Efes Okulu, MÖ 500 yıllarında zengin bir kıyı kenti olan Efes'te[1] kurulmuş Milet Okulu'ndan sonraki felsefe okuludur. Bu okulun başlıca ismi Heraklit'dir.[2][3] Heraklit de Milet okulu filozofları gibi arkhe sorunuyla ilgilenmiş ve onlar gibi madde temelli açıklamalara yönelmiştir. Maddenin varoluşu ve yok oluşu konularında onlarla paralel düşüncelere sahiptir, ancak Heraklit için arkhe ateş'tir. Evren ateşten meydana gelmiştir ve tekrar ateşe dönüşecektir, ona göre bu varoluş ve yok oluş periyodik bir süreçtir. Arkhe elementinin (ateş) hareketi, sürecin nihai sonucu uyum olsa da ahenksiz ve uyumsuzdur. Herhaklit bir başka konuda ise değişimin ve hareketin sürekli olduğu, hiçbir şeyin sabit kalamayacağı düşüncesidir. Her şey ateş gibi sürekli bir değişim hâlindedir. Değişimi sağlayan ise her şeyin karşıtıyla birlikte vârolmasıdır. Böylece Efes Okulu ile birlikte felsefeye değişim ve çatışma kavramları da girmiş olmaktadır ki diyalektiği sürekli bir değişim ve çelişki olarak anlayanlar için Heraklit bir anlamda diyalektiğin babası sayılmaktadır.[4]
Hiçbir zaman resmi bir "Efes Okulu" olmamasına rağmen, Diogenes Laërtius (ix. 6) felsefesinin kendilerine "Heraklitliler" diyen takipçileri olduğundan bahseder. Platon, Cratylus'u Herakleitos'un bir öğrencisi olarak aynı adı taşıyan diyalogunda tasvir eder.
Kaynakça
- ^ "Ephesian School". The Basics of Philosophy. 5 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021.
- ^ Unit 2: Divisions of Western Philosophy (PDF), Indira Gandhi National Open University (IGNOU), s. 2, 4 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 12 Nisan 2021
- ^ Guobin Xu, Yanhui Chen & Lianhua Xu (2018), "Western Philosophy", Understanding Western Culture, Singapur: Palgrave Macmillan, ss. 1-28, doi:10.1007/978-981-10-8150-7_1
- ^ 3.Doğa Filozofları ve Socrates"İlkel Toplumların Dönüşümü" (PDF). Ankara Üniversitesi. 2018. s. 32. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
Konuyla ilgili yayınlar
