|
14 Eylül
![]()
|
14 Eylül günü gerçekleşen en önemli olayları Tarihte Bugün sayfalarına ekleyebilir ve anasayfada görüntülenmelerini sağlayabilirsiniz.
|
14 Eylül, Miladi takvime göre yılın 257. (artık yıllarda 258.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 108 gün vardır.
Olaylar
- 1460 - Fatih Sultan Mehmed, Trabzon İmparatorluğu'na son vermek için Trabzon Kuşatması'na başladı,
- 1812 - Fransa İmparatoru Napolyon, ordularının başında büyük bir yangının sürdüğü Moskova'ya girdi.
- 1829 - Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında Edirne Antlaşması imzalandı.
- 1867 - Karl Marx'ın yazdığı Kapital'in ilk cildi yayımlandı.
- 1901 - ABD Başkanı William McKinley öldü ve yerine Başkan Yardımcısı Theodore Roosevelt geçti. McKinley, 6 Eylül 1901'de New York'ta fuar açarken, Polonyalı Leon Czolgosz tarafından yapılan suikast sonucunda vurulmuştu.
- 1908 - Osmanlı Ahrar Fırkası kuruldu.
- 1919 - Sivas'ta İrâde-i Milliye gazetesi yayınlanmaya başlandı.
- 1922 - Bursa'ya bağlı Karacabey ilçesi düşman işgalinden kurtuldu.
- 1922 - İzmir'e bağlı Bergama ilçesi düşman işgalinden kurtuldu.
- 1923 - Lozan Antlaşması uyarınca Edirne'ye bağlı Karaağaç Tren İstasyonu Yunanlardan teslim alındı.
- 1930 - Son Posta gazetesi Sorumlu Müdürü Selim Ragıp Emeç tutuklandı.
- 1933 - Türkiye ile Yunanistan Dostluk Antlaşması imzaladı.
- 1936 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, ilkokullarda okutulacak "Alfabe" kitabını kabul etti. Alfabe'nin yazarları: Murat Özgün ve İlhan Gökçe.
- 1940 - Macar askerleri Romanya'yı ilhak ettikleri sırada Ip Katliamı'nı gerçekleştirdi.
- 1944 - Radyo istasyonlarının kurulması ve genişletilmesi yasası çıktı.
- 1954 - Fransa, Profesör Tevfik Remzi Kazancıgil'e Légion d'honneur nişanı verdi.
- 1956 - Akis dergisi toplatıldı.
- 1960 - Irak, İran, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Venezuela OPEC'i kurdu.
- 1963 - Ömür boyu hapse mahkûm eski Demokrat Parti Milletvekili Zeki Erataman, tedavi gördüğü hastaneden kaçtı. Daha sonra Erataman'ın Yunanistan'a iltica ettiği açıklandı.
- 1969 - Balkan Boks Şampiyonası'nda, Seyfi Tatar ile Celal Sandal şampiyon oldu.
- 1970 - Filistinli gerillalar, Ürdün'ün ikinci büyük şehri İrbid'i kontrol altına aldılar.
- 1971 - Bilim ve Sosyalizm Yayınları'nın sahibi Süleyman Ege, Lenin'in "Devlet ve Devrim" kitabı nedeniyle 7,5 yıl hapse mahkûm oldu.
- 1972 - Aşık Mahsuni, Başbakan'a hakaret ettiği iddiasıyla yargılandı.
- 1974 - Sinema oyuncusu ve yönetmeni Yılmaz Güney, Adana ilinin Yumurtalık ilçesi yargıcı Sefa Mutlu'yu öldürdü.
- 1980 - Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş teslim oldu ve Uzunada'ya gönderildi.
- 1980 - Sıkıyönetim Komutanlıkları'nca, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu (MİSK) yöneticilerinin teslim olması istendi.
- 1980 - Adana'da sol görüşlü militan Serdar Soyergin, fraksiyon ayrılığından dolayı sol görüşlü Erdoğan Polat'ı öldürdü. Kaçmaya çalışırken Tank Yüzbaşı Bülent Angın'ın da içinde bulunduğu güvenlik güçleriyle çatıştı, Yüzbaşı Angın öldürüldü.
- 1980 - Uğur Mumcu, Cumhuriyet gazetesindeki köşesinde 12 Eylül Darbesi hakkında, "Devlet, devlet olmaktan çıkar; parlamento, on beş gün içinde seçilmesi gereken cumhurbaşkanını seçmez ve ülke baştan başa örtülü bir iç savaşın kanlı arenasına dönüşürse Silahlı Kuvvetlerin yönetime el koymasından doğal ne olabilir ki?" yazdı.
- 1994 - Akşam gazetesi, Mehmet Ali Ilıcak yönetiminde tekrar yayın hayatına başladı.
- 1997 - Van'da gerilim hattına takılan askeri helikopterin düşmesi sonucu 10 asker öldü.
- 1999 - YÖK Rektörler Komitesi, üniversite yerleşkelerinde, açık ya da kapalı alanlarda baş örtüsünü yasaklayan ortak karar aldı. Kimlik kartındaki fotoğraf, derslikler, laboratuvarlar, sosyal tesis ve spor alanlarında da baş örtüsü yasağı konuldu.
- 2018 - İstanbul Yeni Havalimanı'nın yapım aşamasında kötü çalışma koşulları sebebiyle inşaat işçileri grev yapmaya başladı.
- 2019 - Suudi Arabistan'ın doğusunda Abkayk ve Hureys petrol sahalarına drone ile saldırı düzenlendi.
Doğumlar
- 208 - Diadumenianus, Roma İmparatoru Macrinus'un oğlu (ö. 218)
- 786 - Memun, Abbasi Halifesi (ö. 833)
- 1769 - Alexander von Humboldt, Prusyalı doğa bilimci ve kâşif (ö. 1859)
- 1791 - Franz Bopp, Alman dilbilimci (Karşılaştırmalı Hint – Germen Dil biliminin kurucusu) (d. 1867)
- 1804 - John Gould, İngiliz ornitolog ve kuş ressamı (ö. 1881)
- 1837 - Nikolai Vasilieviç Bugaev, Rus matematikçi (ö. 1903)
- 1843 - Lola Rodríguez de Tió, Porto Rikolu şair (ö. 1924)
- 1849 - Ivan Pavlov, Rus fizyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1936)
- 1864 - Robert Cecil, İngiliz politikacı ve diplomat (ö. 1948)
- 1870 - Cevat Çobanlı, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1938)
- 1883 - Margaret Sanger, Amerikalı doğum kontrolü savunucusu ve aktivist (ö. 1966)
- 1898 - Hal B. Wallis, Amerikalı film yapımcısı (ö. 1986)
- 1910 - Jack Hawkins, İngiliz oyuncu (ö. 1973)
- 1913 - Jacobo Arbenz Guzmán, 1951 yılından 1954 yılına kadar Guatemala'nın başkanlığını yapmıştır (ö. 1971)
- 1920 - Lawrence Klein, Amerikalı iktisatçı ve ekonometri (ö. 2013)
- 1922 - Şükrü Gülesin, Türk millî futbolcu, teknik direktör ve spor yazarı (ö. 1977)
- 1923 - Semahat Geldiay, Türk zoolog (ö. 2002)
- 1926
- 1928 - Alberto Korda, Kübalı fotoğrafçı (ö. 2001)
- 1930
- 1933 - Zoe Caldwell, Avustralyalı emektar oyuncu (ö. 2020)
- 1934 - Kate Millett, Amerikalı feminist yazar (ö. 2017)
- 1935 - Sarah Kofman, Fransız filozof (ö. 1994)
- 1936 - Ferid Murad, Arnavut asıllı Amerikalı doktor, farmakolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 2023)
- 1937 - Renzo Piano, İtalyan mimar
- 1938 - Tiziano Terzani, İtalyan gazeteci ve yazar (ö. 2004)
- 1939
- 1944 - Günter Netzer, Alman eski millî futbolcu ve teknik direktör
- 1945
- 1946 - Volodimir Muntyan, Ukrayna asıllı Sovyet millî futbolcu ve teknik direktör
- 1947 - Sam Neill, Yeni Zelandalı oyuncu, yönetmen, yapımcı ve yazar
- 1949
- 1950
- 1951
- Volodimir Melnikov, Ukraynalı şair, nesir yazarı, besteci, bilim insanı, Ukrayna'nın Onurlu Sanatçısı
- Yuri Sauh, Sovyet-Rus futbolcu ve teknik direktör (ö. 2021)
- 1955 - Geraldine Brooks, Avustralyalı-Amerikalı gazeteci ve yazar
- 1956
- 1960 - Melissa Leo, Amerikalı oyuncu
- 1964 - Faith Ford, Amerikalı dizi ve sinema oyuncusu
- 1965
- 1966 - Can Kahraman, Türk oyuncu
- 1968
- 1969 - Faruk Korkmaz, Türk eski futbolcu
- 1970 - Mike Burns, Amerikalı eski millî futbolcu
- 1971
- 1972 - Shidō Nakamura, Japon sinema oyuncusu
- 1973
- 1974
- 1975 - Gökhan Mumcu, Türk oyuncu
- 1977 - Alex de Souza, Brezilyalı futbolcu
- 1978
- 1979 - Ivica Olić, Hırvat eski millî futbolcu
- 1980 - Ivan Radeljić, Boşnak eski futbolcu
- 1981 - Sandro Stallbaum, Alman futbolcu
- 1982 - SoShy, Fransız şarkıcı ve söz yazarı
- 1983
- 1984
- 1985 - Aya Ueto, Japon şarkıcı ve oyuncu
- 1986
- 1987 - Emrah Tuncel, Türk futbolcu
- 1988
- 1989
- 1990
- 1991 - Nana, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
- 1992 - Zico, Güney Koreli rapçi, prodüktör, şarkıcı ve söz yazarı
- 1993 - Takaharu Nishino, Japon futbolcu
- 1994
- 1995 - Pape Abou Cissé, Senegalli futbolcu
- 1997 - Benjamin Ingrosso, İsveçli şarkıcı ve şarkı yazarı
Ölümler
- 23 - Julius Caesar Drusus, İmparator Tiberius'un tek oğlu (zehirlenerek) (d. MÖ 13)
- 258 - Kartaca’lı Siprianus, – Kartaca Episkoposu – Kilise Babası (d. 200)
- 407 - İoannes Hrisostomos / Altın Ağızlı Yuhanna, Kilise Babası (d. 349)
- 585 - Bidatsu, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 30. imparatoru (d. 538)
- 775 - V. Konstantinos, Bizans İmparatoru (d. 718)
- 786 - Hâdî, Abbasi Halifesi (d. 764)
- 891 - V. Stephanus, 885 ile 891 yılları arasında papa
- 1146 - İmadeddin Zengi, Büyük Selçuklular'ın Musul ve Halep Atabeyi ve Zengi Hanedanı'nın kurucusu (d. 1085)
- 1164 - Sutoku, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 75. imparatoru (d. 1119)
- 1321 - Dante Alighieri, İtalyan ozan ve politikacı (d. 1265)
- 1487 - Mara Hatun, Sırp despotu Đurađ Branković'in kızı, Osmanlı padişahı II. Murad'ın eşi (d. 1416)
- 1523 - VI. Hadrianus, Hollandalı Papa (d. 1429)
- 1712 - Giovanni Domenico Cassini, İtalyan matematikçi ve astronom (d. 1625)
- 1821 - Heinrich Kuhl, Alman doğabilimci ve zoolog (d. 1797)
- 1851 - James Fenimore Cooper, Amerikalı yazar (d. 1789)
- 1852 - Arthur Wellesley, Britanyalı asker ve devlet adamı (d. 1769)
- 1901 - William McKinley, ABD'nin 25. Başkanı (d. 1843)
- 1916 - José Echegaray y Eizaguirre, İspanyol yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1832)
- 1926 - Rudolf Christoph Eucken, Alman felsefeci, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1846)
- 1926 - John Louis Emil Dreyer, Danimarkalı-İrlandalı astronom (d. 1852)
- 1927 - Isadora Duncan, Amerikalı dansçı (d. 1877)
- 1927 - Hugo Ball, Alman yazar ve şair (d. 1886)
- 1936 - Irving Thalberg, Amerikalı film yapımcısı (d. 1899)
- 1937 - Tomáš Garrigue Masaryk, Çekoslovakya'nın kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı (d. 1850)
- 1959 - Wayne Morris, Amerikalı oyuncu (d. 1914)
- 1966 - Cemal Gürsel, Türk asker ve Türkiye'nin 4. Cumhurbaşkanı (d. 1895)
- 1979 - Nur Muhammed Terakki, Peştun asıllı Afgan siyasetçi (d. 1913)
- 1982 - Beşir Cemayel, Lübnan Devlet Başkanı (bombalı saldırıda) (d. 1947)
- 1982 - Grace Kelly, Amerikalı aktris, Monako Prensesi ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1929)
- 1984 - Richard Brautigan, Amerikalı yazar (d. 1935)
- 1984 - Janet Gaynor, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1906)
- 1991 - Julie Bovasso, Amerikalı oyuncu (d. 1930)
- 1998 - Yang Shangkun, 1988-1993 yılları arasında Çin'in 4. devlet başkanı olarak görev yapmış Çinli siyasetçi (d. 1907)
- 2001 - Stelio Kazancidis, Yunan şarkıcı (d. 1931)
- 2005 - Robert Wise, Amerikalı film yönetmeni ve yapımcı (d. 1914)
- 2009 - Patrick Swayze, Amerikalı oyuncu, dansçı ve şarkı sözü yazarı (d. 1952)
- 2010 - Muhammed Arkoun, Berberi asıllı Cezayirli modernist İslam düşünürü (d. 1928)
- 2011 - Rudolf Mössbauer, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1929)
- 2012 - Winston Rekert, Kanadalı oyuncu (d. 1949)
- 2014 - Angus Lennie, İskoç oyuncu (d. 1930)
- 2015 - Corneliu Vadim Tudor, Rumen aşırı sağcı siyasetçi, yazar, gazeteci ve şair (d. 1949)
- 2016 - Eduard Gusev, Rus bisiklet yarışçısı (d. 1936)
- 2016 - Kim McGuire, Amerikalı oyuncu ve doblör (d. 1955)
- 2017 - Marcel Herriot, Fransız piskopos (d. 1934)
- 2017 - Djibo Leyti Kâ, Senegalli sosyalist siyasetçi ve eski bakan (d. 1948)
- 2017 - Otto Wanz, Avusturyalı eski ağır sıklet boksör ve profesyonel güreşçi (d. 1943)
- 2018 - Alan Abel, Amerikalı komedyen, yapımcı ve yazar (d. 1924)
- 2018 - Anneke Grönloh, Hollandalı şarkıcı (d. 1942)
- 2018 - Said Kengerani, İranlı aktör (d. 1954)
- 2018 - Zienia Merton, İngiliz oyuncu (d. 1945)
- 2018 - Sacit Seldüz, Türk basketbolcu, voleybolcu ve antrenör (d. 1924)
- 2019 - Jean Heywood, İngiliz oyuncu (d. 1921)
- 2020 - Sei Ashina, Japon aktris (d. 1983)
- 2020 - Sadek Bachchu, Bangladeşli sinema oyuncusu (d. 1955)
- 2020 - Fer, İspanyol çizgi roman sanatçısı ve yazar (d. 1949)
- 2022 - İrini Papas, Yunan sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1926)
Tatiller ve özel günler
Wikimedia Commons'ta 14_Eylül ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Kaynakça
|
|
