6. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)

6. Ordu
6. Ordu
	Altıncı Ordu karargâhı
Etkin	5 Eylül 1915 - 9 Şubat 1919
Ülke	Osmanlı İmparatorluğu
Bağlılık	Osmanlı ordusu
Sınıfı	Piyade
Tipi	Ordu
Karargâh	Bağdat
Savaşları	I. Dünya Savaşı Irak Cephesi;
Komutanlar
Ünlü; komutanları	Müşir Colmar von der Goltz (13 Ekim 1915-19 Nisan 1916); Mirliva Halil Paşa (19 Nisan 1916-30 Haziran 1918); Mirliva Ali İhsan Paşa (30 Haziran 1918-9 Şubat 1919)

6. Ordu Osmanlı İmparatorluğu'nda yapılan askeri reformlar sırasında 19. yüzyılın sonlarında kuruldu.

Düzen

1877 Savaş Düzeni

1877 yılında, Bağdat'ta konuşluydu. Oluşumu:

Piyade: Altı alay ve altı tüfek taburu.^[6]
Süvari: İki alay
Topçu: Bir alay (9 batarya)
İstihkâm: Bir istihkâm birliği

1908 Savaş Düzeni

6. Orduyu Hümayun (Kumandan: Ferik Sıdkı Paşa)^[7]
- 11. Tümen (On Birinci Fırka-i Hümayun) (Kumandan: Ferik Abdülselam Agah Paşa)^[7]
  - 21nci Nizamiye Livası
  - 22nci Nizamiye Livası (Kumandan: Mirliva Hüseyin Paşa)^[7]
- 12. Tümen (On İkinci Fırka-i Hümayun) (Kumandan: Ferik Musa Kazım Paşa)^[7]
  - 23ncü Nizamiye Livası^[7]
  - 24ncü Nizamiye Livası (Kumandan: Mirliva Mehmed Faik Paşa^[7]
- 6. Süvari Tümeni (Altıncı Süvari Fırka-i Hümayun) (Kumandan: Ferik Mehmed Fazıl Paşa)^[7]
  - 16ncı Süvari Livası (Kumandan: Mirliva İzzet Paşa)^[7]
  - 17nci Süvari Livası (Kumandan: Mirliva Ahmed Paşa)^[7]
  - 18nci Süvari Livası^[7]
- 6. Orduyu Hümayun Topçu Kumandanlığı ve Eslihayı Harbiye ve Mühimmat-ı Nariye Müfettişliği^[7]
  - 16. Topçu Tugayı (On Altıncı Topçu Livası) (Kumandan: Mirliva Hasan Tahsin Paşa)^[7]
Altıncı Ordu Redif tümenleri (tümen adı yerini gösterir)
- 21. Bağdat Yedek Piyade Tümeni (Yirmi Birinci Bağdad Redif Fırkası)
- 22. Basra Yedek Piyade Tümeni (Yirmi İkinci Basra Redif Fırkası)
- 23. Kelkit Yedek Piyade Tümeni (Yirmi Üçüncü Kelkit Redif Fırkası)
- 24. Musul Yedek Piyade Tümeni (Yirmi Dördüncü Musul Redif Fırkası)

I. Dünya Savaşı

Ağustos 1914 Savaş Düzeni

Ağustos 1914'te ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[8]

6. Ordu, Komutan: Cavit Paşa)
- 12. Kolordu
  - 35. Tümen, 36. Tümen
- 13. Kolordu
  - 37. Tümen

Nisan Sonu 1915 Savaş Düzeni

Nisan Sonu 1915'te ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[9]

Altıncı Ordu
- 35. Tümen
- Geçici Piyade Tümeni

Yaz Sonu 1915 Savaş Düzeni

Yaz Sonu 1915'te ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[10]

6. Ordu
- Irak ve Havalisi Genel Komutanlığı
  - 13. Kolordu
    - 35. Tümen, 38. Tümen
  - 18. Kolordu
    - 45. Tümen

Ocak 1916 Savaş Düzeni

Ocak 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[11]

6. Ordu
- Irak ve Havalisi Genel Komutanlığı
  - 13. Kolordu
    - 35. Tümen, 52. Tümen
  - 18. Kolordu
    - 45. Tümen, 51. Tümen

Ağustos 1916 Savaş Düzeni

Ağustos 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[12]

13. Kolordu
- 2. Tümen, 4. Tümen, 6. Tümen
18. Kolordu
- 35. Tümen, 45. Tümen, 51. Tümen, 52. Tümen

Aralık 1916 Savaş Düzeni

Aralık 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[13]

13. Kolordu
- 2. Tümen, 4. Tümen, 6. Tümen
18. Kolordu
- 45. Tümen, 51. Tümen, 52. Tümen

Ağustos 1917, Ocak 1918, Haziran 1918 Savaş Düzeni

Ağustos 1917, Ocak, Haziran 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[14]

13. Kolordu
- 2. Tümen, 6. Tümen
18. Kolordu
- 14. Tümen, 51. Tümen, 52. Tümen
46. Tümen

Eylül 1918 Savaş Düzeni

Eylül 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[15]

13. Kolordu
- 2. Tümen, 6. Tümen
18. Kolordu
- 14. Tümen, 46. Tümen

Mondros Sonrası

Kasım 1918 Savaş Düzeni

Kasım 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[16]

13. Kolordu
- 2. Tümen, 6. Tümen

Kaynakça

^ David Nicolle, colour plates by Rafaelle Ruggeri, The Ottoman Army 1914-18, Men-at-Arms 269, Ospray Publishing Ltd., 1994, ISBN 1-85532-412-1, p. 14.
^ ^a ^b Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, p. 44.
^ Orhan Avcı, Irak'ta Türk Ordusu (1914-1918), Vadi Yayınları, 2004, ISBN 975-6768-51-7, p. 29. (Türkçe)
^ ^a ^b Orhan Avcı, Irak'ta Türk Ordusu (1914-1918), Vadi Yayınları, 2004, ISBN 975-6768-51-7, p. 30. (Türkçe)
^ ^a ^b T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Basım Evi, 1972, p. 145. (Türkçe)
^ Ian Drury, Illustrated by Raffaele Ruggeri, The Russo-Turkish War 1877, Men-at-Arms 277, Ospray Publishing Ltd., Reprinted 1999, ISBN 1-85532-371-0, p. 35.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Salname-i Askeriye-1326H (1908-1909). Matbaa-i Askeriye.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 38.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 86.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 109.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 126.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 134.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 154.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 170, 181, 188.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 197.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 202.