Protektorat je izraz kojim označava odnos dviju država u kojoj jedna država drugoj, obično vojnički, ekonomski ili na neki drugi način slabijoj, vodi vanjske poslove i obranu, odnosno pruža "zaštitu"; zaštićena država, pak, u potpunosti ili u većoj mjeri zadržava autonomiju i/li suverenost u unutrašnjim pitanjima. Izraz, koji potiče od latinske riječi protegere ("zaštititi") je tradicionalno opisivao odnose između dviju država, a koji se zasnivao na sporazumu ili kao posljedica osvajanja. U 19. vijeku se pod izrazom protektorat počela podrazumijevati i područja Azije, Afrike i Oceanije na kojima su tadašnje kolonijalne sile uspostavljale vlast jednostrano ih proglašavajući područjima "pod svojom zaštitom".
Izraz protektorat je zbog potonje prakse stekao pežorativno značenje, odnosno zbog formalizacije neravnopravnog odnosa dvije države ga se smatra suprotnim načelu o pravu na samoodređenje. Nakon prvog svjetskog rata je, pak, Liga naroda uspostavila vlastite protektorate u obliku mandatnih područja, a nakon drugog svjetskog rata su Ujedinjeni narodi uspostavili starateljska područja koja funkcioniraju kao protektorati.
Na području bivše Jugoslavije se danas tako Kosovo smatra svojevrsnim protektoratom.
Povezano
