Aleksandar Nevski (ruski: Александр Невский) je sovjetski crno-bijeli historijski film snimljen 1938. godine, koji se smatra jednim od najvažnijih i najuticajnijh ostvarenja žanra, odnosno u historiji sovjetske i svjetske kinematografije uopće.
Ejzenštejnu je Nevski predstavljao prvi cjelovečernji zvučni film, odnosno prvi film koga je uspio dovršiti nakon gotovo desetegodišnje pauze. Snimljen je nedugo nakon propasti skupog i ambicioznog projekta Bežin lug, ali i nakon što je njegov pretpostavljeni Boris Šumjacki uklonjen u Velikoj čistki. Ejzenštejn, čiji je stil ranije bio kritiziran kao "formalistički", novi je film daleko uspješnije uskladio s načelima socijalističkog realizma, ali ga učinio i mnogo konvencionalnijim, tako da je zaplet vezan uz jedan lik. S druge strane, film je sadržavao za tadašnje doba revolucionarne specijalne efekte, pogotovo u završnoj sceni bitke gdje je zima dočarana na lokacijama korištenim usred ljeta, kao i nove tehnike prikaza masovne borbe koje će kopirati brojni drugi autori historijskih spektakala sve do današnjeg doba. Iz tih razloga se smatra ne samo najpoznatijim, nego i najpopularnijim od svih Ejzenštejnovih filmova - prema službenim podacima od 15. aprila 1939. godine ga je vidjelo preko 23 miliona gledatelja.
Aleksandar Nevski je, međutim, poznat i po svojoj političkoj pozadini, te se često tumači kao alegorija na situaciju u svijetu pred drugi svjetski rat, odnosno svojevrsno predskazanje budućih događaja. Ejzenštejn je u filmu namjerno nastojao povući paralelu između teutonskih križara i nacističke Njemačke, tako da njemački vitezovi nose stahlhelm (suvremeni njemački šljem) kao i kukaste križeve, dok su kasniji kritičari u liku Nevskog pronašli historijsku alegoriju na Staljina. Film je upravo iz tih razloga bio "bunkeriran" za vrijeme sklapanja pakta Molotov-Ribbentrop, da bi ga nakon početka operacije Barbarossa sovjetske vlasti intenzivno koristile u propagandne svrhe, kako u samom SSSR-u, tako i u inozemstvu.
