İnsomnia ya da uyuyamama hastalığı, bir uyku sorunudur. Uykuya dalamama ya da gece boyunca sürekli uyuyamama sorunlarını barındırır. Hastalar genel olarak, gözlerini birkaç dakikadan fazla kapalı tutamamaktan ya da yatakta bir o yana bir bu yana dönerek uyuyamamaktan yakınırlar.
İnsomnia birkaç gece sürerse geçici, 1 hafta ile 3 hafta arasında sürerse kısa süreli, 3 haftadan fazla sürerse kronik insomnia olur. Kronik bir hastalığa dönüşerek uyuma eksikliği doğrultusunda oldukça zararlı olabilir.
İnsomnia doğal uyuma dengesini bozar ve tedavisi oldukça zor olabilir. İnsomnia hastaları genel olarak öğleden sonra ya da akşama doğru kısa süreli uyudukları için, geceleri de uyumakta zorluk çekerler. Bazıları da vücutlarını sınırlarında kullanmaya çalışırlar. Bu da çok mühim fiziksel ve zihinsel sorunlara yol açar.
İnsomnia ayrıca birçok ilacın yan etkisi olarak, stres sebebiyle ya da duygusal, fiziksel ve zihinsel sorunlar doğrultusunda da oluşabilir.
Önleme ve tedavi
Hayat stilinin değiştirilmesi uykusuzluk tedavisinde ve önlenmesinde önemlidir. Uyarıcı kullanımından kaçınmak, uykusuzluğa karşı alınabilecek bir önlemdir. Kahve, çay, guarana, kakao, kola, enerji içecekleri, çikolata gibi kafein içeren gıda maddeleri ile ritalin ve adderall gibi uyarıcı ilaçların kullanımından kaçınmak bu yönteme örneklerdir. Düzenli uyuma, gün içi uyumaktan kaçınma ve yatak odasında uykuya elverişli düzenlemeler yapma (sessiz, karanlık) da hayat stilinin değiştirilmesi çerçevesinde yöntemlerdir.[11]
Bilişsel davranışçı terapi de uyku bozukluğu tedavisinde kullanılabilir. Bu metotlar arasında uyarıcı kontrol terapisi, rahatlama teknikleri, uyku kısıtlama ve ışık terapisi yer alır. İlaç tedavisinde, reçeteye tabi Eszopiclone (Lunesta), Ramelteon (Rozerem), Zaleplon (Sonata) ve Zolpidem (Ambien, Edluar, Intermezzo, Zolpimist) kullanılabilir. İlaç tedavisinin birkaç haftadan uzun süreli kullanımı önerilmemektedir.[11]
Alternatif tıp
Geleneksel yöntemlerin başında, uyumadan önce sıcak süt içmek; uyanır uyanmaz sıcak bir duş almak, öğlen egzersiz yapmak, öğlen yemeğinde bol yemek yemek ve akşam yemeğinde az yemek yemek ve erken yatmaya çalışmak gelir.
Geleneksel Çin tıbbında genelde akupunktur, diyet ve yaşam analizi ile şifalı bitkiler ana önlemleri oluşturur.
Toplum ve kültür
Pál Kern
I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle harp okulu öğrencisi olarak Macar ordusuna gönüllü olarak katılmıştır. Hücum kıtasının emri altına girmiştir. Bu bölükte, cesaretinden ötürü madalya almıştır. Bir yıl sonra, ödüllendirilerek savunmanın daha güçlü olduğu başka bir bölüğe atanmıştır fakat birlik düşürülmüştür.
Rus askeri tarafından başından vurulup ön lobunun bir kısmını kaybettikten sonra, Lemberg Hastanesi'ne kaldırıldı. Lemberg'te uyandıktan sonra bir daha asla uyumadı.[12]Budapeşte Üniversitesi profesörü Dr. Frey, tedaviyi devralmıştır fakat bu anormallik için yapabileceği hiçbir şey yoktu.[13]
Yaralanıp ordudan ayrıldıktan sonra, Budapeşte'ye yerleşti. Burada bulunduğu sürede Emeklilik Dairesi'nde günlük bir işte çalıştı.[14]
ABD folk grubu The Dimes "Paul Kern Can't Sleep" adını verdikleri bir şarkı yaptılar.[15]
^Qaseem A, Kansagara D, Forciea MA, Cooke M, Denberg TD (Temmuz 2016). "Management of Chronic Insomnia Disorder in Adults: A Clinical Practice Guideline From the American College of Physicians". Annals of Internal Medicine. 165 (2): 125-33. doi:10.7326/M15-2175. PMID27136449.
^Tasman A, Kay J, Lieberman JA, First MB, Riba M (2015). Psychiatry, 2 Volume Set (4 bas.). John Wiley & Sons. s. 4253. ISBN978-1-118-75336-1. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020.
