Ulica rozpoczyna się od skrzyżowania ulic Wiejskiej i Jazdów. Następnie biegnie na zachód, przecinając Aleje Ujazdowskie oraz ulice Mokotowską i Kruczą. Dochodzi do pl. Konstytucji. W tym miejscu następuje przerwa w ciągłości ulicy. Ponownie rozpoczyna ona bieg kilkanaście metrów za placem Konstytucji i wpada w ulicę Koszykową na skrzyżowaniu tej ostatniej z ulicą Emilii Plater.
Historia
Dawna droga narolna[1]. Została uregulowana w 1770[1]. Nadana nazwa oddawała ówczesny wygląd ulicy, która została obsadzona drzewami i stanowiła element założenia ujazdowskiego[2]. Przed 1781 odcinek między Alejami Ujazdowskimi i ul. Mokotowską nosił nazwę ulicy Bazyliańskiej, od znajdującej się tam posiadłości bazylianów[3].
Do 1863 zabudowę ulicy tworzyły wille i pałacyki, wzniesione wśród ogrodów i pól uprawnych[3]. W końcu XIX wieku przy ulicy zaczęły powstawać liczne kamienice czynszowe[3]. W 1896 w rogu ulicy Pięknej i Alej Ujazdowskich założono park Ujazdowski[3].
Około 1930 nazwa ulicy została zmieniona na Piusa XI[5]. Pius XI, a właściwie Achille Ratti, w kwietniu 1918 został mianowany przez papieża Benedykta XV wizytatorem apostolskim w Polsce. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został nuncjuszem apostolskim. Podczas Bitwy Warszawskiej, gdy cały korpus dyplomatyczny ewakuował się do Poznania, pozostał w Warszawie jako jeden z dwóch (obok posła Włoch) przedstawicieli dyplomatycznych obcego państwa[6].
Niemieckie władze okupacyjne zmieniły nazwę ulicy na Piusstrasse (ulica Piusa). 17 października 1943 przed budynkiem pod nr 17 odbyła się druga egzekucja uliczna w Warszawie[7].
Uchwałą Stołecznej Rady Narodowej z dnia 26 marca 1949 przywrócono ulicy pierwotną nazwę Piękna[9]. W latach 1951–1952 przy skrzyżowaniu z ulicą Marszałkowską wybudowano domy Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, a linia zabudowy Pięknej od nr 24 do tej ulicy została przesunięta na północ[5].
ul. Piękna 1 − Ambasada Francji wraz z Misją Ekonomiczną, będącą przedstawicielstwem Francuskiej Agencji ds. Rozwoju Międzynarodowego Przedsiębiorstw Ubifrance (Agence française pour le développement international des entreprises)
ul. Piękna 1a – budynek i siedziba spółki Desa Unicum
ul. Piękna 17 − zabytkowa kapliczka (w podwórzu); miejsce, w którym znajdował się pałacyk Klary Dillenius, a w nim Ambasada Niemiec (1920–1939). Budynek został zbombardowany przez Luftwaffe we wrześniu 1939 i nie został odbudowany.
ul. Piękna 17 − tablica z piaskowca upamiętniająca miejsce publicznej egzekucji grupy Polaków 17 października 1943 umieszczona w latach 50. na fragmencie muru[10]
ul. Piękna 18 − Zaułek Piękna – biurowiec wybudowany w latach 2004–2005
ul. Piękna 19 − tzw. mała PAST-a, o którą podczas powstania warszawskiego w dniach 4−20 sierpnia, toczyły się ciężkie walki, zakończone 23 sierpnia zdobyciem budynku przez Polaków (trzy dni po zdobyciu „dużej” PAST-y przy ulicy Zielnej 37/39)
ul. Piękna 47 − zabytkowa kamienica z 1904 (vis-a-vis Hali Koszyki) należącej pierwotnie do hr. Collona-Walewskich (podwójny adres: także Koszykowa 64); obecnie ostatnia kamienica lewostronnej części ul. Pięknej (nie została zniszczona w czasie wojny)
W Warszawie znajduje się też druga ulica Piękna, w dzielnicy Wesoła, co jest wynikiem pozostawienia bez zmian ponad 260 dublujących się nazw ulic i placów po przyłączeniu w 2002 Wesołej do Warszawy[12].
Przypisy
↑ abEugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 158.
↑ abcdEugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 159.
↑Paweł Brykczyński: Gotowi na przemoc. Mord, antysemityzm i demokracja w międzywojennej Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2017, s. 72. ISBN 978-83-65853-20-2.
↑Edward J. Pałyga: Warszawski korpus dyplomatyczny [w:] Warszawa II Rzeczypospolitej 1918–1939. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 263.
↑Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 77.
↑Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2005, s. 356. ISBN 83-11-10124-8.
