Saborna crkva u Zagrebu

Saborni hram Preobraženja Gospodnjeg u Zagrebu
Naziv crkve	Saborni hram Preobraženja Gospodnjeg
Lokacija	Zagreb Hrvatska
Izgrađena	1866
Obnovljena	1884

Saborni hram Preobraženja Gospodnjeg u Zagrebu, poznatiji kao Preobraženjska crkva, je glavni i najveći pravoslavni hram u Zagrebu, smešten uz vladičanski dvor Mitropolije zagrebačko-ljubljanske Srpske pravoslavne crkve. Saborna crkva u Zagrebu je središnja crkva mitropolije.

Saborna crkva Mitropolije zagrebačko-ljubljanske je Crkva Preobraženja Gospodnjeg na tzv. Cvjetnom trgu ili Trgu Petra Preradovića u Zagrebu.

Malobrojni pravoslavci u Zagrebu početkom 18. veka bili su Srbi, Grci i Cincari, uglavnom trgovci. U prvo vreme Grci su bili preovlađujući među pravoslavnima. U to vreme otpočinje borba za molitvenim domom i osniva se pravoslavna opština. Konačno, 1786. godine, posle snažnih otpora mesnih vlasti, doneta je odluka je u Beču, na osnovu pismenog obraćanja zagrebačkih pravoslavaca caru Josipu Drugom.

Kako su gradske vlasti ciljano otežavale i odugovlačile proces dobijanja dozvola za gradnju crkve, pravoslavna opština Zagreba je 1794. godine kupila kapelu Svete Margarete, na samom ulazu u Ilicu, sa pripadajućim zemljištem. Data, dotad rimokatolička kapela, koja je pripadala Zagrebačkoj biskupiji, spominje se na ovom mestu od 1334. kao župna crkva uz koju su se održavali „margaretski sajmovi“ (održavali su se od 1337). Kasnije je crkva pripala župi Svetog Marka. kako je rečeno, Kapela Svete Margarete prodata je 1794. pravoslavnim, u to vreme grčkim pripadnicima, koji su tada kao trgovci i novčari boravili u Zagrebu. Kad Grka više nije bilo, crkva je počela služiti pravoslavnim Srbima. Od 1848. zagrebačka pravoslavna crkvena opština dobija prefiks srpska.

Zbog ovakve istorije sabornog hrama, ulica koja prolazi iza crkve i danas se zove Margaretska, a ona koja prolazi ispred nje zove se Preobraženska.

Kapela je bila u vrlo lošem stanju i van upotrebe, pa, i pored opravki, nijem mogla duže služiti svrsi. Nova crkva, u duhu pravoslavne arhitekture, podignuta je na mestu stare bogomolje 1866. godine, po nacrtima arhitekte Franje Klajna. Snažan potres pogodio je Zagreb 1880. godine nije pričinio mnogo štete crkvi. Obnovljena je 1883-1884. godine po nacrtima arhitekta Hermana Bolea. Tada je u nju postavljen sadašnji ikonostas s ikonama koje je radio slikar Epaminondas Bučevski, porijeklom iz Černovaca u Bukovini. Herman Bole će u još dva navrata obnavljati Preobražensku crkvu - 1899., kada na nju postavlja novu kapu zvonika i 1913-1914., kada joj je potpuno preoblikovao pročelja.

Dana 4. maja 2007. dovršen je ikonopis u unutrašnjosti crkve, a izradio ga je ruski ikonopisac Nikolaj Aleksandrovič Muhin.

• 
  Saborna crkva sa trgom
• 
  Ikonostas crkve
• 
  Freske u crkvi
• 
  Preobraženjska crkva

• [1]

Saborna crkva u Zagrebu na Wikimedijinoj ostavi

• Zvanična stranica Mitropolije zagrebačko-ljubljanske