John Vincent Atanasoff, (d. 4 Ekim 1903, Hamilton, New York - ö. 15 Haziran 1995, Frederick, Maryland) Bulgar kökenli, Amerikalı bilgisayar öncüsüdür. 1973 yılında Honeywell Inc. v. Sperry Rand patent davasında mahkeme kararıyla, daha sonra Atanasoff-Berry bilgisayarı olarak adlandırılan, programlanamayan bir makine olan ilk otomatik, elektronik, dijital bilgisayarın mucidi olarak tescil edilmiştir.
Hayatı
John Atanasoff, elektrik mühendisi Ivan Atanasoff ile matematik öğretmeni Iva Lucena Purdy'nin oğludur. Babası Ivan Atanasoff, 1876 yılında, o zamanlar hâlâ Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası olan Bulgaristan, Yanbolu'nun Boyacık köyünde, babasının 1876 Nisan Ayaklanması'nda öldürülmesinden kısa bir süre önce doğdu.[1] Ivan Atanasoff 1889 yılında amcasıyla birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti.
Öğrenim yıllarındaki başarısı oldukça göz dolduran Atanasoff liseyi iki yılda bitirdi ve teorik fizikçi olmaya karar verdi. Bu amaçla 1922'de Gainesville'deki Florida Üniversitesi'ne girdi. Atanasoff bir takım sebeplerle üniversite hayatına fizik yerine elektrik mühendisliği programından başladı. Fakat Atanasoff' un bu başlangıcı yapması, ileride tohumlarını atacağı ilk bilgisayarın gelişiminde ve planlanmasında çok yardımcı olacaktı.
1925 yılında Üniversite' den mezun olduktan sonra lisansüstü eğitimini Iowa Eyalet Üniversitesi'nde matematik alanında bitirdi. Lisansüstü eğitiminin hemen ardından Üniversitenin ona sunduğu teklifi kabul ederek fizik ve matematik öğretmenliği görevine başladı. Daha sonra Wisconsin Üniversitesi'nde doktora programına kabul edildi ve böylece 1930 yılında Wisconsin Üniversitesi'nden teorik fizik alanında doktora derecesini aldı. Doktora tezinde birçok karmaşık ve zaman alan hesaplama ile uğraşması ve bunları otomatik olarak yapabiliyor olması gerekiyordu. Atanasoff hesaplamalarla uğraşmak yerine bunları kendisi yerine yapabilecek bir Monroe hesap makinesini kullandı. Fakat kullandığı alette o kadar çok kusur bulmuştu ki bu Atanasoff' un ileride daha iyisini yapması için bir teşvik gibi geldi ve Atanasoff teorik fizik alanında doktorasını tamamladıktan sonra Iowa Eyalet Üniversitesi'ne döndü ve hem daha hızlı hem de daha iyi bir hesap makinesi geliştirmek için çalışmaya başladı.
1931 li yılların başına gelmiş olmasına rağmen halen bu hesap makinesini geliştirme yollarını arıyordu. O sıralarda kendi öğrencilerinden biri olan Clifford Berry ile birlikte çalışarak, ilk elektronik dijital bilgisayarın prototipini yani Atanasoff–Berry Computer (ABC)'ı geliştirdi ve inşa etti. Makinedeki temel fikir, doğrusal denklemleri eş zamanlı çözmek için ikilik tabandaki matematiği ve boolean (doğru-yanlış) mantığı içeriyordu. İlk prototip 1942'de bütünüyle tamamlanmış olacaktı.
Makinenin bir mikro işlemcisi yoktu fakat dijital hesaplamalar için kullanılacak elektronik bir aygıt gibi tasarlanmıştı.
1941'de önemli bir olay gerçekleşti. Atanasoff iş arkadaşı John W. Mauchly'i evine misafir olarak davet etti. Atanasoff'un bilgisayar teknolojisi ile ilgili olan çalışmalarına çok meraklı olan John W. Mauchly bu teklifi memnuniyetle kabul etti. Asıl önemli soru bu ziyaret sırasında Atanasoff ile Mauchly arasında nelerin konuşulduğu ve Mauchly' nin Atanasoff'tan nelere sızdırdığı. Zira bundan 26 yıl sonra John W. Mauchly ve John P. Eckert ENIAC adında bir bilgisayar geliştirdiler ve bunda Atanasoff' un icadını kopyaladılar.
İlk bilgisayar olarak kabul gören ENIAC Ekim 1973'te mahkeme kararıyla patentini kanıtlara dayanarak kaybetti. Hukuk John W. Mauchly'nin elektronik sayısal bilgisayarı için gerçek fikrin Atanasoff-Berry Computer (ABC)'dan geldiği kararını verdi. Ayrıca mahkeme ilk bilgisayarın Atanasoff ve Berry tarafından IOWA Üniversitesinde 1939 ve 1941 yılları arasında yapıldığını karara bağladı.
Kaynakça
Dış bağlantılar
