VII symfonia Schuberta

VII Symfonia E-dur (D729) – symfonia skomponowana przez Franza Schuberta w 1821 roku.

Schubert rozpoczął prace nad VII Symfonią E-dur w sierpniu 1821 roku. W międzyczasie pracował nad oratorium Lazarus, które przerwał przed ukończeniem II aktu, naszkicował dwa akty opery Sakuntala oraz ukończył zamówioną operę Die Zauberharfe. Rozpoczął również pracę nad Mszą As-dur (D678)^[1].

Rękopis Symfonii E-dur jest wyjątkowy. Jest to w pełni zinstrumentowany utwór. Są to szkice orkiestrowe a nie fortepianowe, jak w przypadku innych dzieł Schuberta^[2]. Ponad 2/3 rękopisu (ok. 950 z 1.340 taktów) zawiera jedynie pojedynczą linię melodyczną. Schubert zostawił w partyturze miejsce na brakujące partie instrumentalne. Na ostatniej stronie rękopisu Schubert napisał Fine co świadczy, że dzieło zostało przez niego ukończone^[3]. Mimo to pozostawienie Symfonii E-dur w szkicach potraktowane zostało jako „fragment wielkiej, nie zrealizowanej do końca koncepcji”^[4].

Po śmierci Schuberta szkice symfonii zostały przekazane przez jego brata Ferdynanda Felixowi Mendelssohnowi^[2]. O.E. Deutsch odnotował, że F. Mendelssohn, A. Sullivan oraz J. Brahms rozważali dokończenie VII Symfonii ze szkiców^[5].

VII Symfonia E-dur składa się z czterech części:

I Adagio – Allegro

II Andante

III Scherzo (Allegro)

IV Allegro giusto

W 1819 roku Schubert skomponował Uwerturę e-moll D 648^[6] oraz rozpoczął kopiowanie IV Symfonii B-dur Beethovena, w której wolny wstęp jest w tonacji molowej a później przechodzi w dur. W przypadku Symfonii E-dur Schuberta początkowe Adagio jest w tonacji e-moll a później przechodzi w Allegro E-dur^[7]. Fragmenty utworu, które pozostały w szkicach orkiestrowych zostały zrekonstruowane.

Autorzy rekonstrukcji VII Symfonii E-dur D 729 (w nawiasie podano datę rekonstrukcji):^[8]

1. John Francis Barnett (1880–1881)

2. Felix Weingartner (1934)

3. Brian Newbould (1977–1978)

Numeracja Symfonii E-dur zmieniała się na przestrzeni lat. Lista kompozycji Schuberta został opracowana w latach 40. XIX wieku przez Aloisa Fuscha po konsultacji z bratem kompozytora, Ferdynandem. W katalogu tym numer VIII otrzymała Symfonia E-dur. W drugiej połowie XIX wieku George Grove zestawił symfonie Schuberta w porządku chronologicznym, w którym numer VIII otrzymała Symfonia h-moll. Twórcy zrewidowanego katalogu Deutscha z 1978 roku, Walter Durr i Arnold Feil wyłączyli z Katalogu Deutscha VII Symfonię E-dur. Ich stanowisko jest kwestionowane i szeroko dyskutowane w świecie muzycznym^[9].

• Brian Newbould – Schubert and the Symphony. A New Perspective, Toccata Press, 1992.
• Tadeusz Marek – Schubert, PWM, Kraków, 1988.
• Michael Steinberg – The Symphony. A Listener's Guide, Oxford University Press, New York, 1995

Schubert The 10 Symphonies, Academy of St. Martin in the Fields – Neville Marriner, 6 CD Set, PHILIPS, 470 886-2.