 (ang.).
  9. ↑ Im Güterwagon nach Auschwitz (W wagonie towarowym do Auschwitz) [online], Portal informacyjny Salto (Tyrol Południowy), 27 stycznia 2018 [dostęp 2024-10-15] (niem.).
  10. ↑ a b Dennis Whitehead (25 sierpnia 2016), In the Shadow of Sunrise: The Secret Surrender of Italy [online], warfarehistorynetwork.com [dostęp 2024-10-15] (ang.).
  11. ↑ BOLZANO [online], ANED – National Association of Italian political deportees from Nazi concentration camps, 10 września 2018 [dostęp 2024-10-15] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-10] (ang.).
  12. ↑ Bozen-Gries [online], Gedenkorte Europa 1939–1945 [dostęp 2024-10-15] (niem.).
  13. ↑ a b Bolzano, 3.05.1945, Atlante dei massacri nazisti e fascisti in Italia [dostęp 2024-10-15] (wł.).

Bibliografia

  • Andrea Di Michele, Rodolfo Taiani (wydawca): Die Operationszone Alpenvorland im Zweiten Weltkrieg. Athesia: Bozen, 2009. ISBN 978-88-8266-573-9.
  • Margareth Lun: NS-Herrschaft in Südtirol. Die Operationszone Alpenvorland 1943–1945 (Innsbrucker Forschungen zur Zeitgeschichte; Bd. 22). Studienverlag: Wien-Innsbruck-München-Bozen, 2004.
  • Margareth Lun: Südtirol unter NS-Herrschaft. In: Südtirol in Wort und Bild. Studienverlag: Wien-Innsbruck-München-Bozen, 3. kwartał 2005/49. Kategoria: Dla młodzieży, s. 26–32.
  • Sabine Mayr: The Annihilation of the Jewish Community of Meran. A Land on the Threshold. South Tyrolean Transformations, 1915–2015. In: Georg Grote, Hannes Obermair (wydawca). Peter Lang: Oxford u. a., 2017, s. 53–75. ISBN 978-3-0343-2240-9.
  • Gerald Steinacher: Südtirol und die Geheimdienste 1943–1945. Studienverlag: Innsbruck-Wien, 2000.
  • Gerald Steinacher (wydawca): Südtirol im Dritten Reich: NS-Herrschaft im Norden Italiens (1943–1945) / L’Alto Adige nel Terzo Reich: l’occupazione nazista nell’Italia settentrionale (1943–1945). Studienverlag: Innsbruck-Wien-München-Bozen, 2003.
  • Martha Verdorfer: Vertrauter Faschismus in der Operationszone Alpenvorland. Das 20. Jahrhundert in Südtirol. Totaler Krieg und schwerer Neubeginn. In: Gottfried Solderer (wydawca). Band 3 (1940–1959), Edition Raetia: Bozen, 2001, s. 48–60. ISBN 88-7283-152-0.
  • Michael Wedekind: Nationalsozialistische Besatzungs- und Annexionspolitik in Norditalien 1943 bis 1945. Die Operationszonen „Alpenvorland“ und „Adriatisches Küstenland“ (Militärgeschichtliche Studien 38), wydawca z Biura Badań Historii Wojskowości. R. Oldenbourg Verlag: München, 2003. ISBN 3-486-56650-4.
  • Rolf Wörsdorfer: Deutsche Blicke auf den Adriaraum. Vom Bau der Südbahn bis zum Ende des Zweiten Weltkriegs (1857–1945). Regionale Zivilgesellschaft in Bewegung – Cittadini innanzi tutto. Festschrift für Hans Heiss. In: Hannes Obermair et al. (wydawca). Folio Verlag: Wien-Bozen, 2012, s. 94–116. ISBN 978-3-85256-618-4.
Podział administracyjny III Rzeszy
Prowincje (Gaue)
Okręgi Rzeszy(inne języki) (Reichsgaue(inne języki))
„Prowincje zagraniczne” (Auslandsgaue)
Protektoraty i państwa-wasale
Komisariaty Rzeszy(inne języki) (Reichskommissariate(inne języki))
Strefy operacyjne
Inne jednostki administracyjne o przeróżnym ustroju politycznym

Herb III Rzeszy

  1. ↑ Do tej jednostki administracyjnej należał także Okręg Białostocki.
  2. ↑ a b Ta jednostka administracyjna została wkrótce zlikwidowana, a następnie zastąpiona przez Komisariat Rzeszy(inne języki) o nazwie: Belgia-Francja Północna(inne języki).
  3. ↑ To państwo zostało wkrótce zlikwidowane, a następnie zastąpione przez Komisariat Rzeszy(inne języki) o nazwie: Norwegia(inne języki).
Kembali kehalaman sebelumnya