Wojtkowa

Wojtkowa
	wieś
	; Zabytkowa cerkiew
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	bieszczadzki
Gmina	Ustrzyki Dolne
Liczba ludności (2011)	473
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-712
Tablice rejestracyjne	RBI
SIMC	0361761
	Położenie na mapie gminy Ustrzyki Dolne Wojtkowa
	Położenie na mapie Polski Wojtkowa
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Wojtkowa
	Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego Wojtkowa
	49°34′21″N 22°33′09″E/49,572500 22,552500
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wojtkowa – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne^[5]^[6]. Leży przy DW890.

Do 1954 miejscowość była siedzibą gminy Wojtkowa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Historia

Wieś położona w powiecie przemyskim, była własnością Wojciecha Morskiego, została spustoszona w czasie najazdu tatarskiego w 1672 roku^[7].

W połowie XIX wieku właścicielami posiadłości tabularnej Wojtkowa i Wojtkówka byli spadkobiercy Nowosielskiego^[8].

W II Rzeczypospolitej wieś była położona powiecie dobromilskim województwa lwowskiego. W 1942. Ukraińska Policja Pomocnicza wywiozła wszystkich Żydów z Wojtkowej do getta, gdzie zostali zamordowani^[9].

Wieś w latach 1944–1947 miejscowość wielokrotnie atakowana przez UPA, mającą swoją siedzibę w lasach między Wojtkową a Grąziową. 29 czerwcu 1944 r. nacjonaliści ukraińscy uprowadzili i zamordowali po 3-dniowych torturach Jana Lichowskiego, kierownika miejscowej szkoły. Ciała nie odnaleziono (relacja córki zamordowanego, Lidii Ogonowskiej)^[10].

20 września i 22 października 1945 r. upowcy napadli na posterunek milicji w Wojtkowej. Za pierwszym razem budynku nie zdobyli, ale za drugim razem podpalili go wraz z osobami, które w nim się znajdowały. Tych, którzy próbowali się wydostać, wrzucano ponownie do środka. Łącznie w obu napadach zamordowano 67 Polaków, tak milicjantów, jak i osoby cywilne^[11]. UPA spaliła również dwór i folwark znajdujące się na Turzy (część Wojtkowej), należący do Nowosieleckich.

Według Jana Pisulińskiego, MO w Wojtkowej od jesieni 1944 do wiosny 1945 zabiła około 40 osób, wiele przed śmiercią torturując.

Zabytki

Cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Bogarodzicy z 1920^[12](od 1973 kościół rzymskokatolicki parafii św. Maksymiliana Kolbe w dekanacie Ustrzyki Dolne). Po wysiedleniu ludności ukraińskiej cerkiew pozostawała opuszczona, później użytkowana jako magazyn nawozów sztucznych. Wojtkowa miała dwie cerkwie. Druga została zniszczona w nieznanych okolicznościach podczas II wojny światowej. Został po niej tylko cmentarz przycerkiewny z grobami Nowosieleckich – szlachty zarządzającej Wojtkową.

Osobny artykuł: Cerkiew Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Wojtkowej.

Młyn z XIX wieku zbudowany z muru pruskiego, co jest ewenementem na tym terenie.
Murowana kapliczka z ok. 1890.
Budynek numer 32 z 1910 – do 1992 pokrycie dachu było ze strzechy.

Galeria

Szkoła
Pomnik z 1969
Tablica na pomniku

Zobacz też

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 149777
↑ Wieś Wojtkowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-03-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-04].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1475 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Andrzej Gliwa, Wykaz zniszczeń we wsiach i miastach ziemi przemyskiej po najeździe tatarskim z 1672 roku : (cz. I), w: Prace Historyczno-Archiwalne, Tom 13 (2003), Rzeszów 2003, s. 179.
↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 240.
↑ SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 143, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .
↑ StanisławS. Żurek StanisławS., Jan Lichowski, dyrektor szkoły w Wojtkowej [online], Kresowy Serwis Informacyjny [dostęp 2023-04-24] (pol.).
↑ SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., tamże.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 . s. 4

Linki zewnętrzne

Wojtkowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 766 .
Mszaniec, 1.) grupa domów na obszarze w. Wojtkowa, powiat dobromilski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 783 .
Zamordowani przez UPA

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 149777

[pwl-2] Wieś Wojtkowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-03-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[nsp-3] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-04].

[poczta-4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1475 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-5] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[roz-6] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[7] Andrzej Gliwa, Wykaz zniszczeń we wsiach i miastach ziemi przemyskiej po najeździe tatarskim z 1672 roku : (cz. I), w: Prace Historyczno-Archiwalne, Tom 13 (2003), Rzeszów 2003, s. 179.

[8] Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 240.

[siekierka-9] SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 143, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .

[10] StanisławS. Żurek StanisławS., Jan Lichowski, dyrektor szkoły w Wojtkowej [online], Kresowy Serwis Informacyjny [dostęp 2023-04-24] (pol.).

[11] SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., tamże.

[12] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 . s. 4

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]