Torpedowce typu Komet – szwedzkie torpedowce z przełomu XIX i XX wieku. W latach 1895–1904 w stoczniach Schichau w Elblągu, Örlogsvarvet(inne języki) w Karlskronie, Finnboda Varv(inne języki) w Sztokholmie i Lindholmen(inne języki) w Göteborgu zbudowano 12 okrętów tego typu. Torpedowce weszły w skład Svenska marinen w latach 1896–1904. W 1921 roku wszystkie okręty zostały przeklasyfikowane na patrolowce, a z listy floty zostały skreślone w latach 1925–1947.
Projekt i budowa
Torpedowce 1. klasy(inne języki) typu Komet były projektem niemieckiej stoczni Schichau w Elblągu[1] . Prototypowy „Komet” został zbudowany w macierzystej stoczni Schichau w Elblągu, a pozostałych 11 okrętów powstało w krajowych stoczniach Örlogsvarvet(inne języki) w Karlskronie, Finnboda Varv(inne języki) w Sztokholmie i Lindholmen(inne języki) w Göteborgu[1] . Stępki torpedowców położono w latach 1895–1903, a zwodowane zostały w latach 1896–1904[1] [3].
Torpedowce typu Komet[1] [3]
Okręt
|
Stocznia
|
Położenie stępki
|
Wodowanie
|
Wejście do służby
|
Los
|
„Komet” (V20)
|
Schichau
|
1895
|
4 czerwca 1896
|
1896
|
wycofany w 1925
|
„Blixt” (V27)
|
Örlogsvarvet
|
1897
|
26 lipca 1898
|
1898
|
wycofany 13 czerwca 1947
|
„Meteor” (V28)
|
1897
|
28 września 1898
|
1898
|
wycofany 13 czerwca 1947
|
„Stjerna” (V29)
|
1897
|
21 marca 1899
|
1899
|
wycofany w 1937
|
„Orkan” (V30)
|
1899
|
24 kwietnia 1900
|
1900
|
wycofany 13 czerwca 1947
|
„Bris” (V31)
|
1899
|
5 maja 1900
|
1900
|
wycofany w 1937, zatopiony jako okręt-cel w 1938
|
„Vind” (V32)
|
1899
|
16 maja 1900
|
1900
|
wycofany w 1937
|
„Virgo” (V33)
|
1901
|
9 września 1902
|
1902
|
wycofany 30 grudnia 1941
|
„Mira” (V34)
|
1901
|
26 kwietnia 1902
|
1902
|
wycofany 17 grudnia 1943
|
„Orion” (V35)
|
Finnboda
|
1902
|
5 września 1903
|
1903
|
wycofany 13 czerwca 1947
|
„Sirius” (V36)
|
1902
|
12 września 1903
|
1903
|
wycofany 24 lipca 1942
|
„Kapella” (V37)
|
Lindholmen
|
1903
|
14 kwietnia 1904
|
1904
|
wycofany w 1937
|
Dane taktyczno–techniczne
Okręty były torpedowcami o długości całkowitej 39,8 metra (39 metrów na wodnicy), szerokości całkowitej 4,8 metra i zanurzeniu 2,5 metra[1] [2]. Wyporność normalna wynosiła 92 tony, a pełna 120 ton[1] [4][a]. Były napędzane przez pionową maszynę parową o mocy 1300 KM, do której parę dostarczał jeden kocioł[1] [b]. Maksymalna prędkość napędzanych jedną śrubą jednostek wynosiła 23 węzły[1] [1] [c]. Okręty zabierały zapas węgla wynoszący 17 ton[1] [5].
Uzbrojenie artyleryjskie jednostek składało się z dwóch pojedynczych dział kalibru 37 mm K/39 M98 L/37[1] [2][d]. Okręty wyposażone były w dwie pojedyncze wyrzutnie torped kalibru 381 mm: 11 torpedowców miało jedną stałą wyrzutnię na dziobie i jedną obracalną na pokładzie, a „Mira” wyposażona była w dwie obracalne wyrzutnie umieszczone na pokładzie[1] [2].
Załoga pojedynczego okrętu składała się z 18 oficerów, podoficerów i marynarzy[1] [e].
Służba
Torpedowce typu Komet zostały wcielone do służby w Svenska marinen w latach 1896–1904[1] . W 1921 roku wszystkie okręty zostały przeklasyfikowane na patrolowce, w związku z czym zdemontowano z nich wyrzutnie torpedowe i wyposażono w trały mechaniczne[1] [3][f]. Jednostki straciły wówczas nazwy i pływały pod oznaczeniem Vedettbåt n:r 20 i Vedettbåt n:r 27–37[1] [6]. Jako pierwszy w 1925 roku ze służby został wycofany „Komet”, w 1937 roku skreślono z listy floty cztery jednostki, a pozostałe siedem zakończyło służbę w latach 40. XX wieku[3][6].
Uwagi
- ↑ Wyporność 92 tony potwierdza także Leyland i Brassey 1906 ↓, s. 301. Natomiast Gardiner, Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 363 podają wyporność 90 ton, a Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 370 od 94 do 117 ton.
- ↑ Leyland i Brassey 1906 ↓, s. 301 i Gardiner, Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 363 podają, że moc siłowni wynosiła od 1050 do 1330 KM.
- ↑ Leyland i Brassey 1906 ↓, s. 301 podają, że prędkość maksymalna wynosiła od 23 do 23,8 węzła, a Gardiner, Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 363 podają, że okręty osiągały od 22,25 do 24 węzłów
- ↑ Leyland i Brassey 1906 ↓, s. 301 podają, że pierwsze cztery okręty były uzbrojone w dwa działa kalibru 47 mm (1,9 cala).
- ↑ Leyland i Brassey 1906 ↓, s. 301 podają, że załoga prototypowego „Kometa” liczyła 16 osób.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 358 podaje, że „Komet” został przeklasyfikowany na patrolowiec w 1918 roku.
Przypisy
Bibliografia
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1860–1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik (red.). New York: Mayflower Books Inc., 1979. ISBN 0-8317-0302-4. (ang.).
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Ivan Gogin: KOMET 1st class torpedo boats (1896-1904). Navypedia. [dostęp 2024-06-08]. (ang.).
- The Naval Annual, 1906. J. Leyland, T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1906. (ang.).