Aksu (şehir) (Uygurca: ئاقسۇ, Aksu shehiri, Çince: 阿克苏/阿克蘇; Pinyin: Ākèsū), Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde bir şehirdir.
Kasaba ve köyler
Aksu şehri, beş mahalle komitesi (社区居民委员会; jūmínwěiyuánhùi), iki kasaba (镇 zhèn), beş kırsal belde (乡 xiāng), bir özel mahalle komitesi, bir özel belde ve on dört özel kırsal belde (虚拟乡) gibi yerleşim birimlerinden oluşur. Ayrıca Bingtuan Ertuan (兵团二团; Bīngtuán Èrtuán) 1.2 km² yüzölçümünde Sincan Üretim ve İnşaat Kolordusu (新疆生產建設兵團; Xīnjiāng Shēngchǎn Jiànshè Bīngtuán) bu bölgede bulunur.
Tarihçe
Diğer verilen isimler: Aqsu New City, Akoso, New Aksu, A-k'o-su-hsien, A-k'o-su-hsin-ch'eng, Aqsu, Aksou, Ak Su Yangi Shahr, A-k'o-su, Aqsu Yangi Shahr, A-k'o-su-chen, Yangi-shahr ve Aksu New City.[2]
502 - 550 yılları arasında Hunlar, 552 - 648 yılları arasında Göktürkler, 648 - 649 yılları arasında Tang Hanedanı zamanında Çinliler, tekrar 659 yılından itibaren 744 yılına kadar Göktürkler, 790 ve 791 - tahminen 842 yılları arasında Tibetler ve 1006 yılından itibaren Karahanlılar 1032 - 1210 yılları arasında Doğu Karahanlılar, Doğu Karahanlıları Karahitaylar yıktıktan sonra Karahitaylar, daha sonra; önce 1227 - 1370 yılları arasında Çağatay Hanlığı daha sonra 1370 - 1514 yılları arasında Doğu Çağatay Hanlığı bu bölgede egemenlik sürmüştür.
Yarkand Hanlığı dönemi
Doğu Türkistan'da 1514 ile 1680 yılları arasında Altışehir (Altıshahr) olarak bilinen Hotan, Yarkent, Yengihisar, Kaşgar, Aksu ve Uçturfan gibi şehirleri içine alan bölgede Yarkand Hanlığı, (mamlakati Yarkand, mamlakati Moghuliya, mamlakati Saidiya) egemenlik sürmüştür.
19. yüzyılın sonunda dek, Aksu şehri geniş çarşıları ve kervansarayları ile bölgesel bir ticaret merkezi kalmıştır. 1887[3] yılında Aksu'yu ziyaret eden Francis Younghusband, Kent nüfusu 20,000, artı bir garnizon ve yaklaşık 2,000 asker bulunur.[4]
Ekonomi
Yeterince su kaynakları ve yılda yaklaşık 200 günden fazla güneş ışığı gören Aksu'da Tarım, Ziraat, Çiftçilik çok gelişmiştir. Bu nedenle, Han Çinlileri 1980'lerden beri, yarıaskeri bir örgüt olan Sincan Üretim ve Yapı kolorduları kurmuş, amacı azınlık milliyetlerin stratejik alanlarını sömürgeleştirmek, kullanılmayan yerleri sömürmek için büyük makineleştirilmiş devlet çiftlikleri ve büyük bir sulama ağı yapmağa başlamıştır.
Kaynakça
- Hill, John E. 2003. "Annotated Translation of the Chapter on the Western Regions according to the Hou Hanshu." 2nd Draft Edition. [1]6 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Puri, B. N. Buddhism in Central Asia, Motilal Banarsidass Publishers Private Limited, Delhi, 1987. (2000 reprint).
- Stein, Aurel M. 1907. Ancient Khotan: Detailed report of archaeological explorations in Chinese Turkestan, 2 vols. Clarendon Press. Oxford. [2] 16 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Notlar
Dış bağlantılar