Diyanet İşleri Türk İslam Birliği

Diyanet İşleri Türk İslam Birliği, kıs. DİTİB, Almanya'da yaşayan Müslüman Türklerin dinî, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını karşılamak, ibadethaneleri yönetmek üzere faaliyet gösteren ve Almanya'da resmî olarak "Türkisch-Islamische Union der Anstalt für Religion e. V." adıyla kayıtlı dernek statüsünde faaliyet gösteren kuruluştur.

Almanya genelinde kendisine bağlı cami derneklerinin bu alandaki faaliyetlerini koordine etmek amacıyla 05.07.1984 tarihinde kuruldu. Merkezi Köln'de bulunan DİTİB, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın Almanya şubesi olarak faaliyet göstermektedir. DİTİB başkanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin din ataşesi olarak da görev yapmakta ve Ankara'dan tayin edilmektedir. DİTİB bünyesinde görev yapan imam ve müezzinler, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından kendi kadrosundan seçilmekte, Ankara'dan 5 yıllığına Almanya'da görev yapmak üzere tayin edilmekte ve maaşlarını Diyanet İşleri Başkanlığından almaktadır.^[1]

Dernek, 1984'te 230 dernekle kurulmuş, günümüzde 900'ün üzerinde cami derneğinin idâri örgütlenmelerini düzenleyen bir çatı teşkilatı niteliğini almıştır.

Almanya Federal Cumhuriyeti dernekler yasasına bağlı olarak faaliyet gösteren Diyanet İşleri Türk İslam Birliği, Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığının bir organı olarak Almanya'da "Sünnî İslam" anlayışını temsil etmektedir. Derneğin tüzüğü yayımlanarak kamuoyuna ilân edilmemiştir fakat Köln Mahkemesi'nin kayıtlarında mevcuttur ve talep edildiği takdirde bir nüshâsı alınabilir.^[2]

DİTİB'in başlıca hedefleri, Almanya'da yaşayan Türk Müslümanların dinî ihtiyaçlarının giderilmesi, bu doğrultuda mescit ve camilerin yapımı, bakımı ve idaresi başta olmak üzere, asgarî dinî eğitimi temin etmek ve sosyal etkinlikler düzenlemek şeklinde özetlenebilir. İstatistiklere göre Almanya'daki Müslümanların % 30'unu temsil eden DİTİB, alanındaki en büyük kuruluş haline gelmiştir. Teşkilat, genel kurul, yönetim kurulu, danışma kurulu ve kasa denetçileri olmak üzere, toplam 4 ana yönetim biriminden oluşmaktadır. Danışma kurulu, teşkilat tüzüğüne göre teşkilatın yönetim kurulunu belirleyen organ olduğu için, DİTİB'in en önemli organını oluşturur. Yönetim kurulu seçimlerine sadece danışma kurulu tarafından aday gösterilen kişiler katılabilir. Danışma kurulu, ayrıca yönetim ve denetim görevlerini de yerine getirmekle, uygulamada teşkilatın tek karar organı olmaktadır. Danışma kurulunun üyeleri ise Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından belirlenmektedir. Diyanet tarafından tâyin edilen memurların görüş ve oyları, 900 üye derneğin toplam oyundan daha etkilidir.^[2]

Teşkilatın ana hatlarıyla 9 daire ile hizmet vermektedir. Bunlar:

• Özel Kalem, Medya ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü,

a)   Özel Kalem ve Yazı İşleri Bürosu

b)   Medya ve Halkla İlişkiler Bürosu

c)   Stratejik Planlama Bürosu

d)   Özel Kalem Tercüme Bürosu

• Rehberlik ve Denetim Hizmetleri Müdürlüğü,

a)   Rehberlik ve Denetim Bürosu

b)   Hukuk Bürosu

c)   Eyalet Birlikleri ve Eyalet Bölge Birlikleri Koordinasyon Bürosu

• Din Hizmetleri ve Din Eğitimi Uygulamaları Müdürlüğü,

a)   Din Hizmetleri ve İrşad Bürosu

b)   Cami Rehberliği Bürosu

c)   Cami Din Eğitimi Programları ve Uygulamaları Bürosu

d)   Hayrî Hizmetler Bürosu

• Dış İlişkiler Müdürlüğü,

a)   Dini Kuruluşlarla İlişkiler Bürosu

b)   Resmi ve Sivil Toplum Kuruluşlarıyla İlişkiler Bürosu

• Hac ve Umre Hizmetleri Müdürlüğü,
• Kadın, Aile, Gençlik ve Sosyal Hizmetler Müdürlüğü,

a)   Kadın Çalışmaları Bürosu

b)   Aile Çalışmaları Bürosu

c)   Gençlik Çalışmaları Bürosu

d)   Sosyal Hizmetler Bürosu

e)   Manevi Rehberlik Bürosu

• Eğitim Araştırma ve Yayın Hizmetleri Müdürlüğü,

a)   Eğitim Programları Geliştirme Bürosu

b)   Kütüphane Hizmetleri Bürosu

c)   Araştırma ve Yayın Hizmetleri Bürosu

d)   DİTİB Akademi Bürosu

e)   İslam Din Eğitimi Koordinasyon Bürosu (Kompetenzzentrum)

f)   Öğrenci İşleri ve Öğrenim Yardımları Bürosu

g)   Yaygın Eğitim ve Kültür Hizmetleri Bürosu (Bildungswerk)

• Yönetim ve Mali Hizmetler Müdürlüğü,

a)   Muhasebe ve Levazım Bürosu

b)   Evrak ve Arşiv Bürosu

c)   Bilgi-İşlem Bürosu

d)   Temizlik ve Teknik Hizmetler Bürosu

• İnsan Kaynakları Müdürlüğü
• İnşaat ve Emlak Müdürlüğü^[3]

DİTİB bünyesinde ayrıca Almanya'da vefât eden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının cenazelerinin Türkiye'ye nakledilmesi amacıyla 1992 yılında "DİTİB Cenaze Nakli Yardımlaşma Fonu" kurulmuştur.

• Avusturya Türkiye İslam Birliği (ATİB)

• DİTİB 26 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• DİTİB-Sosyal Dayanisma Merkezi Dernegi 23 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• T.C. Diyanet Isleri Baskanligi 25 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.