Badem ezmesi, masapan, lauzinaj yabis[1] ya da marzipan, Şeker ve oğutulmuş bademden yapılır. Badem ezmesine yumurta, süt ve tereyağ ekleyerek frangipane adlı turta iç harcı elde edilir.[2][3] Özellikle İtalya ve Fransa'da yaygındır. Marzipanın kökeninin Arap ya da Fars kültürüne ait olduğu ve Batı'ya Türkler tarafından götürüldüğü sanılmaktadır.[4] Osmanlı mutfağında levzine çeşidi yapılmaktaydı.
Türkiye
Edirne Badem Ezmesi
Tarihi, Osmanlı Saray Mutfağına dayanan Edirne Badem Ezmesi; Edirne'de yabani olarak yetişen sert kabuklu ve tombul olan Hacı Alibey (48-5) çeşidi bademlerin kurutularak öğütülmesi ve şerbetle karıştırılmasıyla elde edilir. Edirne'de yetişen ve periyodisiteye eğilimi yok denecek kadar az olan Hacı Alibey (48-5) çeşidi bademlerin randımanı %33-38, çift oranı %22-27 aralığındadır. Orta kuvvetli ağaçlar oluşturan Hacı Alibey (48-5) çeşidi erkenci olup iç badem uzunluğu 22–27 mm eni ise 10–15 mm'dir. Kabuklu badem ağırlığı 3-4 g, iç badem ağırlığı ise 1-1,5 g'dır.
Edirne Badem Ezmesi Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[5][6]
Diyarbakır Badem Ezmesi / Diyarbakır Lebzüniyesi
Diyarbakır badem ezmesi üretiminde şeker, badem içi ve su kullanılır. İsteğe bağlı olarak gül suyu, tarçın veya karanfil de kullanılabilir. Diyarbakır Badem Ezmesi / Diyarbakır Lebzüniyesi 11.10.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[7][8]