1621

Ovo je članak o godini 1621.

Godina 1621 (MDCXXI) bila je redovna godina koja počinje u petak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u ponedjeljak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

1621 na Wikimedijinoj ostavi

• 9. 2. - Kardinal Alessandro Ludovisi izabran za papu pod imenom Grgur XV. (do 1623).
• 9. 2. - Ban Nikola Frankopan zauzeo grad Grebengrad, koji je pripadao Betlenovom pristalici Franji Baćanu (kralj mu kasnije tokom godine daje taj grad sa imanjem u zalog za zaostalu plaću)^[1].

• 16. 3. - Samoset je prvi indijanac koji je kontaktirao Hodočasnike u koloniji Plymouth (pozdravio ih na engleskom!); ubrzo sklopljen ugovor sa wampanoaškim poglavicom Massasoitom.
• 31. 3. - Filip IV započinje vladavinu Španijom (do 1665) i Portugalom (do 1640); prvi ministar do 1643 mu je grof-vojvoda od Olivaresa.

• april - Isteklo Dvanaestogodišnje primirje u Osamdesetogodišnjem ratu Holandije i Španije.

• 7. 5. - Habsburzi (de Longueval) uzeli Požun Gabrijelu Betlenu.
• 24. 5. - U Nemačkoj raspuštena Protestantska unija.
• maj - Hugenotske pobune: kralj Luj XIII zauzima grad Saumur i započinje opsadu Saint-Jean-d'Angély-ja kojeg uzima sledećeg meseca.

• 3. 6. - Čartirana Holandska zapadnoindijska kompanija.
• 21. 6. - "Krvavi dan" u Pragu: Na Starogradskom trgu pogubljeno 27 čeških velikaša, predvodnika pobune 1618-20. Car Ferdinand tokom godine naredio neluteranskim protestantima da pređu u katoličanstvo ili napuste Češku u roku od tri dana.

• 5. 7. - U prepadu Franje Baćana u Austriji stradala četa Jurja Zrinskog^[1].
• 25. 7. - Tridesetogodišnji rat: Bitka kod Novog Jičina je protestantska pobeda.

• 8. 9. - Afera sa odvjetnikom Ivanom Krušeljom: banovi ljudi ga uhvatili i tukli po optužbi za saučesništvo u čedomorstvu, ali pošto je zastupao Anu Mariju Erdedi, grofovi se žale kralju^[1].
• 25. 9. - Poljsko-švedski rat (1621-25): Šveđani uzeli Rigu (do 1710).
• septembar/oktobar - Bitka kod Hotina: poljsko-litvanske i kozačke snage sprečili Turke da zauzmu tvrđavu.
  • Događaj ostavio utisak u Srbiji: "Va leto 7129 hodiše Turci na Leha i ne poluči ničto i vazvratiše se drehli, Gospodi pospeši"^[2]; Ivanu Gunduliću će ovo biti početna inspiracija za ep "Osman".

• 5. 10. - Bitka kod Trnave je u kojoj Betlen nanosi poraz habsburškim trupama (von Tiefenbach), a nakon čega on ubrzo započinje mirovne pregovore.
• 9. 10. - Poljsko-turski rat (1620-21) je okončan Hotinskim mirom.
• oktobar - Hodočasnici i Wampoanazi u Plymouthu proslavili žetvu, što se danas smatra prvim Danom zahvalnosti.

• 8. 11. - Hrvatski sabor: nema izmirenja između bana Frankopana i plemstva, koje od kralja traži drugog bana^[1].

• 31. 12. - Nikolsburški mir: Gabrijel Betlen se odrekao ugarskog prestola u zamenu za nekoliko okruga.

• Georgije Mitrofanović u ovo vreme obnovio freske u pećkoj crkvi sv. Dimitrija, takođe i u hilandarskoj trpezariji ("najljepše srpske freske turskog perioda"^[3]).
• Ferdinand II utvrdio da se austrijske zemlje Habsburga nasljeđuju kao jedinstven "majorat"^[4].
• Seljaci iz Vardina se žale bitoljskom kadiji na zelenašenje upravnika vakufa i sakupljača poreza^[5]; takođe u bitoljskom kraju zbog otkupa velike količine žita nastupila glad, pa je iduće godine zabranjen pristup stranih trgovaca^[6].
• Kaluđeri iz Dalmacije dolaze u manastir Grabovac u Baranji^[7].
• Jan Pieterszoon Coen poslao vojsku VOC na ostrva Banda na kome se gaji oraščić - ubrzo zatim ubijena većina stanovnika.
• Tamblotov ustanak na Filipinima.
• Fondaco dei Turchi, svratište i geto za turske trgovce u Veneciji.
• Janičarski oficir Subaši Bakr se pobunio u osmanskom Bagdadu (drži ga do 1623).

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1621.

• 30. 1. - Đorđe II Rakoci, erdeljski knez († 1660)
• 5. 6. - Petar Zrinski, hrvatski ban, vojskovođa i pjesnik († 1671)
• 8. 7. - Jean de La Fontaine, pisac basni († 1695)
• 8. 9. - Louis II de Bourbon-Condé, francuski vojskovođa († 1686)

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1621.

• 28. 1. - Pavao V., papa (* 1552)
• 28. 2. - Cosimo II de' Medici, veliki vojvoda Toskane (* 1590)
• 28. 3. - Ottavio Rinuccini, pesnik, libretista (* 1562)
• 31. 3. - Filip, kralj Španije i Portugala (* 1578)
• 21. 6. - Jan Jesenius, ćeški ljekar, filozof i diplomat (* 1566)
• 10. 7. - Charles Bonaventure de Longueval, vojskovođa u habsburškoj službi (* 1571)
• 17. 9. - Robert Bellarmino, svetac, crkveni naučitelj (* 1542)

Literatura

• Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
• Rudolf Horvat, Ban Nikola Frankopan Tržački (hr Wikisource)