Ratni zarobljenik je lice koga su neprijateljske snage zarobile tokom ili nakon oružanog konflikta.
Jedna od osnovnih karakteristika boračkog statusa je da ukoliko borci padnu pod vlast neprijatelja oni dobijaju status ratnih zarobljenika.
Pored boraca, Trećom Ženevskom konvencijom status ratnih zarobljenika u slučaju zarobljavanja priznat je civilima koji prate oružane snage iako neposredno ne ulaze u njihov sastav, kao i članovima posada trgovačkemornarice i civilnog vazduhoplovstva strana u sukobu ukoliko u konkretnom slučaju po međunarodnom pravu ne uživaju povoljniji tretman. Reč je o istom krugu lica kojima je priznat status ranjenika, bolesnika i brodolomnika.
Pored ovih lica status ratnih zarobljenika imaju i pripadnici oružanih snaga okupiranih zemalja ukoliko okupator odluči da pristupi njihovom imterniranju kao i sva lica kojima je priznat ovaj status koja su na svoju teritoriju primile neutralne i nezaraćene sile pod uslovom da im ne bude priznat povoljniji položaj.
Postoje i lica kojima, iako ulaze u sastav oružanih snaga jedne od zaraćenih strana, ni u slučaju zarobljavanja, neće biti priznat status ratnih zarobljenika. Reč je o plaćenicima i špijunima.
Pod plaćenicima se podrazumevaju pre svega lica koja u neprijateljstvima učestvuju prevashodno motivisana ličnom korišću, koja nisu državljani strane u sukobu i koja su uglavnom regrutovana u inostranstvu. Špijunima se smatraju pripadnici oružanih snaga strane u sukobu ukoliko su uhvaćeni u špijunaži i nalaze se u vlasti protivničke strane. Pri tome, na osnovu tradicionalnog koncepta pravi se razlika između lica koja su se bavila špijunažom u uniformi svojih oružanih snaga ili bez nje, tako da se uniformisani obaveštajci za razliku od ovih drugih, neće smatrati špijunima.
Svrha interniranja ratnih zarobljenika nije njihovo kažnjavanje, imajući u vidu da oni ne mogu da odgovaraju za učestvovanje u neprijateljstvima već sprečavanje njihovog daljeg učestvovanja u borbi. Saglasno toma odredbe koje se tiču njihovog položaja predstavljaju kompromis između interesa sile u čijoj se vlasti nalaze, interesa sile kojoj zarobljenici pripadaju i interesa samih ratnih zarobljenika.
Pored opšteg nivoa zaštite koji je priznat i ostalim kategorijama zaštićenih lica a koja podrazumeva obavezu poštovanja fizičkog i psihičkog integriteta, ratni zarobljenici saglasno svom specifičnom statusu uživaju i dodatna prava. Tako na primer oni ne smeju biti prinudno ispitivani, niti se prema njima sme primeniti bilo koja metoda radi dobijanja informacija. Sila koja ih drži u zarobljeništvu mora obezbediti adekvatne uslove za njihov smeštaj, ishranu i odevanje, i ovi uslovi ne smeju biti nepovoljniji od uslova obezbeđenim sopstvenim jedinicama na tim mestima. U slučaju pokušaja bekstva, ratni zarobljenici mogu biti samo disciplinski kažnjeni dok im za krivična dela izvršena dok su pod ovim statusom mora biti obezbeđen pravičan i nepristrasan sudski postupak.
"Soviet Casualties and Combat Losses in the Twentieth Century", Greenhill Books, London, 1997, G. F. Krivosheev, editor.
"Keine Kameraden. Die Wehrmacht und die sowjetischen Kriegsgefangenen 1941–1945", Dietz, Bonn 1997, ISBN3-8012-5023-7
The stories of several American fighter pilots, shot down over North Vietnam are the focus of American Film Foundation's 1999 documentary Return with Honor, presented by Tom Hanks.
Lewis H. Carlson, WE WERE EACH OTHER'S PRISONERS: An Oral History of World War II American and German Prisoners of War, 1st Edition.; 1997, BasicBooks (HarperCollins, Inc).ISBN0-465-09120-2.
Peter Dennis, Jeffrey Grey, Ewan Morris, Robin Prior with Jean Bou : The Oxford Companion to Australian Military History 2nd edition (Melbourne: Oxford University Press Australia & New Zealand, 2008) oclc 489040963.
H.S. Gullett, Official History of Australia in the War of 1914–18, Vol. VII The Australian Imperial Force in Sinai and Palestine 10th edition (Sydney: Angus & Robinson, 1941) oclc 220900153.
Alfred James Passfield, The Escape Artist: An WW2 Australian prisoner's chronicle of life in German POW camps and his eight escape attempts, 1984 Artlook Books Western Australia. ISBN0-86445-047-8.
Rivett, Rohan D. (1946). Behind Bamboo. Sydney: Angus & Robertson. Republished by Penguin, 1992; ISBN0-14-014925-2.
George G. Lewis and John Mewha, History of prisoner of war utilization by the United States Army, 1776–1945; Dept. of the Army, 1955.
Vetter, Hal, Mutine at Koje Island; Charles Tuttle Company, Vermont, 1965.
Sean Longden, Hitler's British Slaves. First Published Arris Books, 2006. Second Edition, Constable Robinson, 2007.
Desflandres, Jean, Rennbahn: Trente-deux mois de captivité en Allemagne 1914–1917 Souvenirs d'un soldat belge, étudiant à l'université libre de Bruxelles 3rd edition (Paris, 1920)
Devaux, Roger. Treize Qu'ils Etaient: Life of the French prisoners of war at the peasants of low Bavaria (1939–1945) — Mémoires et Cultures—2007—ISBN2-916062-51-3
Doylem Robert C. The Enemy in Our Hands: America's Treatment of Prisoners of War From the Revolution to the War on Terror (University Press of Kentucky, 2010); 468 pages; Sources include American soldiers' own narratives of their experiences guarding POWs at the Pritzker Military Library on 26 June 2010
Gascare, Pierre. Histoire de la captivité des Français en Allemagne (1939–1945), Éditions Gallimard, France, 1967 – ISBN2-07-022686-7.
McGowran, Tom, Beyond the Bamboo Screen: Scottish Prisoners of War under the Japanese. 1999. Cualann Press Ltd
Arnold Krammer, ''Nazi Prisoners of War in America 1979 Stein & Day; 1991, 1996 Scarborough House. ISBN0-8128-8561-9.
Bob Moore,& Kent Fedorowich eds., Prisoners of War and Their Captors in World War II, Berg Press, Oxford, UK, 1997.
Bob Moore, and Kent Fedorowich. The British Empire and Its Italian Prisoners of War, 1940–1947 (2002) excerpt and text search
David Rolf, Prisoners of the Reich, Germany's Captives, 1939–1945, 1998; on British POWs
Scheipers, Sibylle Prisoners and Detainees in War , European History Online, Mainz: Institute of European History, 2011, retrieved: 16 November 2011.
Paul J. Springer. America's Captives: Treatment of POWs From the Revolutionary War to the War on Terror (University Press of Kansas; 2010); 278 pages; Argues that the US military has failed to incorporate lessons on POW policy from each successive conflict.
Richard D. Wiggers, "The United States and the Denial of Prisoner of War (POW) Status at the End of the Second World War", Militargeschichtliche Mitteilungen 52 (1993) pp. 91–94.
Winton, Andrew, Open Road to Faraway: Escapes from Nazi POW Camps 1941–1945. 2001. Cualann Press Ltd.
On 12 February 2013, three American POWs gathered at the Pritzker Military Library for a webcast conversationArhivirano 2013-06-28 na Wayback Machine-u regarding their individual experiences as POWs and the memoirs they each published:
Rhonda Cornum – with Peter Copeland She Went to War: The Rhonda Cornum Story 1992 ISBN9780891414636
John L. Borling – a collection of his poetry Taps on the Walls: Poems from the Hanoi Hilton 2013 ISBN9780615659053
Donald E. Casey – To Fight For My Country, Sir!: Memoirs of a 19 year old B-17 Navigator Shot Down in Nazi Germany 2009 ISBN9781448669875