Koordinate: 44° 42′ 32" SGŠ, 20° 09′ 25" IGD
Progar je naselje u opštini Surčin u Gradu Beogradu. Prema popisu iz 2002. bilo je 1455 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1457 stanovnika).
Geografija
Progar je najzapadnije naselje teritorije Grada Beograda, ujedno i najzapadnije naselje opštine Surčin. Ima preko 1500 stanovnika. Tu su ambulanta, osnovna škola, crkva.
U Progaru se nalazi lepo kupalište na reci Savi - takozvana Tarzan plaza. Pored kupališta na reci, napomenuli bismo i bogatu floru i faunu kojom obiluju Bojčinska šuma, šuma Crni Lug i okolina reke.
Autobuski saobraćaj sa Beogradom se ostvaruje linijom 605 (Progar - Boljevci - Novi Beograd - Blok 45).
Istorija
Materijalni dokazi ukazuju da su ovi prostori bili naseljeni još u najstarija vremena. Utvrđeno je da se na prostoru današnjeg centra nalazila rimska nekropola iz perioda kasne antike, ali i da se na ovom prostoru živelo tokom čitavog srednjeg veka. Početkom 6. veka ovaj prostor naseljavaju Sloveni. Progar je formiran u vreme najezde Turaka 1521. godine, kad je srpsko stanovništvo, bežeći preko Save, na mestu starog spaljenog sela osnovalo naselje. U turskom popisu 1546. zabeleženo je pod imenom Živač. Prvi put pod današnjim imenom pominje se 1716. godine, kada podpada pod austrougarsku vlast, a 1739. godine postaje deo Vojne granice.
Pravoslavni hram je izgrađen 1799. godine i posvećen je Sv. Arhanđelu Gavrilu (slavi se 26.7.). Tokom Prvog i Drugog svetskog rata hram je pretrpeo znatna oštećenja, ali je brzo obnovljen prilozima građana.
Pominje se da je škola u Progaru počela sa radom 1760. godine, ali prvi zabeleženi podaci o učenicima datiraju tek iz 1802. godine. Radila je u teškim uslovima tokom 19. veka.
Po izbijanju Drugog svetskog rata, došlo je do prekida rada osnovne škole. Prekid je trajao do školske 1942. godine, kada je đacima srpske nacionalnosti nametnut program ustaške Nezavisne Države Hrvatske. U selo su tada stigli i učitelji — Hrvati, koji su te godine držali nastavu prema svom programu.
Tada dolazi do jednog novog momenta. U Progaru počinje da se aktivno razvija narodno-oslobodilačka borba. Do kraja 1942. godine iz sela je preko stotinu mladića i devojaka otišlo u partizanske jedinice.
Partizani u selo ulaze ilegalno, najčešće noću i već te godine u selu i okolini izvode oružane akcije. Selo je tokom 1943. godine postaje slobodno od fašističke vlasti, povlači se ustaška žandarmerija, a s njom i učitelji.
Sa školskom 1943/44. godinom, prema odluci Okružnog NO odbora za Srem započinje sa radom Partizanska osnovna škola s prvnm partizanskim učiteljem Živkom Pucarevićem Učom. Dolazilo je do povremenih prekida nastave zbog iznenadnog upada fašista u selo. U partizanskoj školi se radilo na opismenjavanju nepismenih meštana, pripremani su pozorišni komadi i skečevi.
Po odluci Opštine Zemun osnovna škola "Jovan Popović" iz Progara se integrisala sa osnovnom školom "Branko Radičević" iz Boljevaca i od tada nosi to ime, a 1974. godine je izgrađena nova školska zgrada.
Demografija
U naselju Progar živi 1156 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,1 godina (39,0 kod muškaraca i 41,2 kod žena). U naselju ima 445 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,27.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).
- Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
|
|
Stanovništvo prema polu i starosti [2]
|
|---|
|
m |
|
|
ž |
| ? |
3 |
|
|
3 |
| 80+ |
8 |
|
|
11 |
| 75-79 |
7 |
|
|
28 |
| 70-74 |
38 |
|
|
43 |
| 65-69 |
45 |
|
|
50 |
| 60-64 |
53 |
|
|
34 |
| 55-59 |
33 |
|
|
45 |
| 50-54 |
61 |
|
|
58 |
| 45-49 |
77 |
|
|
61 |
| 40-44 |
51 |
|
|
50 |
| 35-39 |
38 |
|
|
45 |
| 30-34 |
49 |
|
|
44 |
| 25-29 |
49 |
|
|
45 |
| 20-24 |
53 |
|
|
44 |
| 15-19 |
51 |
|
|
47 |
| 10-14 |
45 |
|
|
42 |
| 5-9 |
45 |
|
|
31 |
| 0-4 |
33 |
|
|
35 |
| prosek |
39.0 |
|
|
41.2 |
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
302
|
327
|
363
|
361
|
415
|
423
|
445
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
72
|
104
|
62
|
112
|
52
|
29
|
9
|
3
|
1
|
1
|
3.27
|
|
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
616
|
186
|
384
|
36
|
10
|
-
|
608
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
114
|
379
|
99
|
14
|
2
|
|
|
|
|
|
|
|
Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja
| Pol
|
Ukupno
|
Poljoprivreda, lov i šumarstvo
|
Ribarstvo
|
Vađenje rude i kamena
|
Prerađivačka industrija
|
Proizvodnja i snabdevanje...
|
Građevinarstvo
|
Trgovina
|
Hoteli i restorani
|
Saobraćaj, skladištenje i veze
|
| Muški
|
285
|
64
|
1
|
-
|
78
|
35
|
21
|
27
|
1
|
15
|
| Ženski
|
169
|
21
|
-
|
-
|
43
|
1
|
2
|
26
|
8
|
4
|
| Oba
|
454
|
85
|
1
|
-
|
121
|
36
|
23
|
53
|
9
|
19
|
| Pol
|
Finansijsko posredovanje
|
Nekretnine
|
Državna uprava i odbrana
|
Obrazovanje
|
Zdravstveni i socijalni rad
|
Ostale uslužne aktivnosti
|
Privatna domaćinstva
|
Eksteritorijalne organizacije i tela
|
Nepoznato
|
| Muški
|
-
|
11
|
10
|
4
|
5
|
8
|
-
|
-
|
5
|
| Ženski
|
2
|
8
|
8
|
11
|
28
|
5
|
1
|
-
|
1
|
| Oba
|
2
|
19
|
18
|
15
|
33
|
13
|
1
|
-
|
6
|
Reference
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
Vanjske veze
