MÖ 211'den itibaren Roma Para sistemine dahil olan denarius, (çoğul: denarii) küçük Gümüş Sikke'lerdir ve yavaşça itibarı azaldığı için yerine çıkarılan antoninianus'lara kadar tedavüle çıkan en yaygın para olarak kalmıştır.
Tarihi
Denarius ilk olarak İkinci Pön Savaşı'nın sürdüğü MÖ 211 yılında, Roma Cumhuriyeti'nde, o zamanlar ortalama 4.5 gram olarak basılmıştır (kesilmiştir). Bu ağırlığını bir süre muhafaza ettikten sonra, MÖ 2. yüzyıl'da ağırlığı (bir Roma Pound'unun 1/84 olacak şekildi) 3.9 gram'a düşürülür. Bu ağırlığınıda İmparator Nero dönemine kadar korur ve ardından (Pound'un 1/96) 3.4 gram'a geriler. Nero zamanında içerdiği gümüş miktarı düşürüldü. Daha sonraki Roma İmparatorları tarafından değeri 3. yüzyıl'a doğru 3 gram'a kadar indirildi. İlk basıldığı tarihte değeri olan 10 As, denarius'a "onluk ya da on içeren" anlamına gelen adını verir. Yaklaşık MÖ 141'de As'ın ağırlığında meydana gelen azalmayı yansıtacak şekilde 16 as olarak tekrar tarife edildi. Denarius, 3. yüzyıl'da yerini alacak olan antoninianus basılana kadar Roma İmparatorluğunun en çok basılan sikkesi oldu. Bu sikkenin son basımı bronz olarak Aurelian zamanında 270-275 ve Diokletian yönetiminin ilk yılında 284'te oldu.[1][2]
20. yüzyıl öncesi paraları hakkında çok fazla tipte üretilmiş olmaları sebebi ile kıymet karşılaştırması yapmak çok zordur. Satın alma gücü, ekmek baz alındığında İmparatorluğun ilk yıllarında yaklaşık olarak 20 US$ olarak tahmin edilmiştir. Klasik tarihçiler muntazaman Roma Cumhuriyeti'nde ve Roma İmparatorluğu'nun erken dönemlerinde niteliksiz bir işçi ve sıradan bir asker için vergisiz ücretin 1 denarius yani yaklaşık 20 US$ olduğunu söyler. (bir karşılaştırma olarak, niteliksiz bir Amerikalı işçi federal asgari ücret tarifesine göre günde 8 saatlik bir çalışma süresi için en az 41 US$ kazanırken ortalama bir Amerikalı aynı süre için günde yaklaşık 180 US$ kazanır.)
İmparatorlukta bir denarius içerisindeki güncel gümüş miktarı yaklaşık 50 grains (1 grain=64.79891 miligram) ya da 1/10 troy ounces'sudur. (1 troy ounce=1 troy ounce = 31.1034768 gram)
Gümüş içeriğinin kalitesi, politik ve ekonomik dalgalanmalara bağlı olarak değişim gösterir. Gallienus yönetiminde, Antoninus ince gümüş kaplamalı bir bakır sikkeydi.
Etkileri
Denarius artık düzenli olarak basılmadığı halde, bir hesaplama aracı olarak kullanılmaya devam edildi ve adı anlaşılamayan bir biçimde sonraki Roma sikkeleri içinde kullanıldı. Denarius'un tükenmeyen mirası İngiliz penny'si için "d" kısaltması olarak 1971'e kadar kullanıldı. Fransa'da denier olarak hayat bulurken, Arab ülkelerinde ise dinar, islam öncesi dönem de dahil olmak üzere günümüzde bile bazı modern Arab ülkelerinde bir ödeme aracı olarak kullanılmaktadır. Hepsi de para anlamına gelen, İtalyancadadenaro, İspanyolcadadinero ve Portekizcedekidinheiro sözcükleri, Latince "denarius" sözcüğünden türemişlerdir.
Göründüğü kadarıyla altın aureus bir "hesaplama parası"dır, yüksek değeri nedeniyle günlük kullanımda pek değerlendirilmez. Nümizmatikler, aureus'un İmparatorların tahta çıkış bahşişi (cülus) olarak Lejyonlara dağıtıldığını düşünürler. 1 aureus 25 denarii değerindedir.
Hristiyanlıkta genel kabul gören bir inanışa göre Yehuda İşkariyot, İsa'yı, Roma İmparatorluğu Yahudiye Eyaleti Valisi Pontius Pilatus'un askerlerine 30 Denarius'a ispiyonlamıştır.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Denarius ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
