Kalıcı dişler ya da yetişkin dişleri difiyodont memelilerde oluşan ikinci diş takımıdır. İnsanlarda ve eski dünya maymunlarında, altı maksiller ve mandibular azı dişleri, dört maksiller ve mandibular küçük azı dişleri, iki maksiller ve mandibular köpek dişleri, dört maksiller ve mandibular kesici dişler olmak üzere toplamda otuz iki adet kalıcı diş vardır.
Zaman çizelgesi
İlk kalıcı genellik altı yaşlarında ağızda görünür ve son süt dişi dökülene ya da düşene kadar ağız karma dentisyon aşaması boyunca bir geçiş döneminden geçer. Bu dönemde ağızda hem kalıcı dişler hem de süt dişleri bulunur.
Süren ilk kalıcı dişler, en son süt azı dişinin arkasında yer alan kalıcı birinci azı dişleridir. Kalıcı birinci azı dişleri, kalıcı dentisyonun doğru gelişimi için önemlidir. On üç yaşına gelene kadar, otuz iki dişin yirmi sekizi görünür hale gelir.
Tam kalıcı dentisyon, kalıcı dentisyon döneminden çok sonra tamamlanır. Son dört kalıcı dişler, üçüncü azı dişleri, genellikle 17-25 yaşlar arasında görünür ve yirmi yaş dişleri olarak da bilinir.
Patoloji
Artı ya da "süpernümerer" dişlere sahip olunabilir. Bu olaya hiperdonti denir ve sıklıkla yanlış bir şekilde "üçüncü bir diş takımı" olarak bahsedilir. Bu dişler ağza sürebilir ya da kemikte gömülü kalabilir. Hiperdonti sıklıkla dudak damak yarıkları, tricho-rhino-phalangeal sendromu, kleidokranyal displazi ve Gardner sendromu gibi rahatsızlıklarla ilişkilendirilir.
Ayrıca bakınız
