Po śmierci Bolesława Krzywoustego Kujawy tworzyły formalnie jedną dzielnicę z Mazowszem. W literaturze przedmiotu niekiedy kwestionowana jest jednak przynależność Kujaw do dzielnicy Bolesława. Sugeruje się, że należały one do dzielnicy senioralnej. Hipoteza ta nie ma jednak żadnej podstawy źródłowej.
W 1186 zmarł, nie pozostawiając następcy, książę mazowiecki Leszek. Większość jego dziedzictwa przejął wówczas najmłodszy brat Mieszka Starego Kazimierz Sprawiedliwy. Część historyków przypuszcza, że już w tym momencie część jego władztwa - Kujawy opanował Mieszko III Stary przekazując nowy nabytek w ręce syna Bolesława (drugim alternatywnym wyjściem jest opanowanie Kujaw dopiero w 1194 po śmierci Kazimierza Sprawiedliwego).
Daty panowania
Władca
Pokrewieństwo
Uwagi (Kursywą oznaczono władztwa z innych dzielnic)
razem z braćmi Kazimierzem II i Siemowitem w księstwie Brzesko-kujawskim i księstwie dobrzyńskim
od 1288 samodzielne rządy w księstwie brzesko-kujawskim i w księstwie sieradzkim (PATRZ NIŻEJ)
w wyniku podziału 1314, zrzeka się księstwa inowrocławskiego, w zamian za księstwo bydgosko-wyszogrodzkie (PATRZ NIŻEJ - Księstwo bydgosko-wyszogrodzkie
księstwo gniewkowskie włączone ostatecznie do Królestwa Polskiego
Uwagi
Uwaga: Daty w wielu przypadkach są tylko orientacyjne. Uwzględniono te księstwa, nad którymi panowali odrębni książęta. Zostawiono Wacława II i Wacława III z rodu Przemyślidów, aby nie powodować przerw chronologicznych. Również przynależność niektórych ziem do poszczególnych Piastowiczów może być dyskusyjna.
