IV. İoannis Laskaris (Yunanca: Ιωάννης Δ΄ Δούκας Λάσκαρις, Iōannēs IV Doukas Laskaris) (25 Aralık 1250 - y. 1305). İznik imparatoru (18 Ağustos 1258-25 Aralık 1261), II. Theodoros ile Bulgar Prensesi Eleni Asenina'nın oğludur.
Yaşamı
Babasının ölümünde tahta geçtiğinde sadece 7 yaşındaydı. İlk olarak Georgios Mouzalon ve Konstantinopolis Patriği Arsenius Otoreianus taht naipleri olarak görev yapmışlardır. Ancak çok nüfuzlu asillerden biri olan (sonradan imparatorluğu gasp eden) Mihail Paleologos Mouzalon'un bir suikaste maruz kalıp öldürülmesini ve Arsenius'un ise keşiş olarak bir manastıra çekilmesini sağlamıştır. Mihail imparatorluk idaresini önce taht naibi olarak eline geçirmiş, sonradan 1 Ocak 1259'da kendisini VIII. Mihail adıyla ortak imparator ilan ettirmiştir.
İznik İmparatorluk orduları Aleksios Strategopulos idaresinde Konstantinopolis'i 25 Temmuz 1261'de Latinlerden geri alıp Latinleri oradan kovduktan sonra VIII. Mihail orayı kendi imparatorluk idaresi için başkent yapmış ve ortak imparator olan genç IV. İoannis Laskaris'i İznik'te bırakmıştır. Hemen sonra da tam 11 yaşına girdiği zaman, 25 Aralık 1261 günü, IV. İoannis Laskaris'i tahttan indirmiş ve gözlerini kör ettirmiştir; çünkü Bizans'ta bir kör, imparator olamazdı. Kibyza (Gebze) kalesine kapatılmıştır.
Bu olaydan sonra Patrik, Mihail'i aforoz etmiştir. İmparatorluğun taşrasında Laskaris destekçisi ayaklanmalar çıkmış ve hatta bir düzmece İoannis isyanı bile çıkmıştır. Ama yeni imparator bunları bastırmış ve artık Laskaris sülalesinden kimse kalmadığı için kilise de bu zorbanın iktidarını tanımak zorunda kalmıştır.
IV. İoannis hayatının geri kalanını bir keşiş olarak sürdürmüştür. 1290'da VIII. Mihail'in ölümünden sonra yerine geçen oğlu II. Andronikos tarafından ziyaret edildiği ve yeni imparatorun babasının günahları yüzünden bağışlanmak istediği bilinmektedir. IV. İoannis 1305 yılı dolaylarında ölmüş ve Ortodoks kilisesi tarafından aziz ilan edilmiştir.
Dış kaynaklar