Tadeusz Władysław Pieronek [1] (ur. 24 października 1934 w Radziechowach , zm. 27 grudnia 2018 w Krakowie ) – polski duchowny rzymskokatolicki , kanonista , profesor nauk prawnych , biskup pomocniczy sosnowiecki w latach 1992–1998, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski w latach 1993–1998, rektor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie w latach 1998–2004.
Życiorys
Młodość i wykształcenie
Urodził się 24 października 1934 w Radziechowach na Żywiecczyźnie [1] . Kształcił się w Liceum Ogólnokształcącym w Żywcu [2] , gdzie w 1951 uzyskał świadectwo dojrzałości[3] .
W latach 1951–1956 odbył formację kapłańską w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie . Do 1954, do momentu usunięcia jednostki ze struktur uniwersytetu, studiował jednocześnie na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego . Święcenia subdiakonatu i diakonatu otrzymał przez posługę biskupa Franciszka Jopa , wikariusza kapitulnego archidiecezji krakowskiej. Święceń prezbiteratu udzielił mu 26 października 1957 w kościele św. Michała w Krakowie miejscowy administrator apostolski i arcybiskup metropolita lwowski Eugeniusz Baziak [1] .
W latach 1956–1960 studiował na Wydziale Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego , gdzie na podstawie dysertacji Organizacja prawna kapituły kolegiaty św. Anny w Krakowie otrzymał doktorat . W latach 1961–1965 kontynuował studia na Wydziale Prawa Cywilnego Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego w Rzymie. Odbył też trzyletnie Studium Roty Rzymskiej, uzyskując w 1965 dyplom adwokata rotalnego[1] .
Prezbiter
W 1958 pracował jako wikariusz w parafii Opatrzności Bożej w Bielsku-Białej . W latach 1960–1961 był notariuszem w Kurii Metropolitalnej w Krakowie, a w latach 1965–1990 obrońcą węzła małżeńskiego w Sądzie Metropolitalnym w Krakowie. Od 1971 do 1979 pełnił funkcję sekretarza Duszpasterskiego Synodu Archidiecezji Krakowskiej (1972–1979[4] ), a w latach 1975–1983 sekretarza I Synodu Prowincji Krakowskiej[5] . W 1979 otrzymał godność kapelana honorowego Jego Świątobliwości [1] .
W strukturach Konferencji Episkopatu Polski został w 1975 członkiem Komisji ds. Rewizji Prawa Kanonicznego (od 1984 Komisji Prawnej), a w 1983 zespołu mającego zadanie przełożenia na język polski nowego kodeksu prawa kanonicznego . W 1987 objął funkcję krajowego duszpasterza prawników[1] . Również w 1987 został sekretarzem II Ogólnopolskiego Synodu Plenarnego w Polsce (1991–1999[6] )[1] . W 1989 wszedł w skład Papieskiej Rady ds. Interpretacji Tekstów Ustawodawczych (od 1999 Papieskiej Rady ds. Tekstów Prawnych[7] )[1] .
Uczestniczył w pracach Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności [8] . Od 1990 brał udział w rozmowach dyplomatycznych z rządem RP w sprawie zawarcia konkordatu [1] .
Działalność naukowo-akademicka
Habilitację otrzymał w 1975 na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie po przedłożeniu rozprawy «Duplex sententia conformis» w sprawach o nieważność małżeństwa w prawie kanonicznym. Studium historyczno-prawne [1] . W 1987 uzyskał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego nauk prawnych [1] [9] .
W latach 1965–1967 prowadził wykłady z prawa kanonicznego i był prefektem w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie. W 1965 podjął wykłady i seminarium z prawa kanonicznego na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie (od 1981 Papieskiej Akademii Teologicznej). Tamże w 1968 objął stanowisko zastępcy profesora, a w 1976 docenta . W latach 1974–1980 sprawował urząd prodziekana Papieskiego Wydziału Teologicznego w Krakowie[1] , a w latach 1998–2004 rektora Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie[6] . Ponadto od 1967 do 1976 był zatrudniony jako adiunkt na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, a w 1985 prowadził gościnne wykłady na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Świętego Krzyża w Rzymie[1] .
W 1965 wszedł w skład Polskiego Towarzystwa Teologicznego , w którym to gremium w latach 1966–1968 pełnił funkcję sekretarza generalnego. W 1990 został członkiem założycielem Stowarzyszenia Kanonistów Polskich oraz członkiem Consiglio Direttivo Międzynarodowego Stowarzyszenia dla Rozwoju Prawa Kanonicznego[1] . Wszedł w skład Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności . Należał do Rady Fundacji im. Stefana Batorego [9] . Został członkiem kolegiów redakcyjnych periodyków: „Prawo Kanoniczne”, „Collectanea Theologica ”, „Analecta Cracoviensia ”, a także Rady Wydawniczej ATK[1] .
W działalności naukowej zajmował się prawem kanonicznym, prawem publicznym , posoborowym ustawodawstwem synodalnym i kwestiami dotyczącymi konkordatu [10] .
Biskup
Tadeusz Pieronek uczestniczący w rozmowie z cyklu Akademia Sztuk Przepięknych na Przystanku Woodstock (2012)
25 marca 1992, wraz z reorganizacją podziału administracyjnego Kościoła w Polsce , Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym nowo utworzonej diecezji sosnowieckiej i przydzielił mu stolicę tytularną Cufruta [1] [6] . Święcenia biskupie otrzymał 26 kwietnia 1992 w bazylice św. Piotra w Rzymie . Udzielił mu ich Jan Paweł II, któremu asystowali kardynał Angelo Sodano , sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej, i kardynał Franciszek Macharski , arcybiskup metropolita krakowski[1] . Jako dewizę biskupią przyjął słowa „In veritate ” (W prawdzie )[11] . W diecezji objął urząd wikariusza generalnego [1] . 31 sierpnia 1998 Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa pomocniczego diecezji sosnowieckiej[6] .
Został rezydentem archidiecezji krakowskiej , gdzie objął funkcję delegata Arcybiskupa Metropolity Krakowskiego do spraw nauki i kultury[12] . W 2005 został mianowany kanonikiem Kapituły Metropolitalnej na Wawelu [13] . Brał udział w procesie beatyfikacyjnym Jana Pawła II , przewodnicząc w latach 2005–2006 trybunałowi rogatoryjnemu w Krakowie[6] .
W ramach prac Konferencji Episkopatu Polski był w latach 1992–1993 zastępcą sekretarza generalnego, a w latach 1993–1998 sekretarzem generalnym Konferencji[5] . Został członkiem Rady Głównej (od 1996 Rady Stałej) i Rady Programowej Katolickiej Agencji Informacyjnej [1] . Z nominacji Jana Pawła II od 11 maja 1998 do 21 czerwca 2010 pełnił funkcję przewodniczącego Kościelnej Komisji Konkordatowej[14] [15] . Jako sekretarz generalny Konferencji koordynował całość prac organizacyjnych podróży apostolskiej Jana Pawła II do Polski w 1997 , zainicjował wydawanie „Akt Konferencji Episkopatu Polski”, a także przyczynił się do założenia Katolickiej Agencji Informacyjnej i Fundacji „Opoka”. W okresie, kiedy przewodniczył Kościelnej Komisji Konkordatowej, unormowano m.in.: kwestie małżeństw konkordatowych , problemy kościelnego szkolnictwa wyższego i wydziałów teologicznych na uniwersytetach państwowych, sprawy związane z ubezpieczeniem duchownych oraz zagadnienie statusu prawnego kapelanów szpitali i więzień[6] .
Uczestniczył w przygotowaniach papieskiej podróży apostolskiej w 1999 , a po jej zakończeniu przyczynił się do powołania Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia” i został członkiem Rady Fundacji[6] . Objął przewodniczenie w kapitule Nagrody Totus w kategorii propagowanie nauczania Jana Pawła II[6] oraz Radzie Programowej Instytutu Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie[16] . W 2000 został przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego Międzynarodowych Konferencji „Rola Kościoła Katolickiego w procesie integracji europejskiej”, odbywających się pod patronatem Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej [6] . Należał do Rady Patronackiej Krakowskiego Hospicjum dla Dzieci im. ks. prof. Józefa Tischnera [10] .
Trumna z ciałem Tadeusza Pieronka na katafalku podczas mszy świętej w katedrze na Wawelu
Zmarł nagle 27 grudnia 2018 w Krakowie[17] . 3 stycznia 2019 został pochowany w krypcie grobowej kaplicy św. Michała Archanioła w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie [18] .
Odznaczenia i wyróżnienia
Postanowieniem prezydenta Polski Bronisława Komorowskiego z 17 kwietnia 2014 został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski [19] .
W 2019 został pośmiertnie uhonorowany Złotym Medalem Honorowym za Zasługi dla Województwa Małopolskiego [20] .
W 2011 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie [21] .
Został wyróżniony: Medalem Świętego Jerzego „Tygodnika Powszechnego ” (1998)[5] , Polską Nagrodę Europejską Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana (1998)[5] [22] , Medalem Europejskim przyznanym przez Komitet Integracji Europejskiej i Business Centre Club (2001)[23] , Nagrodą Orła Jana Karskiego (2008)[24] , Laurem Krakowa XXI wieku (2014)[25] oraz Nagrodą Fundacji im. Janiny Paradowskiej i Jerzego Zimowskiego (2017)[26] .
Przypisy
↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej . Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas” , 1998, s. 113–114. ISBN 83-7052-900-3 .
↑ Historia szkoły . lo-zywiec.pl. [dostęp 2018-06-23].
↑ Absolwenci liceum dziennego, którzy zdali egzamin maturalny lub ukończyli szkołę . lo-zywiec.pl. [dostęp 2018-06-23].
↑ Kraków: sesja o Synodzie Archidiecezji Krakowskiej . ekai.pl (arch.), 2004-06-07. [dostęp 2018-06-23].
↑ a b c d G. Polak: Kto jest kim w Kościele . Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna , 1999, s. 283–284. ISBN 83-911554-0-4 .
↑ a b c d e f g h i 75-lecie urodzin bp. Tadeusza Pieronka . episkopat.pl (arch.), 2009-10-21. [dostęp 2016-07-18].
↑ Papieska Rada ds. Tekstów Prawnych . catholic-hierarchy.org. [dostęp 2014-07-24]. (ang. ) .
↑ K. Barczyk, S. Grodziski, S. Grzybowski: Obywatelskie Inicjatywy Ustawodawcze Solidarności 1980–1990 . Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe , 2001, s. 5. ISBN 83-7059-503-0 . [dostęp 2023-07-07].
↑ a b Tadeusz Pieronek , [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB ) [dostęp 2018-12-28] .
↑ a b Ks. Biskup Tadeusz Pieronek . up.krakow.pl (arch.). [dostęp 2019-02-23].
↑ Tadeusz Pieronek na stronie Konferencji Episkopatu Polski . episkopat.pl. [dostęp 2016-10-09].
↑ Nota biograficzna Tadeusza Pieronka na stronie archidiecezji krakowskiej . diecezja.pl (arch.). [dostęp 2018-12-28].
↑ Kraków: nowi członkowie Kapituły Metropolitalnej na Wawelu . ekai.pl (arch.), 2005-09-19. [dostęp 2019-06-23].
↑ Nowy przewodniczący Kościelnej Komisji Konkordatowej . episkopat.pl (arch.), 2010-06-21. [dostęp 2016-07-18].
↑ Nominacja bp. Stanisława Budzika na przewodniczącego Kościelnej Komisji Konkordatowej . episkopat.pl (arch.), 2010-06-21. [dostęp 2014-07-24].
↑ Powołanie Rady Programowej Instytutu Dialogu Międzykulturowego . diecezja.pl (arch.). [dostęp 2018-12-28].
↑ Zmarł śp. Ks. Biskup Tadeusz Pieronek . diecezja.pl, 2018-12-27. [dostęp 2018-12-28].
↑ Bp Tadeusz Pieronek spoczął w krypcie kościoła św. Piotra i Pawła . ekai.pl, 2019-01-04. [dostęp 2019-01-05].
↑ M.P. z 2014 r. poz. 697 – pkt 1. [dostęp 2014-09-14].
↑ VIII sesja SWM zakończona . malopolska.pl, 2019-04-29. [dostęp 2019-06-08].
↑ Doktorzy honoris causa . wsp.krakow.pl (arch.). [dostęp 2019-02-23].
↑ Polska Nagroda Europejska . schuman.pl (arch.). [dostęp 2018-06-23].
↑ Bp Pieronek nagrodzony Medalem Europejskim . ekai.pl (arch.), 2001-03-27. [dostęp 2018-06-23].
↑ Kraków: bp Tadeusz Pieronek odebrał Nagrodę Orła Jana Karskiego . ekai.pl (arch.), 2008-05-12. [dostęp 2018-06-23].
↑ Laur dla biskupa Tadeusza Pieronka . krakow.pl (arch.), 2014-10-30. [dostęp 2017-03-07].
↑ Nagroda Fundacji im. Janiny Paradowskiej i Jerzego Zimowskiego dla Akcji Demokracja i bp. Pieronka . polityka.pl, 2017-10-25. [dostęp 2018-10-20].
Linki zewnętrzne
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Przewodniczący
Zastępcy przewodniczącego
Sekretarze generalni
Dyrektorzy Biura Prasowego KEP
Rzecznicy i dyrektorzy Biura Prasowego KEP
Rektorzy Papieskiej Akademii Teologicznej (1981–2009)
Rektorzy Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II (od 2009)
XX wiek
XXI wiek
2001: Zbigniew Gluza , Jan Sikorski
2002: Ewa Woydyłło-Osiatyńska , Leon Kieres
2003: Adam Michnik , Václav Havel
2004: Stana Buchowska , Norman Davies
2005: Barbara Skarga , Józef Życiński
2006: Leszek Kołakowski , Anna Dymna
2008: Anna Otffinowska , Michael Schudrich
2009: Krystyna Starczewska , Leszek Balcerowicz
2010: Wacław Hryniewicz , Aleksandr Gurjanow
2011: Jerzy Jedlicki , Ludwik Wiśniewski
2012: Danuta Wałęsa , Andrzej Augustyński
2013: Agnieszka Holland , Michał Heller
2015: Jan Adam Kaczkowski
2016: Giusi Nicolini , Karol Modzelewski
2017: Adam Strzembosz , Maria Dąbrowska-Majewska
2018: Ewa Błaszczyk , Wojciech Polak
2019: Barbara Engelking , Tomáš Halík
Identyfikatory zewnętrzne: