Tinto Brass
|
| Prawdziwe imię i nazwisko
|
Giovanni Tinto Brass
|
| Data i miejsce urodzenia
|
26 marca 1933
Mediolan
|
| Zawód
|
reżyser, scenarzysta, montażysta, aktor
|
| Współmałżonek
|
Carla Cipriani
(1957–2006; jej śmierć)
|
| Lata aktywności
|
od 1963
|
|
|
|
|
| Strona internetowa
|
Giovanni „Tinto” Brass[1] (ur. 26 marca 1933 w Mediolanie) – włoski reżyser, scenarzysta, montażysta i aktor[2]. Jego imię zostało wykorzystane jako tytuł instrumentalnego utworu progresywno-rockowej grupy muzycznej Porcupine Tree z albumu Stupid Dream.
Życiorys
Wczesne lata
Giovanni Brass urodził się w niedzielę 26 marca 1933 roku, w rodzinie sławnego artysty Italico Brassa, który był jego dziadkiem. Italico nadał swojemu wnukowi przydomek "Tintoretto", z którego Giovanni stworzył swoje filmowe nazwisko Tinto Brass[3]. Tinto odziedziczył po dziadku zdolności artystyczne, wolał jednak wykorzystać je w przemyśle filmowym.
W 1957 ukończył prawo w Padwie[3], ale jego wielką pasją stało się kino. Dlatego przeniósł się do Paryża, by pracować jako archiwista w jednym z najbardziej prestiżowych i bogatych zbiorów filmowych na świecie – Cinémathèque Française[4]. To w tym środowisku stykał się z rodzącą się Nową Falą i jej realistycznym, autorytatywnym i innowacyjnym duchem. Tutaj Brass rozpoczął pracę jako asystent reżysera Alberto Cavalcantiego i Jorisa Ivensa[3]. Po powrocie do Włoch został asystentem Roberto Rossellini podczas realizacji filmu dokumentalnego India (India: Matri Bhumi, 1958) i dramatu wojennego Generał della Rovere (Il generale Della Rovere, 1959) z Vittorio De Sicą, Ivo Garranim i Franco Interlenghim.
Twórczość
Rozpoczynając pracę we włoskim przemyśle filmowym Brass od razu zetknął się z tak sławnymi twórcami jak Federico Fellini. W 1963 roku wyreżyserował swój pierwszy film Kto pracuje, ten stracony – Na szczycie świata (Chi lavora è perduto (In capo al mondo)), niejasno autobiograficzną opowieść o młodym bezrobotnym anarchiście buntującym się przeciwko systemowi, w którym się potyka, jest blokowany przez cenzurę[3], czyniąc prowokacyjne i niekonwencjonalne przesłanie polityczne i społeczne. W późniejszym okresie tworzył filmy awangardowe, takie jak film giallo Jestem tym, kim jestem (Col cuore in gola, 1966) z Jeanem-Louisem Trintignantem i Davidem Prowse, komedia Krzyk (L'urlo, 1968) z Gigi'm Proiettim[5] czy sentymentalny dramat erotyczny Czarne na białym (Nerosubianco, 1969)[6].
Vanessa Redgrave i Franco Nero zagrali w jego dwóch dramatach: Wyrzutek (Dropout, 1970) i Wakacje (La vacanza, 1971), który został nagrodzony na Festiwalu Filmowym w Wenecji. Następnie wyreżyserował Salon Kitty (1976) z Helmutem Bergerem, Ingrid Thulin, Johnem Irelandem, Johnem Steinerem i Bekimem Fehmiu. Sukces filmu spowodował, że reżyserem zainteresował się szef czasopisma „Penthouse” Bob Guccione[7]. Zaproponował Brassowi wyreżyserowanie filmu na podstawie powieści Gore Vidala Kaligula z Malcolmem McDowellem. W 1979 roku twórca ukończył zdjęcia do filmu, ale poróżnił się z producentem. Powodem były sceny, które Guccione chciał wmontować. Brass przez cały czas odcinał się od Kaliguli. Jak na ironię, ten film został najbardziej znanym filmem reżysera.
W późniejszych latach wyspecjalizował się w reżyserii filmów erotycznych, m.in. zrealizował dramat Papryka (Paprika, 1991) z udziałem Debory Caprioglio i Stéphane Ferrary. Zasłynął z dobrego smaku i wyczucia, choć nie uniknął popadania w zwykłą pornografię. Pomimo kontrowersji uważany jest za estetę, twórcę wyrafinowanego i wzór dla wielu innych. Potrafił ukazać złożone, psychologiczne aspekty ludzkiego erotyzmu w sposób bardzo sugestywny, nie popadając w podejście akademickie i zachowując w swoich obrazach silne napięcie.
Nagrody i nominacje
Filmografia
- 1958 – Spatiodynamisme (reż. Tinto Brass i Nicolas Schoeffer)
- 1963 – Chi lavora è perduto (In capo al mondo)
- 1964 – Ça ira (Il fiume della rivolta)
- 1964 – Moja żona (La mia signora)
- 1964 – Latający spodek (Il disco volante)
- 1966 – Yankee
- 1967 – Col cuore in gola
- 1968 – L'urlo
- 1969 – Czarne na białym (Nerosubianco)
- 1970 – Drop-out
- 1971 – Wakacje (La Vacanza)
- 1971 – I Miss Sonia Henie (reż. Miloš Forman, Paul Morrissey, Henry Buck, Dušan Makavejev, Frederick Wisemanó, Tinto Brass, Karpo Aćimović-Godina, Mladomir 'Puriša' Đorđević) – krótkometrażowy[2]
- 1976 – Salon Kitty
- 1979 – Kaligula (Caligola)
- 1980 – Action
- 1983 – Klucz (La Chiave)
- 1985 – Miranda
- 1987 – Capriccio
- 1988 – Snack Bar Budapest
- 1991 – Papryka (Paprika)
- 1992 – Così fan tutte
- 1994 – Mężczyzna, który patrzy (L'uomo che guarda)
- 1995 – Fermo posta Tinto Brass
- 1998 – Frywolna Lola (Monella)
- 2000 – Trasgredire
- 2002 – Senso '45
- 2003 – Zrób to dobrze! (Fallo!)
- 2005 – Monamour
- 2009 – Hotel Courbet[2]
Przypisy
Linki zewnętrzne
