Władysław Brandt
| Data i miejsce urodzenia
|
1838
Rudaki
|
| Data i miejsce śmierci
|
1912
Lwów
|
| Zawód, zajęcie
|
pułkownik, powstaniec styczniowy
|
| Odznaczenia
|
|
Władysław Brandt (ur. w 1838 w Rudakach, zm. 7 grudnia 1912 we Lwowie)[1] – polski pułkownik, powstaniec styczniowy, naczelnik wojenny powiatu łomżyńskiego[2].
Życiorys
Był synem Kazimierza i Anieli z Iwaszkiewiczów. Po ukończeniu szkół w Mołodecznie został oficerem armii rosyjskiej. W 1863 w stopniu kapitana pełnił służbę w Białymstoku. Po wybuchu powstania styczniowego przeszedł na stronę powstańców. Wstąpił do oddziału gen. Onufrego Duchińskiego (wraz z nim m.in. Antoni Barancewicz, Julian i Bogusław Ejtminowiczowie, Kazimierz Kobyliński[3]). Działał na terenie Puszczy Knyszyńskiej i w okolicach Grodna. Następnie przeszedł w Augustowskie, gdzie przejął oddział od Aleksandra Andruszkiewicza i powiększył go do ok. 110 piechoty i 18 jazdy. Oddział pozostawał niezależny, ale współpracował blisko z oddziałem Ramotowskiego. Wraz z oddziałem Wiktora Hłaski wziął udział w zwycięskim boju pod Kadyszem (21.05.1863), zaś z partią Pawła Suzina w potyczkach pod Olitą i Staciszkami. Walnie przyczynił się do zwycięstwa w bitwie pod Gruszkami (28.06.1863). Następnie sformował na Kurpiach oddział złożony z włościan (ok. 120 piechoty i 12 jazdy). 19 września zorganizował udany atak na komorę celną w Wincencie. Z powodu jaglicy nie mógł jednak dalej dowodzić i rozpuścił oddział. Po wyzdrowieniu wrócił na Kurpie i zebrał niewielki oddział (ok. 40 ludzi). Na jego czele uczestniczył 28 listopada w potyczce pod Srebrnym Borkiem. Trzy dni później oddział został rozbity przy granicy pruskiej. W drugiej połowie grudnia Brandt przeszedł do Prus.
Do 1880 Brandt mieszkał w Paryżu. Później przeniósł się do Galicji, gdzie pracował jako drogomistrz[4]. Był autorem wspomnień pt. Mój udział w powstaniu, opublikowanych w pracy W czterdziestą rocznicę powstania styczniowego, wydanej we Lwowie w 1903.
Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Zmarli powstańcy 1863 roku zostali odznaczeni przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego 21 stycznia 1933 roku Krzyżem Niepodległości z Mieczami[5].
Przypisy
- ↑ Władysław Brandt Kurier Lwowski 1912 nr 566 z 8 grudnia s.3
- ↑ Organizacja władz powstańczych w roku 1863 [Spis obejmuje Komitet Centralny oraz naczelników wojennych i cywilnych powiatów z województw: mazowieckiego, podlaskiego, lubelskiego, sandomierskiego, krakowskiego, kaliskiego, płockiego, augustowskiego, wileńskiego, kowieńskiego, grodzieńskiego, mińskiego, mohylewskiego, witebskiego, kijowskiego, wołyńskiego, podolskiego oraz z Galicji, Wielkopolski i Prus Zachodnich. AGAD, nr zespołu 245, s. 11.
- ↑ Władysław Brandt. kosywojny.pl. [dostęp 2015-05-24].
- ↑ Władysław Brandt Czas 1912 nr 568 z 9 grudnia s.3
- ↑ Zarządzenie o nadaniu Krzyża Niepodległości z mieczami poległym i zmarłym Powstańcom 1863 r. (M.P. z 1933 r. nr 24, poz. 32).
Bibliografia
- Justyn Sokulski: Brandt Władysław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan – Brownsford Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936, s. 391–392. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0
- Antoni Kuczyński, 2007. Syberia. 400 lat polskiej diaspory. Wydawnictwo Kubajak, Krzeszowice. ISBN 978-83-87971-86-1
- Stanisław Chankowski: Powstanie styczniowe w Augustowskiem. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 113, 118, 122-124, 129-131, 143, 202-203, seria: Prace Białostockiego Towarzystwa Naukowego.
- Katalog miejsc pamięci powstania styczniowego w województwie podlaskim. Białystok: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział Białystok, 2013, s. 19. ISBN 978-83-88372-50-6.
