Kıyas (Arap: القياس), analoji, bir İslâm hukuku terimi, fıkhın dördüncü kaynağı.
Kıyas, hükmü hakkında nas (ayet ve/veya sünnet) bulunmayan bir meseleyi, aralarındaki ortak sebep-sonuç bağından dolayı hükmü ayet veya hadisler ile çözülmüş bir konuya benzeterek çözmektir.
Kıyas yoluyla hükme varan hukukçuya müctehid denilir. Müçtehit, kıyas yaparken ayet ve hadisleri yorumladığı için müçtehitlerin hükümleri birbirinden farklı hatta birbiriyle çelişen hükümler (ictihadlar) olabilir.
Hicretin 3. yılına kadar ortaya çıkan problemler kıyas yoluyla çözümlenebilmişse de bundan sonra kıyas yapılmadığı çeşitli kaynaklarda ifade edilmiştir.[1]
Kıyası bazı İslâm hukuku, yani fıkıh, mezhepleri kabul ederken, bazı İslâm hukuku mezhepleri kabul etmez. Örneğin, Şîa-İsnâaşeriyye mezhebi ictihatta kıyas yerine direkt olarak aklı esas alıp içtihatta kıyasa başvurmaz.
Kaynakça
- ^ Kemal Gözler, Hukuka Giriş (say. 137)
